Pera Müzesi, mürekkep sanatının farklı yorumlarına odaklanan “Mürekkepten: Çin Güncel Sanatından Yorumlamalar” başlıklı sergiye 11 Nisan - 28 Temmuz tarihleri arasında ev sahipliği yapıyor.
Jian-Jun Zhang, Qianzi Wen (1000 Karakterli Metin), Duvara monte edilmiş pirinç kâğıdı üzerine mürekkep, akrilik, 2012 –, ©Sanatçı
"Mürekkepten: Çin Güncel Sanatından Yorumlamalar" sergisi, mürekkebin temsil ettiği kültürel kimliğin kaynağını incelemeye alırken, sanatçıların mürekkep resim geleneğinin özüne yönelik arayışlarına odaklanıyor. Küratörlüğünü Çin güncel sanatı konusunda uzman Karen Smith’in üstlendiği sergide, Çin’in farklı bölge ve şehirlerinde yaşayan on üç sanatçının otuzu aşkın eseri bir araya geliyor. Manzara, doğa ve kaligrafi gibi konulara güncel bir bakışla yaklaşan eserler, resim, fotoğraf, video ve yerleştirme gibi farklı mecralarda karşımıza çıkıyor. Çin kültürel mirasının kendi sanatlarına yansımaları üzerinden mürekkeple ilişki kuran sanatçılar arasında Chen Guangwu, Chen Haiyan, Li Ming, Liang Wei, Luo Yongjin, Qiu Anxiong, Sun Yanchu, Tang Bohua, Xu Bing, Xu Hongming, Xing Danwen, Jian-Jun Zhang, Zhou Fan bulunuyor.
Zhou Fan; "Fobi", Suluboya kâğıdı üzerine mürekkep, suluboya ve marker kalem, 150 x 300 cm, 2016, ©Sanatçı ve Art Labor, Şanghay
“Mürekkepten: Çin Güncel Sanatından Yorumlamalar” sergisine eşlik eden yayın, küratör Karen Smith ve Victoria ve Albert Müzesi’nden araştırmacı Beth McKillop’un makalelerini bir araya getiriyor. Sergide yer alan sanatçıların mürekkebe, form ve mekânın insan ile ilişkisini anlamanın bir yolu olarak baktığını ifade eden Karen Smith, sanatçıların böylelikle uygarlık tarihi boyunca Çin kültürünün nabzı olmuş mürekkebe dair gelecek olasılıklara katkıda bulunduklarını sözlerine ekliyor. Ona göre bu sanatçılar, mürekkebi güncel kılmanın yollarını araştırırken, seyircilerle ve dünyayla önemli bir köprü oluşturuyor.
Xu Bing; "Arka plan Hikayesi: Xia Dağı", Arkadan görüntü, 152x310x40 cm, 2018, ©Sanatçı
Binlerce yıllık süreçte mürekkep resminin evrimi
Uzun bir tarihsel geçmişe sahip mürekkep resmi, Çin kültüründe bir dünya görüşünü temsil eder, dünyayı algılama ve yorumlama biçimi olarak değerlendirilir. Çin mürekkep resimleri genellikle doğa soyutlamaları içerir. Yalnızca su ve mürekkebin kullanıldığı bu eserlerde tüm saflığı ile manzara, insan figürü, çiçek ve hayvanlar yer alır. Çin mürekkep resimlerinin ortaya çıkışını ve gelişimini çeşitli dönemlerde üretilen porselenlerin, ipek kumaşların ve yelpazelerin üzerinde de izlemek mümkündür.
Li Ming; "Düz Çizgi, Manzara", 26-kanallı video, sessiz, Değişebilir boyutlarda, 2014-2016, ©Sanatçı
Başkan Mao’nun gerçekleştirdiği devrim doğrultusunda Çin’in klasik mirasıyla genel bir kopuş yaşanır; bu kopuşun ardından sanata dair daha dengeli görüşlerin belirmesi 1980’lerin başlarını bulur. Son yıllarda, Çin kültürünü güçlendirmeye yönelik çalışmalar, yerli sanatsal formlara yönelik ilgiyi arttırır. Bu durum Çin halkının mürekkep resmine olan ilgisini olumlu yönde etkiler.
Sanatçıların 1980’ler boyunca resim ve kaligrafi alanındaki cesur deneylerine rağmen, mürekkep resmi Batılı sanat pratiklerinin yanında kendini kabul ettiremese de, bu alanda en ilginç işlerden bazıları 1950’lerde doğmuş ilk sanatçılar kuşağı tarafından üretilir. Bu sanatçılar, karakterleri, boyutları ve malzeme kullanımlarıyla büyük bir değişime imza atarken, gerçekliğin eleştirisiyle soyutlamaya yaklaşan çizgide eserler üretir. 2000’lerin başından itibaren hızlı bir reform ve büyüme dönemine giren ülkede sanat pazarının da gelişmesiyle beraber Çin çağdaş sanatı kendine yeni bir alan açar ve bunu hükümet politikalarıyla uyum içinde gerçekleştirir.
Chen Haiyan; "Rüya 2011/11/26: Tavuk 1", Kâğıt üzerine mürekkep ve Çin boyası, 183x185 cm, 2009, ©Sanatçı ve Ink Studio, Pekin / New York
Çin mürekkep sanatına yakından bakış
“Mürekkepten: Çin Güncel Sanatından Yorumlamalar” kapsamında, sergi sanatçılardan Tang Bohua, Jian-Jun Zhang ve Zhou Fan’ın sergide yer alan yapıtları üzerine konuşacakları söyleşi, küratör Karen Smith moderatörlüğünde 11 Nisan Perşembe günü saat 18:30’da gerçekleşecek. Sanatçı Xu Bing 16 Nisan Salı günü saat 18.30’da bir konuşma gerçekleştirirken, araştırmacı Beth McKillop 26 Nisan Cuma günü saat 18.30’da yapacağı “Çin’de Mürekkep” başlıklı sunumda, Çin’deki mürekkebin fiziksel özelliklerine ve modern-öncesi zamanlarda yapım ve kullanım biçimlerine odaklanıyor. İki etkinlik de Pera Müzesi’nde ücretsiz düzenleniyor.
Mürekkep sanatına güncel bir yaklaşım sunan sergi, 28 Temmuz 2019 tarihine kadar izlenebilir.