Arkeoloji ve Sanat Yayınları, Aykut Köksal'ın iki yeni kitabını yayımladı. 'Mimarlık, Kent ve Sanat Yazıları' üst başlığı altında yer alan kitaplar, 'Anlamın Sınırı' ve 'Karşı Notlar' adlarını taşıyor.
Anlamın Sınırı (Mimarlık, Kent ve Sanat Yazıları/1)
Aykut Köksal'ın 1994'ten bugüne yazdığı kuramsal metinlerini bir araya getiren Anlamın Sınırı, mimarlıktan kentsel korumaya, çağdaş sanattan grafik tasarım ve müziğe uzanan bir çerçeve oluşturuyor. Çok farklı alanları kuşatmasına karşın, ortak bir kavramsal çerçeve içinde birbirine bağlanan bu metinler, anlam-bağlam ilişkisi üzerinde yoğunlaşıyor. Mimarlıktan müziğe uzanan tüm okumalarda bir yandan "anlam"a odaklanıyor, öte yandan kültür ve sanat üretiminin bağlamla ilişkisini sorunsallaştırıyor.
Altı bölümden oluşan kitapta öne çıkan konular arasında mimarlıkta temsil sorunsalı, Osmanlı mimarlığı ve müziğinde görülen zihniyet ortaklığı ve bu alanlardaki geleneksel üretimin epistemolojik boyutu, Cumhuriyet mimarlığı ve ulusalcı ideoloji, Sedad Hakkı Eldem mimarlığı ve yüklendiği anlamlar, kentin yapısal okunması üzerinden koruma sorunsalı ve bu bağlamda yeni paradigma önerileri, Türkiye'de çağdaş sanatın son kırk yıllık serüveni, çağdaş müzikteki mekânsal çalışmalar ve grafik tasarımda çağdaş üretim gibi tartışma başlıkları yer alıyor.
Aykut Köksal kitaba yazdığı önsözde şöyle diyor: "Paradigma değişimleri hep yeni kavramsallaştırmalardan geçiyor. Düne ait paradigmaların peşini bırakacaksak ve düşünsel üretimin bir katkıya dönüşmesini istiyorsak, özgün kavramların ayırdına varmak zorundayız. Yeryüzüne katılmanın başka bir yolu yok. Bu metinleri bir toplam olarak 'anlamlı' kılacak olan ancak böylesi bir kavramsal çerçevenin görülebilmesi olacak."
Karşı Notlar (Mimarlık, Kent ve Sanat Yazıları/2)
Aykut Köksal'ın son on beş yıl içinde kaleme aldığı deneme, eleştiri ya da değerlendirme yazılarıyla forum, panel gibi etkinliklerde yaptığı konuşmalardan ve kendisiyle yapılan söyleşilerden yapılmış bir derleme olan Karşı Notlar, "Mimarlığın Özneleri", "Tasarıma Karşı", "Çağdaşlığı Tartışırken", "Modernleşme Sıkıntısı", "Kent Dinamikleri", "Korumanın Olanaksızlığı" ve "Akademya Halleri" başlıklarını taşıyan yedi bölümden oluşuyor ve mimarlıktan çağdaş sanata, grafik tasarımdan kentsel korumaya uzanan yazılar içeriyor.
Kitapta, erken Cumhuriyet dönemindeki modernleşme süreçlerini sorgulayan ve konuyu özellikle müzik ve mimarlık bağlamında ele alan değinilerin yanı sıra Türkiye'de mimarlığın bugünkü durumunu tartışan ve modernizm sonrasının getirdiği yeni yönelimleri ele alan yazılar öne çıkıyor. Grafik tasarım, kitap tasarımı ve çağdaş tiyatral mekân üzerine yapılmış tartışmalar da kitapta işlenen konular arasında bulunuyor. Toplamın önemli bir bölümünde ise kent üzerine yazılmış metinler yer alıyor. Bir yandan çağdaş sanatla kentsel mekân ilişkisini örnekler üzerinden irdeleyen yazılar, öte yandan İstanbul'un son otuz yıldaki değişimini yerel yönetimin dönüştürücü müdahalelerinden kentsel koruma uygulamalarına dek uzanan bir çerçevede ele alan eleştiriler bu yazıların önemli bir bölümünü oluşturuyor.
Karşı Notlar'da yer alan yazılara çok sayıda görsel örnek de eşlik ediyor. Belgesel fotoğrafların ağırlıklı bir bölümünü oluşturduğu görseller ve görsellere eklenmiş kısa metinler, hem yazıları tamamlıyor, hem de paralel olarak okunabiliyor.