BursaSMD Öğrenci Mimari Fikir Projesi Yarışması Mimarlık Pavyonu

YARIŞMANIN AMACI

Bulutların üzerinde, Babadağ, rakım 2200 metre, 2016

Geçmişe baktığımızda insanoğlunu ve yaşantısını dönüştüren çeşitli hareketlerin arkasında; sosyo-kültürel motivasyonların dışında teknolojik gelişmelerin de etkili olduğu görülmektedir. Yazının icadının iletişimi farklılaştırması ve bilginin yayılmasında etkili olması, tekerleğin bulunmasının zamana dayalı olarak mesafeleri kısaltması ve alternatif ağların oluşması, Rönesans aydınlanmasının bir çok yeniliği beraberinde getirmesi, endüstri devrimi sonucu geliştirilen çeliğin mimari tasarım ve üretim yaklaşımlarında bambaşka ufuklar açması benzeri önemli örnekler, insanlık tarihinde dönüm noktaları olarak karşımıza çıkarlar. Aslında yeniyi/yeniliği aramak “Curiosita” kavramı ile başlar. Leonardo’nun da üzerinde önemle durduğu Curiosita; “merak etmek” olarak dilimize çevirebileceğimiz bir kavramdır. Durmadan merak eden bir tür olarak, yakın geçmişimizde sayısal teknolojilerin ortaya çıkarak hızla yaşantımızı etkilediğini/değiştirdiğini izlemekte ve hep birlikte adeta devrim niteliğinde olan bu büyük harekete tanık olmaktayız. Bu bağlamda, mimar ve düşünür C. Jencks’in 90’ların sonunda “The Architecture of the Jumping Universe” adlı eserinde belirttiği; “...su an yeni bir paradigmal sarmalın içindeyiz. Bu yepyeni epik bir durum ve aslında bu durumun hemen hemen başındayız..(1).” vurgusu da ayrı bir önem taşımaktadır (Jencks, 1997, s, 50-51).

Yüzyılımızda yaşanan teknoloji odaklı gelişmeler, sanayi toplumunun standart ürün ve çeşitli hizmetlerin kitlesel olarak üretilmesi ve dağıtılmasına dayanan “katı örgütlenme” modelinin geçerliliğini yitirmesiyle sonuçlanmıştır. Yirminci yüzyıl başlarına hakim olan “seri üretim” (mass production) kavramı, yirmibirinci yüzyılın kendine özgü gerilimleri ve “bilişim devriminin” ışığında yeniden şekillenerek “kitlesel bireysellestirme” (mass customization) adı verilen yeni bir paradigmaya dönüşmüştür. Esnek süreçler yardımıyla, özgün (unique) tasarımlara sahip olan ürünlerin yüksek miktarlarda ve ekonomik bir çerçevede üretme ve kullanıcıya ulaştırma becerisi olarak tanımlayabileceğimiz kitlesel bireyselleştirme paradigması, “gelecegin mimarisinin seri ürünlerin yerel kombinasyonlarının kurgulanması üzerine oluşacağı” görüşünün mimarlık tartışmaları arasına girmesini sağlamıştır.

“Yer (2) ” kavramı ise günümüzde çeşitli mimarlık ortamlarında; yeniden tartışılan ve evrilen güncel bir olgudur. Beraberinde yere aidiyet, yerin ruhu (Genius Loci) gibi antikiteden günümüze değin gelen düşüncelerin yanı sıra; günümüz tüketim odaklı dünyasının ve küreselleşme kaynaklı dinamiklerin oluşturduğu antropolog Marc Auge’ye ait “yok mekan” (non space/place) kavramıyla da eş zamanlı olarak karşılaşmaktayız. Hava alanları, alışveriş merkezleri, otel odaları, çeşitli zincir mekanlar ve benzerleri aslında bu kavramla örtüşen temelde aklımıza gelen ilk mimari örneklerdir.

Öğrenci fikir projesi yarışması ile yukarıda açıklanan kavramları tartışmaya açan bir platform oluşturmayı hedefliyoruz. Bu tartışmayı kamusallığın, anlamı ve sınırlarının sorgulandığı meydanlara odaklıyoruz. Genellikle geliş-geçiş alanları olan ve pek de duraksamadığımız (bizi durdurmayan) bu alanlar günümüzde “sirkülasyon hub”ları gibidirler. Anlık var olduğumuz bu alanlar hızlandırılmış bir filmin fragmanı gibi adeta geçicilik kavramı ile örtüşürler. Oysa meydanlar, kutlamanın ve anmanın eylemselliğini kuran ritüellerin, gündelik hayatı örgütleyen yanıyla rutinlerin ve yaşamı renklendiren zenginleştiren yönüyle rastlantıların mekanlarıdır.

