TSMD (Türk Serbest Mimarlar Derneği) tarafından hayata geçirilen "Re-ACT (Re-Reading Architecture as a Cultural Transformation - Kültürün İzlerini Mimarlık Üzerinden Yeniden Okumak) Projesi" kapsamında planlanan atölye çalışmalarına başlandı.
21 Kasım Pazartesi günü Mimarlar Derneği 1927'de yapılan açılış töreniyle başlayan atölyeler, AFSAD (Ankara Fotoğraf Sanatçıları Derneği) tarafından yürütülüyor. Atölyelerin bitiminde izleyiciyle buluşacak serginin küratörlüğünü ise Prof. Dr. Ayşen Savaş ve Doç. Dr. Güven İncirlioğlu üstleniyor.
"Fotoğraf aracılığıyla başka bir Ankara'yı okumak"
Açılış töreninde konuşan Türk Serbest Mimarlar Derneği (TSMD) Yönetim Kurulu Başkanı ve proje koordinatörü Yeşim Hatırlı; mimarlık mesleği ve yapı sektörünün gelişimi, kentsel çevre bilincinin oluşması doğrultusunda faaliyet gösteren TSMD'nin, mimarlık ortamı ve kültürüne katkı sağlayacak sosyal sorumluluk projeleri yürüttüğünü hatırlattı. Son dönemde üstlendikleri projelerden belki de en önemlisinin, inşaatı sürmekte olan Mimarlık Merkezi olduğunu söyleyen Hatırlı, bu merkezi ileride Mimarlık Müzesi'ne dönüştürmeyi hedeflediklerini ekledi.
Mimarlık Merkezi'nin temelini; AB Sivil Toplum Diyaloğu Projesi kapsamında alınan hibe ile yürütülmekte olan, Kültür ve Turizm Bakanlığı destekli "Re-ACT" projesinin oluşturacağını da belirten Hatırlı; "Projenin amacı, sadece mimarlar ve mimarlık öğrencilerine ulaşmak değil, toplumu mimarlık kültürü konusunda bilinçlendirmek, kentliyi yaşadığı ortama ve çevreye daha duyarlı hale getirmektir. 'Benim Ankaram' fotoğraf atölyesi de bu bağlamda projenin çok önemli bir parçasıdır" dedi. Hatırlı, projenin sadece tekil bir fotoğraf belgeleme çalışması olmadığının altını çizerek, "tasarlanmış yapılı çevre" belgeleme çalışması ile amacın; "fotoğraf aracılığıyla başka bir Ankara'yı okumak" olduğunu söyledi.
"Başkentin ana aksında, bütün kültürel, sosyal süreçler ve değişimler okunabiliyor"
Re-ACT Projesi Danışma ve Yönetim Kurulu Üyesi Ekin Çoban Turhan ise konuşmasında, "Ankara'nın model olarak alınmasının başlıca sebebi, kuruluşundan itibaren özellikle ana aksında bütün kültürel, sosyal süreçlerini ve tarihi süreçteki kırılmaları okuyabileceğiniz bir yapıya sahip olmasıdır. Ankara, Türkiye'nin modernleşme ve Batı ile değer bütünleşmesi oluşturma sürecinin başlangıç noktasını, bunun mimarlık ve planlamaya yansıma biçimlerini temsil eder. Başka bir ifade ile modernliğin modelini oluşturmaktadır. Yeniden kurulan bir başkent olarak Ankara, bu dönüşüm ve temsiliyetin bütün unsurlarının gözlenebileceği bir ortamdır. Projenin amacı, kenti popüler anlamda da farklı farklı açılardan okunabilir hale getirmektir . Kentlinin yaşadığı kente olan algısını güçlendirmek ve başka bir ölçekten kentle diyalog kurulmasını sağlamak hedeflenmektedir" dedi.
"Torunlarımıza bırakacağımız dijital bir arşiv oluşacak"
AFSAD Yönetim Kurulu Üyesi Burak İmir , "Re-ACT" proje ortağı olarak projede yer almaktan büyük keyif aldıklarını belirtti. Proje kapsamında gerçekleştirilecek gönüllü atölye çalışmaları sonucunda ortaya çok güzel bir sergi çıkacağını belirten İmir, süreç boyunca fotoğraf çekecek kişilere destek vereceklerini ve katkı sağlayacaklarını vurguladı. İmir, "Atölyeler sonucunda torunlarımıza bırakacağımız dijital bir arşiv oluşturulacaktır" dedi.
Başkentin silueti bu çalışma ile belgelenecek
Kentlilerin çalışma konusunu, Ankara'nın ana arterlerinden Atatürk Bulvarı'nın karşılıklı iki çeperi oluşturacak. Atölye çalışmalarında; bu iki çeper ve onları besleyen arka koridorlardan akan yaşam, kamusal alanların kullanımı, tüm mekânsal eylemler, etkinlikler, kısacası fiziki mekân ve sosyal mekân arasındaki ilişki incelenecek. Atölyelere, mimarlık öğrencileri ve fotoğraf sanatçılarının yanı sıra başvuran kentliler de katılabilecek.
Atölyelerde çekilecek fotoğrafların nesnesi ve konusunu; yalnızca modern farkındalığa doğru temel bir değişim geçirmekle kalmayan, moderne karşı geleneksel, küresele karşı yerel gibi çelişkileri önüne geçilemeyecek biçimde yapısında bulunduran bir başkent olan Ankara kentindeki "tasarlanmış yapılı çevre" oluşturacak.
Fotoğraf aracılığıyla yapılacak, "kentin mimarisini yeniden okuma" çalışması, mimarlık sınırları içinde ve ötesindeki; kültürel, dini, dilsel, etnik, coğrafi ve tarihi farklılıkları göstermeye yardımcı olacak. Gerçekleştirilecek atölyeler, aynı zamanda toplumda mimarlık bilincini artıran bir araç olarak da işleyecek.
Atölye çalışmaları iki farkı sergiye dönüşecek
AFSAD yönetimindeki atölyelerde elde edilen çalışmalar sonucunda iki ayrı sergi düzenlenecek. Bunlardan ilki; jüri tarafından seçilecek eserler ile açılacak bir fotoğraf sergisi olacak. Küratörler Prof. Dr. Ayşen Savaş ve Doç. Dr. Güven İncirlioğlu'nun tasarlayacağı, fotoğraf ile Ankara maketinin sergilediği mekân arasındaki ilişkiyi kuran, projenin temasının genel izleyici ile paylaşılmasını da kolaylaştırmayı amaçlayan ikinci çalışma ise; elde edilen fotoğrafların grafik bir tasarım içinde sunulduğu bir sergi olacak.
Re-ACT projesi Hakkında
TSMD tarafından, Türkiye'de bir ilk olarak Ankara'da gerçekleştirilen Re-ACT projesi; AB finansmanı ve T.C. Avrupa Birliği Bakanlığı'nın destekleri ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi - ODTÜ, Mimarlar Derneği 1927, Ankara Fotoğraf Sanatçıları Derneği - AFSAD, Documentation and Conservation of Modern Movement - DOCOMOMO'nun paydaşlıklarıyla hayata geçiriliyor.
Proje finansmanının büyük bölümünü karşılayan AB'nin yanı sıra Almanya'dan BDA (Bund Deutscher Architekten) ve Hollanda'dan ARCAM (Amsterdam Centre for Architecture) da Re-ACT'de proje ortağı olarak yer alıyor.