Yeşil, Libya için çok şey ifade eden bir renk. Üzerinde herhangi bir arma, simge ya da yazının bulunmadığı, dünyada bir ülkeyi temsil eden bayraklar arasında tek renkten oluşan tek bayrak Libya bayrağı ve bu renk de "yeşil". Ülkede 1969 yılında Muammer Kaddafi tarafından gerçekleştirilen devrim "Yeşil Devrim" olarak anılırken, Kaddafi'nin siyasi felsefesiniaktardığı ve bugün ülkenin anayasasını oluşturan kitabının adı da "Yeşil Kitap". Ancak bugünlerde yeşil rengin Libya için daha da özel bir anlamı var. Çünkü Libya'nın doğusunda, Akdeniz sahillerine bakan ve "Yeşil Dağ" olarak da bilinen Jabal al Akhdar antik yerleşim bölgesi, "dünyanın en büyük sürdürülebilir dönüşüm bölgesi" olma yolunda hızla ilerliyor.
10 Eylül Pazartesi günü Kaddafi'nin oğlu Saif el-İslam Kaddafi Yeşil Dağlar'da yer alan antik kent Cyrene harabelerinde düzenlediği basın toplantısında, dünyanın gözleri önünde Cyrene Deklarasyonu'nu imzaladı. Deklarasyonda geleceği için endişe eden uygar dünyanın duymak istediği herşey yer alıyor: sürdürülebilir gelişim, arkeolojik koruma, eko-turizm, yenilenebilir enerji, çevreye duyarlı kent planlama, mikro-kredi, eğitim, bioyakıtlar, hatta "en iyi kalitede organik yiyecek ve içecek" üretimi.
Libya'nın terörizmi desteklemek yerine gezegeni kurtarmakla ilgilendiğine dair önemli bir adım olan projeyi gerçekleştirebilmek için Saif el-İslam Kaddafi, içinde uluslararası yeşil teknoloji, koruma, tarım, mimari uzmanlarının yer aldığı Yeşil Dağ Koruma ve Geliştirme Kurumu'nu kurdu. Yunan, Roma ve Bizans harabelerinin içinde olduğu 5500 km2lik alan ve 220 kilometrelik henüz turizme açılmamış bir sahili kapsayan bölgede gerçekleştirilecek projenin yöneticisi olarak ise İngiltere'nin aynı anda her yerde olabilen üstün yetenekli mimarı Norman Foster seçildi.
" Sir" ünvanlı Norman Foster ve çalışma arkadaşları; "dünyanın en güzel yerlerinden biri" olarak tanımladıkları Cyrene bölgesi için tasarladıklarını; diagram, fotoğraf ve modellerle gösterdiler. Libya'nın dünyanın gözündeki negatif imajını düzeltmek ve ekolojik turizm konusunda örnek olmak için ideal olan proje kapsamında yapılacaklar ise şöyle:
Ulusal park: UNESCO'nun dünya mirası olarak nitelendirdiği bölgenin doğal güzelliği ve ekolojik çeşitliliği vurgulanacak.
Sürdürülebilir altyapı: Yenilenebilir güç tesisleri, geri dönüşüm ve atık yönetim sistemleri, kapalı devre su sistemleri ve sürdürülebilir ulaşım altyapısı sağlanacak.
Ekonomik kalkınma: Balıkçılık, organik tarım ve yeni teknolojilerin üretimiyle beslenen yerel ekonomi ve endüstriyi sürdürülebilirlik ilkelerine göre canlandırmak amaçlanıyor.
Mikro kredi hizmeti: Yerel halkı, Yeşil Dağ bölgesinin ekonomik, kültürel ve sürdürülebilir yenilenme projesine katılım için teşvik etmek adına mikro kredi uygulamasına geçilecek.
Arkeolojik koruma alanları: Dünyanın en geniş Yunan-Roma kalıntılarına sahip olan bölgelerinden biri olan Yeşil Dağ'da uluslarası işbirliğiyle koruma ve araştırma çalışmaları yaratılacak.
Sürdürülebilir gelişim eğitimi verecek araştırma merkezi: Dünya çapında, önemli projelerin yürütüleceği bir eğitim kurumu olarak çalışacak.
Çok amaçlı kullanım alanları: Oteller, restoranlar, müzeler, çağdaş sanat ve spor merkezleri ile ekoturizmin ilgi odağı haline gelmek hedefleniyor. Pilot projede 3 adet lüks otel yer alıyor. Harabelerin yakınındaki Cyrene Grand Hotel, 1930'larda işgalci İtalyanlar tarafından inşa edilen ve daha sonra İngilizler tarafından bombalanan bir otel binasının yeniden yapımı olacak. Diğer iki otel ise spa ve tatil eğlenceleri için ayrılmış. Doğal havalandırma, pasif güneş stratejileri, doğal yerel malzemeler ve peyzaja minimal müdahelerle gerçekleşecek. Proje için Libya hükümetinin ayırdığı 1.5 milyar £ dışında, özel yatırımlarla da destekleniyor.
Milattan önce 6. yüzyılda kurulan ve bir arkeologun "Afrika'nın Atinası" olarak tanımladığı antik Cyrene kenti agorası, gymnasiumu, mozaikleriyle ünlü Apollo tapınağı, mermer mağaraları, karyatit galerileri ve geniş necropolisiyle Yunan şehirciliğinden günümüze kalabilen en iyi örneklerden biri. World Wildlife Fund (WWF) tarafından Akdeniz bölgesinin 10 cennet alanından biri olarak değerlendirilen bölge, antik Yunan, Roma ve İslam medeniyetlerinin tarihi izleriyle, UNESCO tarafından belirlenen dünya mirası listesinin önemli oyuncularından biri.
Kaynaklar:
http://www.newscientist.com/article/dn12621-norman-foster-to-design-libyan-ecoregion.html
http://www.guardian.co.uk/travel/2007/sep/12/architecture.culturaltrips
Proje hakkında detaylı bilgi ve Cyrene Deklarasyonu için tıklayınız.