"Peyzaj ve Sahne Ressamı Clemens Holzmeister: Mimarın Türkiye'de Yaptığı Resimler"
Cumhuriyetin ilk yıllarında yeni Başkent'in imarında görev almış önde gelen isimlerden biri olan Avusturyalı mimar Clemens Holzmeister (1886-1983), 125. doğum yılında bir resim sergisiyle anılıyor.
"Büyük Millet Meclisi'nin mimarı" olarak tanınan Holzmeister, 1927-1954 yılları arasında Ankara'nın başlıca devlet yapılarının projelendirilmesini üstlenmişti. Cumhuriyetin kurulduğu yıllarda yönetimin neredeyse ‘resmi mimarı' ve İstanbul Teknik Üniversitesi'nin profesörü olarak tanındı. Büyük Millet Meclisi'ni projelendirişi, İstanbul ve Ankara'da geçen 16 yıllık sürgün dönemine rastlar (1938-1954).
"Peyzaj ve Sahne Ressamı Clemens Holzmeister: Mimarın Türkiye'de Yaptığı Resimler (1940 - 1972)" başlıklı sergi, mimarın Viyana'da yaşayan kızı Dr. Barbara Mohapp'ın özel koleksiyonundan getirilen 44 resim ve eskizden oluşuyor. Resimlerin Clemens Holzmeister'in Türkiye'ye duyduğu derin sevgiyi yansıttığını ifade eden Dr. Mohapp, resimlerin yapıldıkları ülkeye geri dönmeleri dildeğini de belirtiyor.
Archiprix - Türkiye 2011 ödül programına paralel olarak, 18 Kasım'da CerModern'de açılışı gerçekleşen sergi, 1 Aralık'a kadar ziyaret edilebilir. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız .
Clemens Holzmeister (1886-1983)
Clemens Holzmeister, 1886 yılında Avusturya'da Tirol eyaletinin Fulpmes köyünde doğdu; gençlik yıllarını Innsbruck'da geçirdi. 1913 yılında Viyana Teknik Üniversitesi'nden mezun olduktan sonra aynı okulda asistanlık görevine başladı. 1924'te Viyana Güzel Sanatlar Akademisi'ne profesör olarak atandı. Birinin başında Clemens Holzmeister'in, diğerinde Peter Behrens'in bulunduğu iki mimarlık sınıfından oluşan Akademi'de Holzmeister ile Behrens, mimarlık eğitiminde köklü reformlar yapan başarılı bir ekip olarak çalıştılar.
Eğitimle mimarlık pratiğini birlikte sürdüren Holzmeister, proje yarışmalarında aldığı ödüller ve ses getiren uygulamalarıyla, ülkesi dışında da tanınmaya başladı. 1927 yılında Almanya'nın Düsseldorf kentindeki Prusya Güzel Sanatlar Akademisi'nden davet aldı. İki akademik görevi birlikte yürüttüğü dönemde (1928-33), Türkiye'de yeni başkentin imarı için de projeler üstlendi. Hitler'in 1933'te yönetimi ele geçirmesiyle Düsseldorf'daki görevi sona erdi.
Holzmeister'in eşzamanlı olarak yürüttüğü uluslararası mimarlık pratiğinin önemli bir kesitini, Türkiye projeleri oluşturur. Yeni başkentin yönetim yapılarını projelendirmek üzere 1927 yılında Türkiye'ye davet edilen Holzmeister, ardarda gerçekleştirdiği 13 projeden sonra, 1937 yılında Büyük Millet Meclisi'nin uluslararası proje yarışmasını kazandı. Şubat 1938'de Meclis projesini gerçekleştirmek üzere Atatürk tarafından görevlendirildiğinde, Hitler'in birlikleri Avusturya'yı işgale hazırlanıyordu. Bu sırada Viyana'daki görevinden de uzaklaştırılmış bulunan Holzmeister ülkesine geri dönmedi. Avusturya'nın bağımsızlığı için mücadele eden hükümeti destekleyişi nedeniyle, II. Dünya Savaşı yıllarında Türkiye'ye sığınan yüzlerce aydın arasına katılmayı tercih etti.
1938-1954 yılları arasında İstanbul ve Ankara'da yaşayan Holzmeister, öncelikle TBMM binalarının projelendirilmesi ve kontrollüğünü üstlendiği bu 16 yıl içinde, İTÜ Mimarlık Fakültesi'nin öğretim kadrosunda yer aldı ve Bayındırlık Bakanlığına danışmanlık yaptı. Holzmeister, yaşamı boyunca Türkiye ile bağlarını koparmadı. Ankara'ya son ziyaretini TBMM kompleksi içinde yapılacak ek binalar için görüşüne başvurulduğu 1978 yılında yaptı.
1983 yılında Salzburg eyaletinin Hallein kasabasında vefat eden Holzmeister, yaşamının son günlerine kadar mimarlık yapmayı sürdürdü. 1982 yılında düzenlenen serginin kataloğunda, kayda geçmiş çalışmalarının sayısı 670'i aşmıştı. Holzmeister'i ünlendiren eserleri arasında, Avusturya ve Almanya'da inşa ettiği çok sayıda modern kilise ile Salzburg Festival Sarayı'nın 1926-60 yılları arasına uzanan yenileme ve genişletme projeleri yer alır. Avusturya, Almanya ve Türkiye ağırlıklı işlerinin yanısıra İtalya, Irak ve Brezilya için yaptığı projeler, portfolyosunun parlak bölümlerini oluşturur.