İstanbul'un Dikilitaşları

Taş, insanı çeker. Boşuna değildir insanlık tarihinde "Taş Devri" diye bir dönemin olması. Taşlara dokunmak, onlardan çeşitli objeler yapmak her zaman ilgisini çekmiştir insanın.
        
İnsanın taşla olan ilişkisi, yaşamını kolaylaştıracak basit aletler yapmakla başlar. Taşları üst üste koyarak ya da dikerek, göğe yani tanrısala ulaşma isteğiyle bu ilişki sürer. 

Stonehenge'den Göbeklitepe'ye kadar pek çok farklı yerde görünen göğe yükselen taşlar, benzer dürtülerin ürünleridir. Bu dürtü sadece tarih öncesi inançlara özgü değildir. Antik dünyanın pagan tapınaklarında kullanılan sütunlar, sadece yapının taşıyıcı elemanları olarak oraya konmamıştır. 

Göğü işaret eden yapısal elemanlar semavi dinlerin ibadethanelerinde de çıkar karşımıza. Kiliselerin çan kuleleri, camilerin minareleri, sesi daha uzaklara iletmenin dışında başka işlevleri de yerine getirir.
       
Tüm bu göğe yönelimin kökeninde belki de, orada olduğuna inanılan tanrısal güce sahip olma isteği yatıyordur, kim bilir?
        
İnsanlık tarihinin güçlü iki imparatorluğuna başkentlik yapan İstanbul, doğal olarak gücün merkezi olma özelliği taşıyan bir kent olagelmiş. Yüzyıllar boyunca yeryüzünün geniş coğrafyaları İstanbul'dan yönetilmiş. Özellikle Bizans İmparatorları ellerindeki bu gücü göstermek için kentin pek çok yerine gücü işaret eden taşlar ve sütunlar dikmişler. Bu taşlar sadece gücü değil, erekte olmuş halleriyle iktidarı da simgelemiş.
         
Aradan geçen onca yıla rağmen İstanbul meydanlarını süsleyen söz konusu taşların bazıları hala ayakta. Sultanahmet Meydanı gibi göz önünde olan dikilitaşların yanında, kentin kuytularında gizlenen örneklere de rastlamak mümkün. Sayıları sekizi bulan bu taşlar, Bizans'ın bir zamanlar sahip olduğu gücün sessiz tanıkları olarak varlıklarını sürdürüyor.