Avcı Architects tarafından tasarlanan Ankara'daki Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) binası, İngiltere'nin prestijli mimarlık ödüllerinden Building Awards 2014'te Yılın En İyi Uluslararası Projesi ödülüne layık görüldü. Yarışma jürisi, TMB binasını, "üstün entegre tasarım anlayışı" ve "mimarlık ve inşaat sektörlerinde eşik yükselten yaklaşımı" nedeniyle ödüle değer buldu.
Avcı Architects tarafından Ankara'da tasarlanan ve geçtiğimiz Ocak ayında açılışı yapılan Türkiye Müteahhitler Birliği Binası, mimarlık, iç mimarlık, yapı ve gayrımenkul sektörlerinde faaliyet gösteren İngiliz UBM Built Environment firması ve Londra merkezli Building dergisi tarafından düzenlen Building Awards ödül programında En İyi Uluslararası Proje seçildi.
TMB Binası, aynı kategoride finale kalan ve aralarında Aedas tasarımı Al Bahr Towers ile Foster + Partners tasarımı Queen Alia International Airport gibi iddialı projelerin de bulunduğu 5 finalist arasından sıyrılarak, En İyi Uluslararası Proje kategorisinde ödüle değer bulundu.
Jüri heyeti, TMB Binası'nı ödüle taşıyan en önemli nitelikleri, "projenin üstün entegre tasarım anlayışı, yerellik vurgusu, inşaat sektöründe AR-GE çalışmalarını teşvik edici olması ile mimarlık ve inşaat sektörlerinnde eşik yükselten yaklaşımı" ifadeleriyle dile getirdi.
Türkiye Müteahhitler Birliği'nin, Ankara Çankaya'daki yeni genel merkez binası için düzenlediği davetli proje yarışmasında birinci seçilerek inşa edilen binanın Avcı Architects imzalı tasarımını benzersiz kılan en önemli unsurlardan biri de, yeşil bina teknolojilerini bir adım öteye taşıyan termal labirent sisteminin Türkiye'de ilk kez bu projede kullanılıyor olması. Sürdürülebilirlik Danışmanlığı'nı Londra merkezli danışmanlık firması Atelier Ten'in yaptığı proje, toprak zeminin belli bir derinliğinde yıl boyu sabit olan sıcaklığı kullanarak ısıtma ve soğutmadaki enerji tüketimini minimize eden labirent sistemi başta olmak üzere, bünyesindeki çok çeşitli ekolojik uygulamalar sayesinde standart binalara oranla yüzde 50'ye yakın enerji tasarrufu sağlıyor ve bu nitelikleriyle de Türk inşaat sektörüne öncülük yapıyor.
Mimar işveren uyumunun başarılı örneği
Türkiye Müteahhitler Birliği'nin 60. kuruluş yıldönümünde ana yüklenici olan MESA'nın titiz üretim süreci ve yüksek inşaat kalitesiyle hayata geçirilen ve Türkiye'de yeşil bina kategorisinde benzersiz teknolojilerle inşa edilerek bir örnek proje heline gelen TMB Genel Merkez Binası, mimar ve işveren uyumunun da Türkiye'deki başarılı örneklerinden biri. TMB Başkanı Emin Sazak'ın vizyonu ile Avcı Architects'ın kurucusu, Mimar Selçuk Avcı'nın sürdürülebilir entegre tasarım alanındaki uluslararası deneyimleriyle hayata geçen proje, LEED Platinum sertifikasına da aday.
Selçuk Avcı: "TMB Binası Türkiye için bir işaret ışığı"
"TMB Binası, ülkemizde ve bölgemizde sürdürülebilir inşaat, sürdürülebilir çevre için çabalayanlara yol gösterecek iyi bir örnek, bir işaret ışığıdır. Sürdürülebilirliğe giden yolda insani ve ekolojik sağlık yalnızca ilk adımdır. TMB'nin yeni genel merkez binası, tüm bu kavramlarla ilgili farkındalık yaratmak, teşvik etmek gibi bir öncü rol üstlenmiştir. TMB Binası'nın İngiltere'nin en prestijli mimarlık ödüllerinden biri olan Building Awards 2014'te jüri tarafından ‘üstün entegre tasarım anlayışı' ve ‘mimarlık ve inşaat dünyasında eşik yükselten yaklaşımı' nedeniyle Yılın En İyi Uluslararası Projesi ödülüne layık görülmüş olması yapının sahip olduğu bu değerlerin yalnız Türkiye'de değil, uluslararası arenada da öncül nitelik taşıdığını gösteriyor."
