©Mary McCartney
Dünya çapında gerçekleştirdiği yapılar, kuramsal ve akademik çalışmaları ile tanınan ünlü mimar Zaha Hadid, Birleşik Krallık Mimarlık Enstitüsü (RIBA)'nın yaşam boyu başarıyı ödüllendirmek üzere verdiği Kraliyet Altın Madalyası ile onurlandırıldı.
Otuz yıllık mesleki kariyeri boyunca dinamik ve yenilikçi projelere imza atan, mimarlık, tasarım ve şehircilik alanlarında önemli araştırmalar yürüten, Zaha Hadid Architects kurucusu (FAIA onursal üyesi) Hadid, sağken tek başına bu ödülü alan ilk kadın oldu. Zaha Hadid, RIBA tarafından, mimarlık alanında yaşam boyu ilerlemeyi takdir etmek amacıyla sunulan en yüksek onuru temsil eden ödülü, 2016 yılı Şubat ayında düzenlenecek bir törenle alacak.
"Hadid küresel çapta etkili ve zorlu bir güç"
Ödül Komitesi'ne başkanlık eden RIBA Başkanı Jane Duncan, "Zaha Hadid mimarlık alanında küresel çapta etkili ve zorlu bir güç" tanımlamasını yaparak "binalarından mobilya, ayakkabı ve otomobil tasarımlarına dek oldukça deneysel, titiz ve zor beğenen biri olarak bütün dünyadan insanlar ve markalar tarafından arzulanıyor ve büyük saygı duyuluyor. Zaha'nın 2016'da Kraliyet Altın Madalyası'nı alacağı için çok memnunum; kendisinin ve profesyonel ekibinin bundan sonra yapacaklarını görmek için sabırsızlanıyorum" demecini verdi.
"Mimarlar artık kritik sorunları giderecek beceriye ve araçlara sahipler"
Madalyaya değer görülen Zaha Hadid ise duygularını şu sözlerle ifade etti: "Kraliyet Altın Madalyası'yla ödüllendirildiğim, özellikle de buna tek başına değer görülen ilk kadın olduğum için çok gururluyum. Beni aday gösteren Peter Cook'a, Louisa Hutton'a, David Chipperfield'e ve destekleri için Jane Duncan ile Ödül Komitesi'ne teşekkür ederim. Bugün kendine sağlam bir yer edinmiş çok sayıda kadın mimar görüyoruz. Bu, bunun kolay olduğu anlamına gelmiyor. Bazen büyük zorluklarla karşılaşıyoruz. Son yıllarda muazzam değişiklikler oldu ve bu ilerlemeyi sürdüreceğiz. Bu ödül benim ve pratiğim kadar, işverenlerimiz için de büyük bir onurdur. Kente dair vizyonu olan, bununla övünç duyan kişilerle işbirliği yapmak her zaman heyecan vericidir. Mimarlık işinin bir parçası da insanların yaşadıkları, okudukları ya da çalıştıkları yerlerde rahat hissetmelerini sağlamaktır, dolayısıyla bu standartları yükseltmemiz gerekir. Konutlar, okullar ve yaşam alanı olarak tanımlayabileceğimiz diğer kamusal yapılar her zaman asgari varoluş (minimal existence) kavramına dayandırılmıştır ki bu bugün geçerli olamaz. Mimarlar artık kritik sorunları giderecek beceriye ve araçlara sahipler."
RIBA Altın Madalyası hakkında:
Yaşam boyu başarıyı ödüllendirmek üzere, Birleşik Krallık Mimarlık Enstitüsü (RIBA) tarafından, İngiltere Kraliçesi'nin onayı alınarak, her yıl düzenli olarak dağıtılan RIBA Altın Madalyası, mimarlık disiplinini uluslararası anlamda etkileyen işlere imza atan kişi veya gruplara veriliyor.
Tek bir binayı ya da 'moda' bir mimarı ödüllendirmektense, bir çalışmalar bütününe atfedilen RIBA Altın Madalyası'nın önceki kazananları arasında Le Corbusier (1953), Frank Gehry (2000), Archigram (2002), Frei Otto (2005), Toyo Ito (2006), Herzog & de Meuron (2007), Edward (Ted) Cullinan (2008), Alvaro Siza (2009), I. M. Pei (2010) ve David Chipperfield (2011), Herman Hertzberger (2012), Peter Zumthor (2013), Joseph Rykwert (2014) ve O'Donnell & Tuomey (2015) yer alıyor.
Zaha Hadid hakkında:
AA (Architectural Association)'da Elia Zenghelis ve Rem Koolhaas ile proje stüdyolarında eğitim aldıktan sonra Rotterdam'da OMA'ya katılarak hızlı bir biçimde mimarlık bürosunun ortağı olmuştu. 1979 yılında Londra menşeyli Zaha Hadid Architects bürosunu kuran Hadid, ortağı Patrik Schumacher ile coğrafi doğadan esinlenen mimari formlar peşinde deneysellik ve teknoloji bütünleşmesine adanmış bir pratik sürdürüyor; bu alandaki uzmanlığını okullarda verdiği proje derslerinde, stüdyolarda (Harvard's GSD, Yale ve Viyana Uygulamalı Sanatlar Üniversitesi) paylaşıyor, çoğaltıyor. İlk büyük çaplı yapım işi 1993'te Weil Am Rhein-Almanya'da, Vitra İtfaiye olan Hadid'in bürosu açılı formlardan oluşan erken dönem işlerinden MAXXI: Italian National Museum of 21st Century Arts (2009)'tan daha akışkan yeni projelere dek (Londra Su Sporları Merkezi 2012 and Bakü Heydar Aliyev Kültür Merkezi -2013) çeşitlenen genel olarak dinamik olarak adlandırılabilecek binalar tasarlıyor. Zaha Hadid 2004 Pritzker Mimarlık Ödülü'nde değer bulunan ilk kadın olmuş, ardından 2010'da MAXXI ve 2011'de Evelyn Grace Academi binalarıyla 2 RIBA Stirling Ödülü ve 2012'de Praemium Imperiale ödülü almıştı.
RIBA Kraliyet Altın Madalyası'nı 1848 yılından beri veriyor. Ödülü eve götüren önceki mimarlar arasında Frank Lloyd Wright (1941), Charles ve Ray Eames (1979), Norman Foster, Hon. FAIA (1983), ve Frank Gehry, FAIA (2000) bulunuyor. Ödül bu yıl (2015) Sheila O'Donnell, Hon. FAIA, ve John Tuomey çiftine takdim edilmişti. Bu ödülü kazanan üçüncü çift olmuştu.