"Bilgisayar Oyunu Tasarlamak, Bence Dünyanın En 'Cool' İşi!"

E. Seda KAYIM / 16 Eylül 2011

Yapı-Endüstri Merkezi'nde gerçekleştirilen Video ve Dijital Sanatlar Festivali Kurye'nin 2011 ayağı "Kurye 11: Space Invaders"ın ilk seminer gününde dijital sanat üretimlerinden örnekler sunan Hollandalı sanatçı Jasper de Beijer, alışılmadık bir fotoğraf sanatçısı… Kağıt, plastik, siyah bant, ayna gibi malzemeler kullanarak yarattığı maketlere gerçeklik hissi yükleyip tanıdık kompozisyonlar kurguluyor, ancak foto-realistik olmayan bir bakış getiriyor.

Sanatçının son projesi "The Recollector" ise tamamen farklı bir tasarım üretimi mecrasından, bilgisayar oyunlarından çıkıyor ve tarih bilgisi ile arşivcilik merakına da göz kırpıyor. Hummalı bir çalışma ile eski Hollanda sömürgelerine ait arşiv fotoğraflarını toplayan de Beijer, oyun mekanı içerisinde "inşa ettiği" terk edilmiş bir müze yapısının görsel ve dokularını bu belgelerle oluşturuyor. Kısacası gerçek olanla fantezi olan arasındaki sınırları, tam olarak da bu sınırlarda bitimsizce gezinen bilgisayar oyunlarını araçsallaştırarak kurcalıyor.

"Halfcaste" serisinden.

Görmeden anlatmak zor; hatta gördükten sonra bile… Mimarizm olarak sanatçının üretim hafızasına girelim istedik.

İşlerinizde fiziksel olanı gerçek-üstü göstermek, gerçek-üst olanı ise foto-realistik bir şekilde sunmak eğiliminiz gözlemleniyor. Kullandığınız malzemeleri hayalsi anlardaki dokulara dönüştürüyorsunuz. Tasarım/üretim sürecinde böyle bir yaklaşım gütmenizin nedenleri nedir?

Jasper de Beijer: Gerçek olanı "olduğu gibi" resmetmek/ortaya koymak neredeyse imkansızdır. Ne zaman gerçekliğe "gerçek" bir görünüm kazandırmaya kalksanız, bu aslında gerçekliğin indirgenmiş bir versiyonu, gerçekliğin bir kesitidir. Bu yüzden sanatçı için gerçekliği "olduğu gibi" aktarmanın mümkün olamayacağına inanıyorum.

Sanatçının işi, gerçekliğe ilişkin olarak sahip olduğu fikri ya da başkalarının o gerçekliğe dair algısını "gerçekmişçesine" temsil etmek olmalıdır. Bir sihirbaz gibi! Sihirbazları izlediğinizde sizi tongaya düşürdüklerini bilirsiniz. Kaybolan mendilin gerçek olmadığının farkındasınızdır ama bir saniyeliğine duraklarsınız: Gördüğünüz, inandığınızdır. Ya da haberleri izleyin… Dinledikleriniz her ne kadar "doğru" olsa da, hepsi editoryal bir seçimin oluşturduğu kurgudur. Onların seçimleri, sizin gerçekliğinizin paletini oluşturur.

İşlerinizin çoğunluğunu maketler oluşturuyor. Hatta bunları inşa ederken kendinizi bir mimar gibi hissettiğinizi söylüyorsunuz. Hiç ders aldınız mı?

JdB: Evet, mimarlık dersleri aldım.

de Beijer'in II. Dünya Savaşı'nda yaralılarına ilişkin serisi "Le Sacre du Printemps"dan

Peki hikayenizi anlatmak için, işlerinizin omurgasını oluşturan dijital medyalardan ziyade fiziksel araçlara yönelmenizin nedeni nedir?

JdB: Hem dijital araçlar kullanmanın hem de kağıt gibi malzemelerden faydalanmanın olumlu yanlarından bahsedebiliriz. Ama fiziksel malzemeler ile çalışmak şuna yarar: Maketinizin fotoğrafını çektiğinizde insanlar, gerçekten de var olmuş bir şeye baktıklarını düşünür/hissederler. Maket gerçekten de "vardır" ama ne kadar büyük olduğunu, bağlamını kestiremezsiniz. Böylelikle fotoğrafa bir tür belgesel değeri biçtiğimizi düşünüyorum.

"Udongo" serisinden... Maketler gerçek boyutlu ve aslında her birinin içinde birer insan var. Biri de de Beijer...

Diğer yandan tüm bunları yalanlayan bir üretim biçimi bu… Çünkü "başka bir şey" gibi gözükür. Böylelikle daima bu iki gerçeklik ucu arasında seyircinizi getirip götürebilirsiniz.

Büyük ölçekli maketler yaparken –bu ister bir bina ister bir insan maketi olsun- sıklıkla kullandığınız kağıdın en sevdiğiniz malzeme olduğu söylüyorsunuz. Neden sizin için bu kadar verimli bir malzemedir kağıt?

JdB: Kağıdın yüzü her zaman aynıdır; kağıt kağıt gibidir. Ama görüntüsünü yumuşak veya sert dokulu bir malzemeye benzetebilirsiniz. Onu sivri veya keskin hale getirebilirsiniz. Kağıt, her zaman yeni bir hikaye anlatmanızı sağlayan boş ve yeni sayfalar temsil etmeye yarar.

>>>>>>>>"Video oyunları ve tarih okuma arasındaki analitik ilişki çok ilgi çekici"

1 2

İlişkili Haberler