2012 yılı Avrupa Birliği Kültürel Miras Ödülü / Europa Nostra Ödülleri açıklandı. 31 ülkeden gelen 226 başvuru arasından belirlenen 28 ödül arasında; Cengiz Kabaoğlu - KA.BA Mimarlık'ın İlyasbey Külliyesi projesi ile, Allianoi Girişimi ve Dr. Ahmet Yaraş'ın isimleri de yer alıyor. Dört farklı kategoride verilen ödüller, 1 Haziran'da Lizbon'da gerçekleşecek tören ile sahiplerini bulacak.
Avrupa Komisyonu ve Europa Nostra 2012 Avrupa Birliği Kültür Mirası Ödülü / Europa Nostra Ödülleri'ni kazananları bugün (20 Mart 2012) açıkladı. Kazanan 28 proje, 31 ülkeden gönderilen toplam 226 proje arasından seçildi. Ödüller; Koruma, Araştırma, Özel Hizmet ve Öğretim, Mesleki Eğitim ve Bilinçlendirme olmak üzere dört kategoride verildi. Her kategori, Avrupa'nın dört bir yanından gelen bağımsız uzmanların oluşturduğu kategoriye özel jüriler tarafından oylandı. Tüm kazananlar bir plaket veya hatıra ödülü alacak. Altı "büyük ödül"ü kazananların her biri de ayrıca 10.000 Euro para ödülünün sahibi olacak.
Aydın'ın Didim ilçesi Balat köyü yakınlarındaki Milet antik kentinde yer alan İlyasbey Külliyesi koruma-onarım, çevre düzenleme ve sergileme projesi ile Koruma kategorisinde 2012 Europa Nostra ödülüne layık görülen Cengiz Kabaoğlu - KA.BA Mimarlık, 2006 yılında Sarıca Kilise projesi ile Türkiye'ye ilk Europa Nostra Ödülü'nü kazandırmıştı.
İlyasbey Külliyesi, restorasyon öncesi ve sonrasında.
Türkiye'ye bu yıl ikinci Europa Nostra sevincini yaşatan ise, bireyler ve gruplar tarafından gerçekleştirilen özel hizmetleri onurlandırmak amacıyla verilen Özel Hizmet kateogisi ödülüne değer görülen Allianoi Girişimi ve Dr. Ahmet Yaraş oldu.
Allianoi Girişimi
Jürinin 2012 ödüllerine ilişkin açıklamaları
"Avrupa'nın kültür mirasının dünyada eşi benzeri yoktur" diyen Komisyon Üyesi Androulla Vassiliou, "Avrupa Birliği Kültür Mirası Ödülü; koruma, araştırma, öğretim, mesleki eğitim ve bilinçlendirme çalışmalarının yanı sıra bireyler ve gruplar tarafından verilen özel hizmetlerde de mükemmelliği ön plana çıkarıyor. Bu yıl ödül kazananları, asla hafife almamamız gereken muazzam zenginlik ve çeşitlilikteki mirasımızı bizlere yeniden hatırlattıkları için tüm samimiyetimle kutluyorum. Bu miras, gelecek nesiller için bizin korumamız altındadır" dedi.
Europa Nostra Başkanı Plácido Domingo ise, "Kültürel miras alanındaki üstün çalışmaları kutlarken Avrupa Komisyonu'nu bir kez daha yanımızda görmekten büyük mutluluk duyuyorum. Ayrıca, teklif aşamasındaki 'Yaratıcı Avrupa' (Creative Europe) programı kapsamında paylaştığımız hedefleri desteklemekteki kararlılığını açıkça gösterdiği için de Komisyon'u tebrik etmek istiyorum. Avrupa fonları hayati önem taşıyor; bu fonlar geçmişimizi hayata döndürmemize ve hazinelerimizi gelecek için korumamıza yardımcı olan yaratıcılığı ve yenilikçiliği güçlendiriyor" dedi.
