İstanbul'un II. Dünya Savaşı sonrası kurmaca dönüşümü hakkında hayali bir belgesel1. İstanbul Tasarım Bienali Musibet sergisi kapsamında izleyiciye sunulan ve Kerem Piker (kpm) imzasını taşıyan 'Bomba' projesinin video yerleştirmeleri de Sarraf Galeyan Mekanik tarafından gerçekleştirildi. II. Dünya Savaşı sırasında, 1943 senesinde bir Amerikan uçağının İstanbul'u yanlışlıkla bombalaması şeklindeki kurmaca öykü üzerinden İstanbul'da ortaya çıkabilecek yeni kent ölçekli potansiyellere ilişkin bir projeksiyon yapan 'Bomba'nın içeriğine, Sarraf Galeyan Mekanik'in BBC ‘mocumentary'si (kurmaca, dalgacı belgesel) eşlik ediyor.
'Cities in Ruins: How the Bombs Changed the Face of Istanbul', SGM
Taşkışla'nın kuzey kanadını, Taksim'deki eski Fransız Hastane'sini ve Galata Köprüsü'nü yıkan bu 'Talihsiz Vaka'nın sonrasında girişilen hummalı kentsel projeleri ve İstanbul'un 2012 yılındaki hayali durumunu tarihsel süreç içinde ‘belgeyen' "Cities in Ruins: How the Bombs Changed the Face of Istanbul" (Yıkıntı İçindeki Kentler: Bombalar İstanbul'un Yüzünü Nasıl Değiştirdi) başlıklı video, bir yandan uluslararası medyanın oryantalist Türkiye okumalarını yeniden üretir ve yorumlarken, diğer yandan da Uğur Tanyeli'nin kurmaca röportajı üzerinden savaşların olağanlığına ve her kararın, müdahale ve yıkımın doğurduğu aynı olağanlıktaki potansiyellere dikkat çekmeye çalışıyor.
"Her yapım bir yıkımdır" ya da bir çeşit kentsel vandalizm
Sarraf Galeyan Mekanik ortaklarından E. Seda Kayım ve M. Can Tanyeli'nin ortak projesi olan ve Erhun Erdoğan'ın ses efekt ve kurgusunu gerçekleştirdiği 'İstanbul'u Bir Günde Nasıl Tasarladım?' isimli video-art çalışması ise, Musibet sergisi dahilinde devasa ölçekteki kentsel projeler üzerine alınan kararlar için çizilmesi gereken demokratik yolun, o ölçeğin yanına yaklaşamayacak küçüklükte gözüken müdahaleler için bile alınamadığı gerçeğini anlatmayı deniyor. Bunu, her inşaatın, yapının ve yapımın kaçınılmaz bir yıkım olduğu gerçeğinden hareketle gerçekleştiren video-art, olağan kent donatılarının 'kontrollü yıkım' ını betimliyor.
Kent içinde sıradan bir trafik sinyalizasyon ışığı, kaldırım kenarındaki beton babalar, parkın orta yerine tek bir bank, köprü çıkışındaki refüjlere doldurulan laleler ve benzeri birçok kent donatısı, kısa bir geri sayımın ardından basılan tek bir düğme ile yerle bir ediliyor. 'İstanbul'u Bir Günde Nasıl Tasarladım?', iktidarlarını sağlamlaştırmak ve ideolojilerini inşa etmek için tek bir tuşa basması yeterli olan 'tanrısal' aktörlerin sebep olduğu yıkımı konu alıyor.
Ne, nerede?
Sarraf Galeyan Mekanik'in EAA işbirliğindeki bienal açılış filmi, Musibet sergisinin ana mekanı olan İstanbul Modern'de, serginin giriş holünde ve firmanın Youtube kanalından izlenebilir.
İTB açışış filmi 'Musibet', SGM
'İstanbul'u Bir Günde Nasıl Tasarladım?' video-art çalışması serginin 6 no'lu odasında; 'Cities in Ruins: How the Bombs Changed the Face of Istanbul' kurmaca belgeseli 7 no'lu odada görülebilir. Video yerleştirme post-prodüksiyonu Sarraf Galeyan Mekanik tarafından gerçekleştirilen Esra Akcan imzalı araştırma projesi 'Kentsel Dönüşüm ve İlgili Memnuniyetsizlikler: Kreuzberg-IBA'84/87' ise sergi mekanının 10 no'lu odasında yer alıyor.
Sarraf Galeyan Mekanik Hakkında
Sarraf Galeyan Mekanik, disiplinler arası bir medya ve prodüksiyon firması olarak Eylül 2012'de E. Seda Kayım (Y. Mimar; editör ve mimarlık tarihçisi), Erhun Erdoğan (kompozitör, ses tasarımcısı ve mühendisi) ve M. Can Tanyeli (Y. Mimar; yönetmen ve oyun teorisyeni) tarafından İstanbul'da kuruldu. Ekip, her türlü toplumsal ve mesleki üretimi çeşitli medya araçları ve bu araçların etkinlik alanlarını çakıştıran/iç içe geçiren yenilikçi, verimli mecralar üzerinden belgelemek, tanıtmak ve aktarmak üzere yola koyuldu.
Ekibin ilk işi, EAA'nın 7 Şubat-17 Mart tarihleri arasında gerçekleştirdiği 'Fabrika' sergisinde yer alan ve Emre Arolat'a Ağa Han Ödülü getiren İpekyol Tekstil Fabrikası'nın bir gününü anlatan kısa film oldu.
Faaliyetlerini ağırlıklı olarak metin, video ve ses/müzik kanallarından gerçekleştiren Sarraf Galeyan Mekanik üretim alanını, tüm yaratıcı sektörler için ve bu sektörler içinden "içerik üretmek" olarak tanımlıyor. Firmanın uzmanlık alanları dijital ve basılı yayıncılık, ses/müzik üretim, kurgu ve kayıt ile video çekim, kurgu ve montaj olarak sıralanıyor.