2015, © Pritzker Mimarlık Ödülü / Hyatt Vakfı
Ünlü Alman mimar ve strüktür mühendisi Frei Otto, 9 Mart'ta yaşama veda ettikten kısa bir süre sonra, 2015 Pritzker Mimarlık Ödülü'ne değer görüldü. Asma germe strüktürleriyle, özellikle de Münih Olimpiyat Stadyumu çatısı ile tanınan Otto, 2006 yılında da RIBA Kraliyet Altın Madalyası ile onurlandırılmıştı.
Mimarlıkta hafif strüktür kullanımının öncüsü, doğal kaynakların koruyucusu, meslektaşlarının ve farklı disiplinlerden uzmanların özverili çalışma arkadaşı Frei Otto; mimarlık dünyasında geleceği öngören vizyoner yapısı, ütopyacı ve ekolojist kişiliği ile tanınıyordu.
"Otto'nun etkisi hissedilmeye devam edecek"
Ödül programının sponsoru Hyatt Vakfı'nın Başkanı Tom Pritzker; 89 yaşında, vefatının hemen ertesinde Pritzker'e değer görülen Otto için şu ifadeleri kullandı:
"Jürimiz, Frei Otto'nun kariyeri ile farklı mimarlık kuşaklarına örnek olduğu ve bu etkinin hissedilmeye devam edeceği konusunda net bir görüşe sahipti. Onu kaybettiğimizi öğrenmek hem çok üzücü hem de ödül tarihinde daha önce hiç yaşanmamış bir durum. Onu henüz hayattayken ödüle değer gören jüriye minnettarız. Ne mutlu ki, jürinin kararını vermesinin ardından temsilcilerimiz Bay Otto'nun evine giderek kendisiyle görüşmüş ve haberi paylaşmışlardı. Miami'de 15 Mayıs'ta gerçekleşecek ödül töreninde, mimarın hayatını ve çalışmalarını kutlayacağız."
© Atelier Frei Otto Warmbronn
"Karşınızda gerçekten mutlu bir adam var"
Pritzker Ödülü'nün 40. sahibi olan Frei Otto, aynı zamanda ödülü Almanya'ya kazandıran ikinci mimar. Pritzker Mimarlık Ödülü Jürisi 2015'in başında Otto'yu ödülün sahibi olarak belirlerken, ödül programından sorumlu müdür Martha Thorne, Otto'nun aynı zamanda ofis olarak kullandığı Almanya, Warmbronn'daki evini ziyaret ederek haberi kendisine bizzat iletti.
Frei Otto, ödül haberini aldığında duygularını şu şekilde dışavurmuştu:
"Pritzker Ödülü'nü aldığım için çok mutluyum, jüriye ve Pritzker ailesine teşekkürlerimi sunuyorum. Bu ödülü kazanmak için hiçbir şey yapmadım. Mimarlık dürtüm, özellikle doğal afetlerin ve felaketlerin ardından, yoksul insanlar için yeni tip binalar tasarlamaktı. Öyleyse benim için bu ödülü kazanmaktan daha iyi ne olabilir? Geriye ne kadar zamanım kaldıysa, bugüne kadar yaptığım şeyi, yani insanlığa yardım etmeyi sürdüreceğim. Karşınızda gerçekten mutlu bir adam var."
Otto Montreal, Kanada'da
© von Schlaich
Ödül töreni internetten izlenebilecek
Frei Otto'yu belirleyen 2015 Pritzker Jürisi'nde Lord Palumbo (Başkan), Alejandro Aravena, Stephen Breyer, Yung Ho Chang, Kristin Feireiss, Glenn Murcutt, Richard Rogers, Benedetta Tagliabue ve Ratan N. Tata görev aldılar.
2015 ödül töreni, 15 Mayıs Cuma günü Miami'de, Frank Gehry (1989 Pritzker Ödülü) tarafından tasarlanan New World Center'da gerçekleşecek. Kültürel ve tarihsel anlamda simgesel öneme sahip mekânlarda düzenlenen tören ilk kez Miami'de yapılacak. Tören, PritzkerPrize.com adresinden canlı olarak izlenebilecek.
Beşikten mezara ütopyacıydı
Frei Otto, yaşamı boyunca çevre uzmanları, biyologlar, mühendisler, felsefeciler, tarihçiler, doğabilimciler, sanatçılar ve diğer mimarlar ile işbirliğine dayalı bütüncül bir mimarlık yaklaşımı sergiledi. Aynı zamanda saygın bir eğitimci ve yazar olan Otto, çadır benzeri modern hafif strüktürleri farklı projelerinde kullanarak bu alanda öncü oldu.
2000, © Ingenhoven und Partner Architekten, Düsseldorf
Aslında hafif strüktürlere olan bağlılığı biraz da ekonomik ve ekolojik değerlerinden kaynaklanıyordu. Malzemeleri sorumluluk bilinciyle verimli kullanmaya ve mimarlığın çevreye minimum etkide bulunması gerektiğine inanıyordu. Otto, mimarlığın herkes için daha iyi bir dünya yaratabileceğine dair inancını hiç yitirmeyen bir ütopyacıydı.
"Nature, what is that? — living, loving, laughing", çizim, 1984
© Atelier Frei Otto Warmbronn
İçinde büyüdüğü Nasyonal Sosyalist Almanya'nın tercih ettiği ağır, kolonlu, taş, yığma mimarlığın aksine, Otto'nun işleri; hafif, doğaya ve gün ışığına açılan, hiyerarşik olmayan, demokratik, düşük maliyetli, enerji verimli ve bazen geçici olmak üzere tasarlanmış işlerdi.
Otto'nun en bilinen işleri arasında şu projeler sayılabilir:
- 1972 Yaz Olimpiyatları için Behnisch + Partner ile birlikte tasarladığı Münih Olimpiyat Parkı'ndaki ana spor donatılarını örten çatı sistemi
© Atelier Frei Otto Warmbronn
- 1967 Uluslararası ve Evrensel Sergisi (Expo 67) için tasarladığı Alman Pavyonu
© Burkhardt
- Hannover'de gerçekleşen Expo 2000 kapsamında, 2014 Pritzker Ödülü'nün sahibi Shigeru Ban ile birlikte tasarladığı Japon Pavyonu
- 1950'lerdeki Alman Federal Sergileri için tasarladığı bir dizi çadır strüktürü
Music Pavyonu, Federal Bahçe Sergisi, 1955, Kassel
© Atelier Frei Otto Warmbronn
- Orta Doğu'da gerçekleştirdiği projeler
Diplomatic Club, 1980, Riyad, Suudi Arabistan
Tasarım: OHO (Otto, Happold, Omrania)
© Atelier Frei Otto Warmbronn
Frei Otto'nun projelerinden derlediğimiz albüm için ilerleyiniz >>>>>