Zaha Hadid Bu Sefer Dağları Fethediyor

Önce şehirde bir alışveriş, sonrasında dağ restoranında tepe manzaralı bir beş çayı ve devamında bir tiyatro gösterisi. Avusturya Innsbruck'ta Nordpark bölgesinde Ulaşım İşletmeciliği'nin yaptırdığı yeni bir yapı dizisi kayak, snowboard ve alışveriş işlevlerini kapıya kadar getiriyor. Şehir merkezinden yalnızca 20 dakika uzaklıktaki kasabaya ulaşmak için sürekli olarak ‘yokuş yukarı'- tam 2 bin 300 metre yukarı çıkıyorsunuz. Innsbruck Ulaşım İşletmeciliği yeni bir yapıyla işte bunu vaadediyor. Muhteşem bir mimari yapının da bu hayali perçinlemesi istenmiş olsa gerek ki, Pritzker ödülü sahibi dünyaca ünlü bir kadın mimar kolları sıvıyor. Ve bu elbette Zaha'dan başkası değil.

  Kentte, Bergisel kayak platformundan sonra ikinci yapısı inşa edilen Hadid, bu sefer kentin kalbinde tasarladığı dört adet multifonksiyonel teleferik istasyonuyla açık kamusal alanda akıcı formlar ve net işlevleri bir kez daha bir araya getiriyor.

İnşa edilen teleferik istasyonu, Innsbruck kent merkezine yakın Hungerburg kasabasını 2 bin 300 metre yükseklikteki Haefelekar dağının doruğundaki kasaba ve kayak merkezi Nordkette'ye iki durakla bağlamak için yaptırıldı. Hungerburg ile Haefelekar'ı bir teleferikle bağlama projesi 20.yy'ın başlarından itibaren söz konusu olsa da, ilk kez 1927 yılında yapımına karar verilebilmişti. 1928 yılında açılan hat, aynı yılın ortalarında ikinci bir durakla uzatıldı. Teleferik hattına ait eski istasyon binası Franz Baumann tarafından projelendirilmişti.

Gelişen teknoloji ve imkanlar dahlilinde, işletmenin de el değiştirmesi üzerine yenilenmesine karar verilen hattın yeni yapıları için 2004 yılında açılan yarışmayı Irak asıllı İngiliz mimar Zaha Hadid kazandı. Proje için oluşturulan tek kriter, saatte bin 200 yolcu kapasiteli bir hattı taşıyabilecek ve istasyonlar arasını 20 dakikada kat eden bir teleferiği kaldırabilecek bir tasarım oluşturulmasıydı. Projenin yenilenmesiyle bünyesine, hattı doğrudan kent merkezine bağlayan yolda yolcu aktarması sağlayacak Hungerburg istasyonu da katıldı. Baumann tarafından projelendirilen binaların da korunması gerekliliğini içeren proje önerisi, oluşan koruma kanunu sıkıntıları yüzünden istasyonlardan birinin ihalesi Schlögl & Süß isimli firmaya verilirken, Hungerburg hattına ait dört istasyon Zaha Hadid tarafından şekillendirildi.

Toplamda 130 kişilik ve 5 kompartmanlı teleferik araçları, hidrolik bir sistemle çeşitli rüzgar koşulları ve hatta durma kalkmalarda çok şiddetli sallanmayacak şekilde tasarlanmış.
Yapıların ise bir anlamda üstlerinden süzüldüğü söylenebilir: Akıcı parlak formlarıyla dağın tepesinden yukarı doğru kıvrılan dalgalar yaratıyor ve aynı zamanda çevreye müthiş bir yakınlık gösteriyorlar. Diyagonal bir köprü olarak başlayan teras, akıllıca tasarlanmış yapı kıvrımını keserek tünelleri takip ediyor ve bir yandan da yer üstünden kente bakışlar fırlatmamızı sağlayacak açıklıklar yakalıyor.

Derleyen: E.Seda Kayım