Emin Sazak: "Türkiye'nin enerji ihtiyacını azaltacak projelere ihtiyacı var"
"Türkiye Müteahhitler Birliği'nin yeni merkez binasını sürdürülebilirlik değerlerimizi yansıtan ilkelerimiz doğrultusunda projelendirdik. Yeni genel merkezimizi hayata geçirirken arsa seçiminden başlayarak, yapım ve işletme süreci boyunca başta çalışan sağlığı ve güvenliği, enerji ve su verimliliği olmak üzere entegre tasarım, ‘açık defter' kontrat, yapım aşamasındaki risklerin paylaşımı, malzeme seçimi gibi bir çok konu dahil ‘sürdürülebilirlik' ilkesinin tüm şartlarını yerine getiren örnek bir tasarım ve inşaat sürecini hedefledik. Her yıl milyarca dolar enerji ithalatı yapan Türkiye'nin enerji ihtiyacını azaltacak projelere ihtiyacı olduğunu düşündüğümüzden düşük karbon emisyonlu projelerin gerçekleşmesinde yönetim binamızla bir örnek yaratmayı hedefledik. Projemizin bir diğer önemli özelliği de tüm malzeme ve danışmanlık süreçlerinde azami ölçüde yerli imalat ve insan gücüyle çalışmış olmamızdır. Tüm bu çabaların uluslararası anlamda böylesine değerli bir ödülle perçinlenmiş olmasından gurur duyuyoruz."
TMB Binası'nın Sürdürülebilirlik Kriterleri
Entegre tasarım:
Proje, tasarım çalışmaları kapsamında tüm disiplinlerin mimar tarafından koordine edildiği, etütlerin, AR-GE çalışmalarının yapılarak, Türkiye'deki inşaat ve malzeme sektörünün gelişimine katkıda bulunan ve yerel malzemelerin kullanımını teşvik eden bir ‘entegre tasarım' örneğidir.
Termal Labirent:
LEED Platinum Sertifikası adayı olan yapının en dikkat çeken özelliklerinden biri olan termal labirent sistemi Ankara'nın tipik iklim özelliği olan gündüz ve gece arasındaki sıcaklık farkını kullanarak önemli ölçüde enerji tasarrufu sağlıyor. Termal labirent yaz aylarında düşük gece ısısını depolayarak gündüz yapının pasif olarak soğutulmasını, kışın ise toprak altının öz ısısının kullanılarak yapının pasif olarak ısıtılmasını sağlıyor.
MESH sistemi: Binanın cephesinde kullanılan ve paslanmaz çelik malzemeden üretilen mesh (ağ) sistemi, güneşe açık yüzeylerde aşırı ısınmayı önlüyor ve binanın aldığı gün ışığını optimize ediyor.
Mekanik sistemler:
Binada kütlesel ısıtma ve soğutma sağlayan betonarme döşeme içi borular, bina iklimlendirmesinde enerji tasarrufu sağlayan "chilled-beam" (soğuk kiriş) sistemi, su tasarrufu sağlayan vitrifiye elemanları, sıcak su sağlanmasında kullanılan güneş kolektörleri, bahçe sulamasında ve tuvaletlerde kullanılmak üzere yağmur suyunun toplanması gibi ekolojik sistemler yer alıyor.
Elektrik sistemleri:
Yapının enerji ihtiyacının yaklaşık %5'i bina çatısına yerleştirilecek fotovoltaik panellerle karşılanıyor. Binada yer alan enerji tasarruflu LED aydınlatmalar, binanın fiziksel durumunu kontrol altında tutan otomasyon sistemi, gün ışığına ve harekete duyarlı aydınlatma seviye otomasyonu ve gökyüzünde ışık kirliliğini azaltan dış aydınlatma tasarımı binanın önemli ekolojik unsurlarını oluşturuyor.
Çevreci peyzaj:
Peyzaj tasarımında az su tüketen endemik bitkiler tercih edilerek bütünsel bir yaklaşım elde ediliyor. Sulama gerektirmeyen bitkilerin kullanılacağı yeşil çatı sistemi su tasarrufu sağlarken yaz aylarında binanın ısınma gereksinimini azaltarak enerji tasarrufuna da katkıda bulunuyor.
