Ben Kimse. Sen de mi Kimsesin?

Eser fotoğrafları: Hadiye Cangökçe

VOID, Gökyüzüne Doğru Çanak Anten Tutan Adam, 2021, fiberglas, kumaş, beton, reçine, uydu anteni, altın varak, 150 × 80 × 95 cm, Sanatçıların, Papillon ve LMNO galerilerinin izniyle, © VOID

Mehtap Baydu (1972), Sen Söylemezsen Ben Söylemem, 2017, el yapımı şeffaf kâğıt, mühür mumu, bandaj, pleksiglas, 5 parça, her biri 79 × 15 × 12,5 cm, Özel koleksiyon, Koleksiyoner ve Galeri Nev’in izniyle

İstiklal Caddesi sanat durakları arasında yer alan ve Vehbi Koç Vakfı kuruluşu olan Meşher, 14 Eylül 2022 tarihinden itibaren yeni sergisi “Ben Kimse. Sen de mi Kimsesin?” ile ziyaretçilerini ağırlıyor.

Antik Yunan mitolojisindeki Ekho ve Narkissos’un karşılıksız aşk hikâyesinden hareketle kurgulanan sergi, yansıma, yankılanma, başkalaşma temalarını günümüzün sanatsal ve toplumsal dinamiklerinin ışığında yorumluyor. Küratörlüğünü Selen Ansen’in üstlendiği sergi, yurt içi ve yurt dışından toplam 44 sanatçının 120’ye yakın eserine ev sahipliği yapıyor. Ödünç alınan eserlerin yanı sıra, Vehbi Koç Vakfı desteğiyle bu sergi bağlamında çeşitli mecralarda üretilen yapıtlar da yer alıyor. Sergi, 12 Şubat 2023 tarihine kadar görülebilecek.

Serginin açılışında söz alan Selen Ansen, serginin Ekho ve Narkissos mitinin odağında yer alan başkalaşım kavramından yola çıktığını ve ikililik üzerinde temellendiğini vurguladı.  Ansen, Ben Kimse. Sen de mi Kimsesin? sergisinin bu kadim hikâyeyi betimlemeyi amaçlamadığını, daha ziyade bu hikâyeden, Ekho ve Narkissos’un karşılıksız aşkından geriye kalanlar etrafında kurgulandığını belirtti.

Laurence Demaison (1965), Psikeler, 2009, Sanatçının izniyle

İsmini Emily Dickinson’ın “Ben Hiç Kimseyim! Sen Kimsin?” şiirinden esinlenerek alan sergi, ziyaretçileri sayısızca sen(ler), ben(ler), arzular, anlatılar, imgeler ve yaşanmışlıklar arasında ilişkilerin örüldüğü bir alana davet ediyor. Sergi, Ekho ve Narkissos’un mitinin ve mitolojik anlatının döngüsel ve tekerrüre dayalı yapısını benimsiyor. Ben Kimse. Sen de mi Kimsesin? hikâyenin geriye bıraktıklarını odağına alarak uzak, geçmiş ya da yabancı şeylerin bize kadar ulaşması ve hayatlarımıza eklenmesi için zaruri mesafeleri vurguluyor.

Görsel, işitsel ve dokunsal boyutların iç içe geçtiği bu alanı oluşturan eserler, ten ve ses, ses ve suret, ben ve öteki, insan ve gayri-insan, maddi ve maddi olmayan şeyler arasında çeşitli ilişkilenme biçimlerini deneyim imkânları sunuyor. Bir yandan çağdaş dünyanın yansıma ve yanılsama sorunsallarıyla bağlanırken, diğer yandan tarih boyunca beden, var oluş/yok oluş, kimlik, temsil ile özdeşleştirilen yüz, ayna, gölge, iz gibi öğelere sanatsal bir bakış sunuyor.

Necla Rüzgar (1972), Bakmalar Denizi, 2021, Sanatçı ve Galeri Nev’in izniyle, Fotoğraf: Hadiye Cangökçe

Sanatçılar: Marina Abramović, Erol Akyavaş, Dieter Appelt, Koray Ariş, Eylül Aslan, Levent Aygül, Mehtap Baydu, Deniz Bilgin, Handan Börüteçene, Elina Brotherus, Betty Bui, Claude Cahun, Aslı Çavuşoğlu, Laurence Demaison, Lee Friedlander, Ryan Gander, Nan Goldin,   Jessica Harrison,         Camille Henrot, Charles Holland & Elly Ward, Talbot Hughes, John Isaacs, Fatoş İrwen,    Gizem Karakaş, Nermin Kura, Marcantonio Raimondi Malerba, Bevis Martin & Charlie Youle, Radenko Milak, İz Öztat, İz & Ra, Evan Penny, Gerhard Richter, Necla Rüzgar, Stéphanie Saadé,    Fabrice Samyn, Jenny Saville & Glen Luchford, Yusuf Sevinçli, Yaşam Şaşmazer, Ayça Telgeren, Defne Tesal, VOID

Fotoğraf: Hadiye Cangökçe Sergiden yerleştirme görüntüsü

Sergiye özel bir kitap

Ben Kimse. Sen de mi Kimsesin?’e eşlik eden yayın serginin teşvik ettiği diyalogları sürdürmeyi ve yenilerini yaratmayı amaçlayan bir kitap niteliğinde. Alışıldık sergi kataloğu formatından uzaklaşan bu yayın, serginin tarihsel alt yapısını görünür kılmakla beraber, serginin odaklandığı yansıma, yankılanma, ben, kimse ve öteki temalarını geçmiş ve günümüz arasında köprüler yaratarak irdeliyor. Serginin küratörü Selen Ansen ile Meşher küratörleri Ebru Esra Satıcı ve Şeyda Çetin tarafından derlenen yayının içerdiği görsel ve metinsel kaynaklar arasında, bu sergi bağlamında Cana Bostan ve Fatih Özgüven tarafından kaleme alınan incelemelerin yanı sıra Türkçe’ye ilk kez tercüme edilen metinler de yer alıyor.

