TMMOB Mimarlar Odası'nın, Türkiye'nin mimarlık kültürüne katkıda bulunmuş ve bugün hayatta olmayan mimarların anısını yaşatmak üzere gerçekleştirdiği Anma Programları kapsamında, 2010-2012 döneminde mimar Zeki Sayar anılıyor. "Tasarlamak. Örgütlemek . Belgelemek" başlığı altında düzenlenen Anma Programı kapsamında Zeki Sayar ve başyapıtı Arkitekt dergisi üzerine hazırlanan sergi bugün (9 Aralık 2012) Mimarlar Odası İstanbul BK Şubesi'nin Karaköy'deki binasında açıldı.
Serginin açılışına, aynı adı taşıyan ve iki günlük bir sempozyum eşlik ediyor. Sempozyumun açılış konuşmalarını Sempozyum Sorumlusu Ali Cengizkan, TMMOB Mimarlar Odası Genel Başkanı Eyüp Muhçu ve babasının arşivlerini açarak serginin hazırlanmasına önemli katkılar sağlayan Zeki Sayar'ın kızı Eren Sayar yaptı.
Sempozyumun, "Zeki Sayar ve Arkitekt (1931-1980) Ayrılmaz İkili ve Dönemin Düşün Dünyası" adlı ilk oturumunda ise İlhan Tekeli, "Zeki Sayar ve Arkitekt Üzerine Politiko-Sosyo-Ekonomik bir Değerlendirme" başlığı bir konuşma gerçekleşitirdi.
Açılış konuşmalarında, anma programının içeriğine ilişkin bilgi veren Ali Cengizkan 'ın ardından söz alan Eyüp Muhçu, konuşmasında ülke mimarlık birikimine önemli katkılar yapmış mimarları anmanın, onların bugüne ulaşan yapıtlarına sahip çıkmak bakımından da önemli olduğunu vurguladı. Muhçu, bu programlar kapsamında Emin Onat'ı anarken, bir yandan da Onat'ın Göztepe'deki evinin nasıl yok edildiğine dikkat çekildiğini belirterek; projesi Zeki Sayar'a ait olan Barbaros Bulvarı üzerindeki Akev Tütün Deposu ve İdari Binası'nın, endüstri mirası olmasına karşın, Beşiktaş sahilindeki Astro Tütün Deposu'na benzer biçimde yok edilme tehididi altında olduğuna dikkat çekti.
Muhçu'nun ardından söz alan Zeki Sayar'ın kızı Eren Sayar ise konuşmasında, düzenlenen anma programından ve bu programa katkıda bulunabilmişlik olmaktan duyduğu mutluluğu belirterek, çalışmayı yürüten herkese teşekkür etti.
Sempozyumun ilk oturumunun ana konuşmacı olan İlhan Tekeli, bir mesleğin saygınlığı için kendi tarihine mutlaka sahip çıkması gerektiğinin altını çizerek başladığı sunumunda, Zeki Sayar'ın biyografisi üzerinden, mimarın yaşamı boyunca içerisinde bulunduğu politik, sosyal ve ekonomik koşulları, Sayar'ın eğitimi, devamında mimarlık ve yayıncılık etkinlikleri bağlamında değerlendirdi.
Buna göre Tekeli, Zeki Sayar'ın mimarlık yaşamını, bunu etkileyen şu dört başlık altında inceledi; 1927'de ulusal mimarlık paradigmasının yerini modern mimarlığın alması; Mimarların mimarlık alanında örgütlenme çabalarının arka planı; Yerli mimarların iç pazarlarını yabancılara karşı koruma mücadelesi ve bir grup sınıf arkadaşının çıkardığı dergiden bir kişinin dergisine doğru giden süreç.
İlk oturumun ardından, "Zeki Sayar: Yaşamı, Yapıtları ve Arkadaşları" ve "Zeki Sayar ve Bir Örgütlenme Olarak Arkitekt" başlıkları ile süren sempozyumda yarın, "Zeki Sayar Dönemi Mimarlığı ve Arkitekt'in Katkısı", "Zeki Sayar ve Arkitekt'te Temalar" ve son olarak "Bir Dergi Yapmak!" başlıklı oturumlar ile devam edecek. Sergi ise 30 Aralık 2012 gününe kadar açık olacak.
