"Açık Arşiv 2: O Zamanlar Konuşuyorduk"
SALT, 08 Şubat - 22 Nisan 2012 tarihlerinde gerçekleşecek olan, "O zamanlar konuşuyorduk" adlı ikinci Açık Arşiv projesinde, 90'lı yılların ilk yarısında Türkiye'de düzenlenmiş "Elli Numara/Anı Bellek II", "GAR" ve "Küreselleşme-Devlet, Sefalet, Şiddet" sergilerinin hikâyelerini , dönemin belgeleri aracılığıyla yeniden değerlendiriyor.
Emre Zeytinoğlu, Devletin Belleği, 1993. Elli Numara/Anı Bellek II sergisinden
Küratöryel yaklaşımda farklılık oluşturan bu üç sergi, galeri ve kültür merkezi gibi alışılagelmiş sergi mekânları ve tarihi yapılarda konumlandırılmadıkları gibi, içinde yer aldıkları mekânlarla bir müzakereye girişmişlerdi. Proje, bu üç sergi üzerinden, işbirliği ve fikir paylaşımı içerisinde olan sanatçıların başlattığı, ticari olmayan kolektif girişimlere toplu bir bakış sağlıyor. Ortamın henüz kurumsallaşmadığı, erken 90'ların kendine has beklentisizlik durumunu taşıyarak dönemi hatırlatıyor.
"O zamanlar konuşuyorduk", SALT Araştırma'nın sürdürmekte olduğu; Türkiye'de düzenlenen ve ticari kaygıların ötesinde kültür ortamı içerisinde özgül dönemlerin belirginleşmesini sağlayan, kırılma anları oluşturan, süreçleri ve mekânsallaşmalarıyla tarihsel öneme sahip olabilecek sergileri araştırma çabasının görselleştirilmesi... Katılımcılarının desteğiyle sürdürülen araştırma projelerinin bir ürünü olan sergi, kurumun bu çerçevede hayata geçirdiği ilk deneme. Araştırması 2010'da, SALT Araştırma'dan Sezin Romi tarafından başlatılan "O zamanlar konuşuyorduk" için bu sergilerin düzenleyicileri, sanatçıları ve asistanları ile işbirliği içerisinde kapsamlı arşivler oluşturuldu. Araştırma sürecinde, farklı kaynaklardan bilgi, doküman ve videolar bir araya getirildi.
Elli Numara/Anı Bellek II
1993 yılında Vasıf Kortun küratörlüğünde, Akaretler 50 numaralı binada düzenlendi. Sergi afişinin kaldırılıp yerine Demokrat Parti afişinin asılması nedeniyle, küratör ve sergi katılımcıları, serginin planlanan tarihten önce kapatılması kararını aldı.
GAR
1995 yılında Sanart'ın (Türkiye'de Görsel Sanatları Destekleme Derneği) "Tabular ve Sanat Sempozyumu" çerçevesinde, sanatçı Selim Birsel, Vahap Avşar, Claude Leon ve Füsun Okutan'ın girişimiyle Ankara Garı'nda açıldı. Sergide yer alan işler, "toplumun moralini bozduğu" gerekçesiyle açılışın ertesi günü gar yönetimi tarafından toplatıldı.
GAR sergisi, Ankara, 1995
Küreselleşme-Devlet, Sefalet, Şiddet
1995 yılında, Ali Akay'ın küratörlüğünü yaptığı sergi, o zamanlar Müşerref Zeytinoğlu ve Emre Zeytinoğlu'nun atölyesi olan mekânda , Beyoğlu'ndaki Devlet Han'da yer aldı. 4. İstanbul Bienali'ne denk gelen sergi, devletin uyguladığı şiddeti, devlete karşı şiddeti ve bireyler arasındaki şiddeti irdeledi.
Elli Numara'da siyaset sanatı yerinden eder; GAR otoritelerce huzur bozucu bulunur, otorite tarafından kapatılır; Küreselleşme-Devlet, Sefalet, Şiddet , 4. İstanbul Bienali çerçevesinde, muhalif duruşunu göstermekte daha şanslıdır.
Sanat dünyasındaki dönüşümlerin, sanatın bir "konuşma biçimi" oluşunun farklı disiplinlerden kişiler tarafından yeni yeni algılanmaya başlandığı ve bir düşünce nesnesi olarak ortaya çıktığı bir dönemde gerçekleştirilmiş bu üç serginin arşivlerini buluşturan "O zamanlar konuşuyorduk"; düşünce ve tartışma ortamlarında üretilmiş bu üç sergiden hareketle, sanatın siyaset ve sosyoloji gibi farklı alanlarla bir araya gelmeye başladığı, sergilerde "küratör" kavramının yer kazandığı 90'larda Türkiye'deki sanat ortamı hakkında fikir vermeyi amaçlıyor .