Mimari Tasarım Kriterleri
Avcı Architects tasarımı Türkiye Müteahhitler Birliği Binası'nın mimari programında tipik bir ofis binasının gereksinimlerinin en optimize şekilde karşılanmasının yanında, bir dernek binasının özel ihtiyaçlarına da cevap verecek şekilde farklı fonksiyonlar yer alıyor. Kütle kompozisyonu bu farklı fonksiyonları dışavurumcu bir anlayışla organize ederken, mahremiyetin sokak seviyesinden üst katlara çıkıldıkça dereceli olarak kontrol edilmesini de sağlıyor.
Binanın tasarımında TMB'nin kurumsal şeffaflık ilkesinin yapıda okunurluğu hedeflenmiş ve bu doğrultuda iç ve dış mekanlarda hem kurgusal hem de yapısal bir araç olarak geçirgenlik esas alınmış. Bu bağlamda, yapının zemin kotunda kent dokusu ile ilişki sağlayan fonksiyonlar aracılığı ile kamusal alanın devamlılığı sağlanırken, yapının ana kurgusunu sağlayan atrium da, bina içinde katlar arasındaki görsel ilişkiyi giriş katından ofis alanlarına taşıyor. Yapının mekansal kurgusu, daha yukarı çıkıldıkça yönetim katı ve ‘salon' alanı gibi özel mahallerin mahremiyetini de gözeterek cam bir çatı ile sonlanıyor.
Binanın cephesinde ise cephe kabuğu iki katmandan oluşuyor. Yapıyı saran ilk katman klasik bir cam cama birleşimli panel sistem, ikinci katman ise gölgelendirme ve güneş kontrolünü sağlayan paslanmaz çelik ağ olarak belirlenmiş. Hassasiyetle tasarlanan bu katmanın yoğunluğu bina sakinlerinin dışarısı ile ilişki kurmalarına engel olmadan, yönelimlere göre açıklıkları optimize ederek güneşten kaynaklı ısı kazanımının önüne geçmek üzere hesaplanmış.
Türkiye Müteahhitler Birliği Binası, tüm disiplinlerin mimar liderliğinde en ince ayrıntısına kadar koordine edildiği, deneyimlerin, etütlerin, AR-GE çalışmalarının yapılarak Türkiye'deki inşaat ve malzeme sektörünün gelişimine katkıda bulunan ve yerel malzemelerin kullanımını teşvik eden, bir ‘entegre tasarım' ürünü olmasıyla dikkat çekiyor.
Proje Künyesi
İşveren: Türkiye Müteahhitler Birliği
Mimari Tasarım: Avcı Architects
Yarışma Süreci Tasarım Ekibi: Selçuk Avcı, Burak Ünder, Buşra Al, Markus Lehto
Mimari Uygulama Projesi Tasarım Ekibi: Selçuk Avcı, Burak Ünder, Tayfun Aksoy, Büşra Al, Begüm Tırpancı, Ufuk Berberoğlu, Cem Fırat Bayır, Berkin Lale, Berkan Çelik, Atılım Yılmaz
İnşaat Süreci Mimari Kontrollük Ekibi: Selçuk Avcı, Burak Ünder, Deniz Nar, Begüm Tırpancı, Buşra Al, Tuğba Öztürk, Hürsel Sarıdağ
Proje Yönetimi ve İnşaat Kontrollüğü: IMS Mühendislik Danışmanlık
Sürdürülebilirlik Danışmanı: Atelier Ten
İç Mekan Tasarımı: Avcı Architects
Peyzaj Tasarımı: Arzu Nuhoğlu Peyzaj Tasarım
Yerel Mimar: Tek Mimarlık
Ana Yüklenici Firma: Mesa Mesken Sanayii
Statik Proje: Ural Mühendislik
Mekanik Proje: Okutan Mühendislik
Elektrik Proje: Yurdakul Elektrik
İksa: İksa Mühendislik
Altyapı Projeleri: Kadim Mühendislik
Yangın Güvenliği: Karina Tasarım
Akustik Projeleri: Mezzo Tasarım
Leed Danışmanı: TURKECO İnşaat ve Enerji Ltd. Şti.
Yönlendirme: Murat Dorkip
Mobilyalar: Nurus
Yapım Türü: Betonarme
Lokasyon: Ankara
Proje Başlangıcı: 2011
İnşaat Bitimi: 2013
Arsa Alanı: 1295 m2
İnşaat Alanı: 7138 m2
Fotoğraflar: Yunus Özkazanç