Ziyaret Bilgileri

Sergi, Salı–Pazar arası 11.00–19.00 saatleri arası ücretsiz olarak ziyaret edilebilir.

*

Ekho ve Narkissos

Yunan mitolojisine uzanan Ekho ve Narkissos miti birçok versiyona sahiptir. Ben Kimse. Sen de mi Kimsesin? sergisi Ovidius’un birinci yüzyılda yazdığı Başkalaşımlar isimli epik şiirinden ilham alıyor.

Mit bir orman perisi olan Ekho ve güzelliği dillere destan Narkissos’un karşılıksız aşkından yola çıkar. Geveze olmakla suçlanmış Ekho, tanrılar tarafından asla kendi adına konuşmamak, işittiği sesleri ikilemek ve duyduğu sözlerin son kelimelerini tekrar etmekle cezalandırılmıştır. Günlerden bir gün, uzaktan gördüğü Narkissos’a vurulur, fakat genç adam aşkına karşılık vermez, onu kendinden uzaklaştırır. Ekho kahrından, gözlerden ırak kendisini ölüme terk eder. Ondan geriye bedensiz yankılanan bir ses (echo/yankı) ve taşa dönüşen kemikleri kalır. Narkissos’un kaderi Ekho’nunkine benzerdir. Cezası budur. Günlerden bir gün, bir gölün yüzeyinde gördüğü kendi yüzünün yansımasına vurulur. Aşık olduğu suretin aslında kendisinin olduğunu ve ona asla kavuşamayacağını anlayınca, kendisini ölüme terk eder. Yok olan bedeninin yerine, her yıl bahar öncesinde kendi adını taşıyan bir nergis çiçeği (narcissus) açar.

Selen Ansen Hakkında

1975’te İstanbul’da doğdu. Strazburg March Bloch Üniversitesi'nde Modern Edebiyat ve Sinema (yüksek lisans) eğitimi aldıktan sonra 2001 yılında Sanat Teorisi ve Pratikleri alanında doktorasını tamamladı. Başta Strazburg Ecole Supérieure des Arts Décoratifs olmak üzere Fransa’da farklı sanat ve tasarım okullarında sanat teorisi ve sanat felsefesi eğitimi verdi. 2009–2015 yılları arasında İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde Felsefe ve Toplumsal Düşünce ile Karşılaştırmalı Edebiyat yüksek lisans programlarında öğretim görevlisi olarak çalıştı. Ansen, Arter ile ilk temasını 2011'de küratörlüğünü yaptığı Berlinde de Bruyckere (Yara, 2012) sergisi ile kurdu. 2015'te Arter'in küratoryal ekibine katılan Ansen, Marc Quinn (Aklın Uykusu, 2014), It takes two to make an accident (HISK, Belçika, 2015), Her Düşenin Kanadı Yoktur (2016), Kelimeler Pek Gereksiz (2019–2020), Céleste Boursier-Mougenot (offroad v.2, 2019), Cevdet Erek (Bergama Stereotip, 2019–2020), KP Brehmer: Büyük Resim (2020–2021), Candeğer Furtun (2021-2022), Locus Solus (2022), Ahmet Doğu İpek: Başımızda Siyahtan Bir Hâle (2022) sergilerinin küratörlüğünü yaptı; çeşitli uluslararası yayınlara yazılarıyla katkıda bulundu. Ansen, Arter'in Dolapdere'deki yeni binasında hayata geçirdiği Performans Programı’nın (2019–2020) da küratörlüğünü üstlendi.

Meşher Hakkında

Bir Vehbi Koç Vakfı (VKV) kuruluşu olan Meşher, tarihi araştırmalardan güncel sanata uzanan kapsamlı sergilerinin yanı sıra atölye ve konferans gibi etkinlik serileri düzenliyor. Osmanlı Türkçesinde “sergi mekânı” anlamına gelen adıyla Meşher, zamanlar ve kültürler arasında ilham verici bir diyalog zemini sağlamak amacıyla 2019 Eylül’ünden bu yana etkinliklerini sürdürüyor. Üç kata yayılan sergi ve etkinlikler için faaliyet alanına sahip olan Meşher’deki sergiler, orta çağdan günümüze uzanan geniş zaman dilimi içinde, çok çeşitli konulardaki programı, araştırmaya dayalı akademik yönü ve yayınlarıyla bir referans noktası olarak kültür sanat dünyasına katkıda bulunmaya devam ediyor.

Meşher, pazartesi günleri hariç haftanın her günü saat 11.00-19.00 arasında ücretsiz olarak ziyaret edilebilir. İstiklal Caddesi’ndeki Meşher’de ziyaretin yanı sıra etkinlik ve rehberli sergi turları ücretsiz gerçekleştiriliyor.