"Kimlikten ziyade farklılığa odaklanmalıyız"

E. Seda KAYIM / 14 Ocak 2009

Uluslararası mimarlık alanının en önemli ödüllerinden biri olarak benimsenen Ağa Han Mimarlık Ödülü tarafından düzenlenen ve organizasyonu World Architecture Community tarafından üstlenilen iki günlük seminerin son gününde, uluslararası mimarlık pratiği FOA'nın kurucularından Mimar Farshid Moussavi konferans vermek üzere Bahçeşehir Üniversitesi'ndeydi.

Seminerin katılımcı ve yöneticilerinden biri olan Farshid Moussavi konferansa, Ümraniye Meydan, Barselona'da Park, Leicester John Lewis Alışveriş Merkezi ve Japonya Yokohama Uluslararası Terminali gibi çok sayıda büyük ölçekli ve karmaşık işlevli projeye imza atan grubun işlerinden görsellerle başladı. FOA'nın mimarlık pratiğinin kavramsal açılımlarına değinen Moussavi, "İşimizin özü, prensipleri, temeli nedir?" sorusu üzerine uzun yıllar düşündüğünü ve artık cevabını bulduğunu belirtti. "Prensiplere, temellere ve öze tamamen karşıyız. Bizim işimiz yalnızca materyaller ile..." diyen Moussavi, mimarlıklarının özne-odaklı, nesne-odaklı bir pratik olmadığını ve salt materyalist olduğunu dile getirdi. "Bize ister ultra-materyalist ister supra-materyalist deyin" cümlesiyle, kavramsal paketlere itimat etmediğine açıklık getiren Moussavi; özne/nesne, biçim/işlev kutuplaşmalarının ötesinde fiziksel bir mimarlık arayışında olduklarını söyledi.

Moussavi, mimarlığın elbette yalnızca maddiyat/fiziksellik ile tasnif edilemeyeceğini, dış etkenlerin de ilgili olduğunu açıkladı. Bu noktada yapıların iç-dış ilişkisini sorguladıklarını, bunların gerçekten de birbirinden farklı şeyler olup olmadığını irdelediklerini belirtti. Moussavi, farklı bir faktör olarak işlevin, erken modernistler tarafından tek bir ideal biçeme endekslenmesinin de karşısında durarak, fizikselliğin daha ziyade bir ortam ve araç (medium) olduğunu ekledi. Çevre, kullanıcı ve yapı arasında topolojik bir karakter izleyerek katmanlaşan bir mimarlık yaptıklarının altını çizen Moussavi, "Fiziksel çevreyi oluşturan obje ve kişilerin diyalogu, kendi bağlamlarında eklemlenmeleri ile yeni bir ortam oluşturuyor" dedi. Bu ilişkiyi de "içinden dışına tasarlayarak değil", "mevcut ağlara yalnızca yeni bir yüzeyle eklemlenerek" gerçekleştirdiklerini belirtti.

Sunumunda ağırlıklı olarak FOA'nın Leicester'da gerçekleştirdiği John Lewis Alışveriş Merkezi projesine yer veren Moussavi, bu proje üzerinden kentsel ölçekten uygulama detayına, cephe tasarımından sirkülasyon kararlarına kadar sürecin tüm bileşenlerini katılımcılarla paylaştı. Projelerinin müşteri-mimar ilişkisi ayağına değinen Moussavi, "Bu iş rugby'ye benzer; aynı anda hem topu tutmaya hem de pantolonunuza sahip çıkmaya çalışırsınız" benzetmesinde bulundu. Bir internet paylaşım portalinden de Yokohama'ya ait fotoğraflara yer veren Moussavi, herkesin bir yapıyı ne kadar da farklı dolayımlanmalarla algıladığına işaret ederek "Kimlikten ziyade farklılığa odaklanmalıyız" tespitinde bulundu.

Konferans boyunca tekil örnek üzerinden oldukça verimli bir şekilde FOA'nın karşılaştığı çok sayıda dinamiği ve onlarla "güreşmenin" inceliklerini aktaran Moussavi, keyifli mizacıyla da dinleyicilere hoş bir konferans deneyimi yaşattı.

İlişkili Haberler