2012 ödül listesi şöyle sıralanıyor:
Kategori 1 – Koruma
- Solvay Sosyoloji Enstitüsü, Brüksel, BELÇİKA
- "İkinci Tapınak Döngüsü" Kunststätte Bossard'ın duvar resimleri, Jesteburg, ALMANYA
- Averof Binası - Mimarlık Fakültesi, Ulusal Teknik Üniversite, Atina, YUNANİSTAN
- Aziz Yuhanna Manastırının Yel Değirmenleri, Chora, Patmos, YUNANİSTAN
- Aghios Andreas'taki Antik Kale, Siphnos (Yavuzca), YUNANİSTAN
- İspanya Kraliyet Koleji, Bologna, İTALYA
- Liubavas Manor Su Değirmeni Müzesi, Vilnius, LİTVANYA
- Portekiz Sinagog Kompleksi, Amsterdam, HOLLANDA
- Mafra Bazilikası'ndaki Altı Tarihi Org, PORTEKİZ
- Golia Manastırı, Iaşi, ROMANYA
- Pamplona Tahkimat Duvarları, İSPANYA
- Ene.térmica, Ulusal Enerji Müzesi, Ponferrada, İSPANYA
- 2 Numaralı Maden Eritme Ocağı, Sagunto, İSPANYA
- Milet İlyas Bey Külliyesi, Balat, TÜRKİYE
- Poundstock Malikanesi, Bude, Cornwall, BİRLEŞİK KRALLIK
- Leighton Evi Müzesi, Londra, BİRLEŞİK KRALLIK
Kategori 2 – Araştırma
- Tuval üzerine yapılan resimlerin korunması için yenilikçi protokol, Paris, FRANSA)
- Augustus'un Ara Pacis'inin Botanik kodu, Roma, İTALYA
- Nolla Sarayı için Restorasyon Çalışması, Meliana, İSPANYA
Kategori 3 – Özel hizmet
- Piraeus Bankası Grubu Kültür Vakfı, Atina, YUNANİSTAN
- Paraschiva Kovacs, Satu Mare, Harghita ilçesi, ROMANYA
- Allianoi Girişimi ve Dr. Ahmet Yaraş, Allianoi, TÜRKİYE
- Antik Yapıları Koruma Derneği, Londra, BİRLEŞİK KRALLIK
Kategori 4 – Öğretim, mesleki eğitim ve bilinçlendirme
- Deniz yosunu Kıyısı, Laesoe, DANİMARKA
- Joensuu'nun kırsal bölgelerinde çalışma ve restorasyon uzmanlığı, FİNLANDİYA
- Öğretme kılavuzu: Vauban Tahkimat Duvarları, Besançon, FRANSA
- Bir Kültürel Miras Alanını İyileştirmek – Norveç Mirası Vakfı, Vågå, NORVEÇ
- Kesişen Kültürler: Ashmolean Müzesi'ni Dönüştürmek, Oxford, BİRLEŞİK KRALLIK
2012 Avrupa Kültür Mirası Ödülü / Europa Nostra ödül töreni, Europa Nostra'nın her yıl düzenlediği Avrupa Mirası Kongresi kapsamında 1 Haziran günü Lizbon'da gerçekleştirilecek. 15 farklı ülkeden ödül kazanan 28 projeden altısı, 2012'de kültür mirası alanında en üstün başarılara verilen "Büyük Ödül"ün sahibi olacak.
Europa Nostra Hakkında:
Europa Nostra, Avrupa çapında faaliyet gösteren ve kültürel mirasın sesi olan bir sivil toplum kuruluşudur. Elliyi aşkın Avrupa ülkesinden 250 sivil toplum örgütünü ve kar amacı gütmeyen kuruluşu bir araya getirip temsil eden kuruluşun toplam üye sayısı en az 5 milyon vatandaşa ulaşmıştır. Ayrıca kuruluş, 150'yi aşkın ilişkili kamu kuruluşu ve kurumdan ve 1500'den fazla bireysel üyeden destek almaktadır. Büyük bir ağ oluşturan profesyonelleri ve gönüllüleriyle kuruluş, Avrupa'nın kültürel mirasını bugünkü ve gelecekteki nesiller için korumayı görev edinmiştir.
Kültürel miras, istihdam yaratma ve büyüme alanında önemli ancak genellikle hak ettiği değeri görmeyen katkılarda bulunuyor. Kültürel ve yaratıcı sektörlerin önemli bir parçası olan bu sektör AB'de 8.5 milyon kişiye istihdam sağlarken, Avrupa GSYİH'sına katkısı da %4.5'a kadar çıkıyor. Kamu ve özel kuruluşlar tarafından kültürel mirasın korunması için her yıl tahmini €5 milyar Euro harcanıyor. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından yayınlanan rakamlara göre, dünya turizminin %40'ının kültürel bir boyutu bulunuyor. Kültürel miras, sürdürülebilir kalkınma ve sosyal kaynaşmanın da en önemli kaynaklarından biri.
Ödüller, 2007'den bu yana kültürel mirasla ilgili projelerin finansmanına yardımcı olmak amacıyla yaklaşık 30 milyon Euro yatırım yapan Avrupa Birliği Kültür Programı tarafından destekleniyor. Etkinliği AB fonu alan başka programlar da destekliyor; Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu 2007-2013 yılları arasında kültürel çalışmalara 6 milyar Euro ayırdı. Bu rakamın 3 milyar Euro'su kültürel mirasın korunmasına, 2,2 milyar Euro'su kültürel altyapının geliştirilmesine ve 775 milyon Euro'su da mesleki eğitim, sanat ve kültürel miras eğitimi vb. gibi kültürel hizmetlerin ek finansmanına tahsis edildi. Ayrıca Araştırma ve Teknolojik Gelişim için AB Çerçeve Programları aracılığıyla da 1998'den bu yana 150 milyon Euro'luk bir fon kullandırıldı.