Yarışma kapsamında tam da bu noktada gelip geçerken bizi durduran, mimarlık kültürünün tanıtımına katkısı olması düşünülen ve güncel mimarlık kavramları(3)ndan yola çıkılarak bir “düşünsel kurgu” çerçevesinde tasarlanmış bir mekân beklenmektedir.

YARIŞMANIN TÜRÜ VE ŞEKLİ

Bursa Serbest Mimarlar Derneği tarafından düzenlenen, TC ve KKTC‘deki Mimarlık okullarında eğitim gören lisans öğrencilerinin katılabileceği serbest, ulusal ve tek kademeli öğrenci mimari tasarım yarışmasıdır.

YARIŞMANIN KONUSU

Bursa Serbest Mimarlar Derneği tarafından bu yıl ilk defa düzenlenen “2024 Ulusal Öğrenci Mimari Tasarım Yarışması”’nın teması; çağdaş tasarım yaklaşımlarını önceleyen, deneysel, esnek, sürdürülebilir, bir “mimarlık pavyonu” tasarımı olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda; “yer”, “kamusal alan” ve “teknoloji odaklı mimarideki değişimlere dayalı çeşitli kavramların tartışılması hedeflenmektedir.

Mimarlık Pavyonu senaryo gereği; 15-20 günlük sürelerde çeşitli kamusal alanlarda kurularak oluşturulacaktır. İlgili alandaki mimari program unsurları;

- Sergileme alanları, (maket, pafta, dijital sergi, fotoğraf vb...)
- Workshop
– Atölye mekanları,
- Söyleşi – toplantı,
- Cafe-atıştırma,
- İnfo, ve benzeri öneri fonksiyonlardan oluşması beklenmektedir.

Pavyonun sergilenme süreci bittiğinde; farklı bir alana konteyner (high cube*) ile taşınarak (hava, deniz ya da kara yolu ile olabilir) gene benzer bir senaryoda kullanılması amaçlanmaktadır.

Yarışmacılardan öneri yaklaşımlarını aktarırken farklı alanlardaki kullanım çeşitliliklerini ifade etmeleri istenmektedir.

Öneri tasarımların, hacim olarak serbest, pek çok alanda sergilenmeye açık olarak kurgulanması, sökülür/takılır süreçlerle bir konteyner içinde taşınabilir olması beklenmektedir.

Pavyonun kurulacağı yerlerin seçimi katılımcıya bırakılmıştır. Ancak pavyonun; farklı şehirlerde ve bölgelerde (çeşitli iklim ve mevsim koşullarında) esnek ve değişken bir kurguda uygulanabilir olarak tasarlanması beklenmektedir.

Tasarımı oluşturan kurgunun mimari unsurları, çeşitli şema, piktogram, ve benzeri tekniklerle ifade edilmelidir.

Pavyonun belirli bir konumu olmamasına karşın “yer” ile kurduğu ilişki ya da diyalektik durum önemsenmektedir.

Pavyonun çeşitli kullanım senaryoları yarışmacılar tarafından gösterilmelidir.

*High Cube uzunluk: 12,031 mm genişlik: 2,336 mm yükseklik: 2,585 mm

YARIŞMAYA KATILIM KOŞULLARI VE ESASLARI

- Yarışma, Yükseköğretim Kurulu’na bağlı TC ve KKTC’de yer alan üniversitelerin Mimarlık Fakültelerinde eğitim gören tüm lisans öğrencilerine açıktır.

- Yarışmaya bireysel olarak ya da ekip olarak katılım serbesttir. Farklı disiplinlerden lisans öğrencileri ile ekip oluşturulabilir. Ancak ekip liderinin Mimarlık Bölümü öğrencisi olması zorunludur.

- Yarışmada, bir kişi bir kere ödül alır, başkasıyla birlikte olsa dahi ikinci bir ödül almışsa bu ödül hükümsüz sayılır.

- Katılımcıların başvuru sırasında öğrenimlerini sürdürdüklerine dair öğrenim belgesini ibraz etmeleri zorunludur.

- Tüm katılımcıların “Katılımcı Kimlik Formu”nu (Ek.1) ve “Yarışma Şartları Kabul Belgesi” (Ek.2) doldurması gerekmektedir.

- Yarışmaya asil, yedek ve danışman seçici kurul üyelerinin, raportörlerin, yarışmayı açan kurum yöneticilerinin birinci derece yakınları katılamaz. Bu koşullara uymayanlar, projelerini teslim etseler bile yarışmaya katılmamış sayılırlar.

YARIŞMA TAKVİMİ

Yarışma ilanı: 20 Kasım 2024 Çarşamba
Soruların sorulması için son tarih: 6 Aralık 2024 Cuma saat 18:00 (TSİ)
Soruların yanıtlarının ilanı: 13 Aralık 2024 Cuma
Dijital ortamda teslim için son tarih: 17 Şubat 2025, Pazartesi saat 18:00 (TSİ)
Sonuçların açıklanması: Daha sonra ilan edilecektir.
Projelerin sergilenmesi, Kolokyum ve Ödül Töreni: Daha sonra ilan edilecektir.

SEÇİCİ KURUL VE RAPORTÖRLER

DANIŞMAN JÜRİ ÜYELERİ

Faruk Özgökçe (Mimar, Mimarlar Odası Bursa Şubesi); Selen Durak (Mimar, Prof. Dr., Bursa Uludağ Üniversitesi Bölüm Başkanı); Sinem Tapkı (Mimar, Dr Öğr.Üyesi, Bursa Teknik Üniversitesi Bölüm Başkanı)

ASİL JÜRİ ÜYELERİ

Can Şimşek (Mimar, UDE Mimarlık, BursaSMD Yönetim Kurulu Başkanı); Deniz Dokgöz (Mimar, Prof. Dr., IKI+I Mimarlık, Dokuz Eylül Üniversitesi); Emre Şavural (Mimar, FREA Mimarlık); Eylem Pala Uluğ (Mima)r; Funda Uz (Mimar, Doç. Dr., İstanbul Teknik Üniversitesi); Levent Arıdağ (Mimar, Prof. Dr., Gebze Teknik Üniversitesi); Özgür Ediz (Mimar, Prof. Dr., Bursa Uludağ Üniversitesi - Jüri Başkanı)

YEDEK JÜRİ ÜYELERİ

Hakan Topçu (Mimar, TAG Mimarlık); Murat Cellat (Mimar, EXE Mimarlık); Mustafa Mumcu (Mimar, CM² Mimarlık); Zuhal Aslı Saka (Mimar, Engin Özbek Mimarlık)

RAPORTÖRLER

Esra Seymenoğlu (Mimar, AESTUDIO); Sadık AKŞAR (Mimar, Bursa Uludağ Üniversitesi)

ÖDÜLLER

1. Ödül: 50.000 TL
2. Ödül: 30.000 TL
3. Ödül: 20.000 TL
Mansiyon (3 Adet, Eşdeğer): 10.000 TL

*

(1)…..Jencks’in bu düşüncesi, kendisinin de ifade ettiği üzere çoğulculuk ve karmaşıklık kavramlarını gündeme getirmektedir. Artık mimariyi motive eden, kültürel çoğulculuk, farklı etnik geçmişler, farklı ekonomik gruplar, yenilikçi teknolojiler gibi kavramlardır. Ayrıca Alexander Koyre’un “Antik Yunanlıların kozmosu keşfetmesinden sonra yaşanan en büyük devrim kozmosun yıkılmasıdır” görüşü de farklı bir bağlamda da olsa, Jencks’in Kozmik Evrim dedigi Kaos Kuramı ile ortaya çıkan düsünceyi destekler niteliktedir. Jencks ayrıca “karmasa” kavramının aslında Post - Modern çagın ikinci evresini olusturdugunu öne sürmüstür. Jencks’e göre bu fikir 21. yüzyılın bilimi olacak ve bu bilim geçmis 300 yıllık bilimden tümüyle farklı olarak gerçeklesecektir. Bu görüse göre bilimin ilgi odagı “kendini organize eden (self organising) sistemler ve karmasık yapılar” olacaktır....... (Jencks, 1997).

(2) Geo" (yer) ve "metro" (ölçüm)
.....Geometri, arazi ölçümü sözcüklerinden türetilmiştir. Herodot (İ. Ö. 450), Geometrinin başlangıç yerinin Mısır olduğunu kabul eder. Ona göre geometri kavramı Mısır kökenlidir. Sözcüğün kullanımı da Plato, Aristo ve Thales’e kadar gider. Yalnız Öklid (Euclides) geometri sözcüğü yerine “elements” sözcüğünü yeğlemiştir. Elements sözcüğünün Yunanca karşılığı “stoicheia“ sözcüğüdür.....

(3)“.....Artık, tasarım süreci; en baştan her ayrıntısının tanımlandığı deterministik bir süreç olmanın ötesinde, belirli kural ve parametrelerin belirli aşamalarda tanımlandığı ve tamamı önceden tahmin edilemeyen olasılıksal bir yapıya doğru evrilmektedir....”
Güncel tasarım yaklaşımları ve çeşitli kavramlar
Seri Üretimden – kitlesel bireyselleştirmeye, non-Euclidean geometries (Öklit’e ait olmayan geometriler), Hesaplamalı Tasarım, on site production-off site production adaptive re-use, aftermath (yeniden kullanım), dayanıklılık, kırılganlık Parametrik Tasarım, complex not complicated (karmaşık ancak zorluk üretmeyen)……… vb.