Tekfen Vakfı’nın binlerce yıllık Asur tarihini aydınlatan Ziyaret Tepe Kazısı kitabı raflardaki yerini aldı. Kitap, Asur İmparatorluğu’nun eyalet merkezlerinden Tuşhan'ın gündelik yaşantısını ve kazının öyküsünü, uzman arkeologlar tarafından kaleme alınan metinler ve yüzlerce fotoğraf eşliğinde gözler önüne seriyor.
Asur İmparatorluğu’nun Dicle bölgesindeki eyalet merkezlerinden biri olan Tuşhan’ın M.Ö. 8 yüzyıla ait kalıntılarına ev sahipliği yapan Ziyaret Tepe'deki kazı çalışmaları, Tekfen Vakfı'nın da desteğiyle 2014 yılında tamamlandı. Tıpkı bölgedeki birçok diğer kazı gibi, Ilısu Barajı’nın tamamlanmasıyla su altında kalacak olan ören yerinin kurtarılmasına yönelik olarak gerçekleştirilen kazının hemen ardından kitap çalışmasına başlandı.
Ziyaret tepe kazı ekibi
Asur medeniyetinin kültürel mirası hakkında daha çok bilgi vermek, bilinç kazandırmak, evrensel tarihimize ışık tutmak ve topraklarımızın kültürel zenginliğini gelecek kuşaklara aktarmak amacıyla hazırlanan “Ziyaret Tepe – Asur İmparatorluğu’nun Anadolu Sınırlarını Keşfederken” adlı kitap, bu ay itibariyle (Mart 2017) raflardaki yerini aldı. Kitap, Tuşhan şehrinin gündelik yaşantısını, bir kazının A’dan Z’ye bileşenlerini ve öyküsünü yüzlerce fotoğraf ve uzman arkeologlar tarafından kaleme alınan metinlerle gözler önüne seriyor.
Ziyaret tepe kazılarında ortaya çıkan fildişi objeler
Asur başkenti Tuşhan’ı keşfe bir davet
Ziyaret Tepe, Aşağı Kasabası’nın kazı direktörü John MacGinnis 16 Mart Perşembe günü Soho House’da düzenlenen basın buluşmasında, çalışmaya ilişkin şu bilgileri paylaştı:
“Bu kitap, sizi o zamana dek dünyanın gördüğü en büyük imparatorluk olan Asur İmparatorluğu’nun eyalet başkentlerinden birini keşfetmeye Tuşhan’a davet ediyor. Burada yaptığımız 18 yıllık çalışma sonucunda; bir yandan valinin sarayı, seçkinlerin konutları, erlerin kışlaları gibi yapıları ortaya çıkarırken, diğer yandan da imparatorluğun M.Ö. 9. yüzyılın başlarındaki genişlemesinden çöküşüne kadarki bütün tarihinin izini sürdük. Ortaya çıkan pek çok olağanüstü buluntu arasında daha önce bilmediğimiz ancak bundan 2500 yıl önce konuşulan bir dilin varlığına işaret eden, çiviyazısıyla yazılmış bir kil tablet de bulduk. Sarayda bulduğumuz tablette Tuşhan’a getirilen 60 kadının bildiğimiz herhangi bir dile ait olmayan isimleri yazılıydı.”
Ders kitaplarındaki tarih, gerçek hikâyelerle canlanıyor
Tekfen Vakfı adına söz alan Yönetim Kurulu Üyesi Dori Kiss Kalafat ise şunları söyledi:
“Bu projeye en başta maddi destek sağlayarak dahil olduysak da kendimizi kısa sürede olağanüstü heyecanlı bir zaman yolculuğunun içinde bulduk. Kazı Başkanı, Akron Üniversitesi’nden Prof. Timothy Matney ve dostum John MacGinnis her yıl kazı bitiminde bize uğrayarak, gelişmeleri ve yeni buluntuları büyük bir heyecanla anlattılar ve bizleri de bu serüvenin bir parçası haline getirdiler. Sıkıcı ders kitaplarından bildiğimiz binlerce yıllık tarih, gözümüzde gerçek insanların hikâyeleriyle canlandı. Bu hikayelerden bende en çok iz bırakan, saray memuru Mannu-ki-libbali’nin feryat dolu ve anlaşıldığı üzere hiçbir zaman saraydan çıkamayan mektubu oldu:
Hele şunlara gelecek olursak: Asurlu ve Arami katipler, kohort komutanları, memurlar, bakırcılar, demirciler, araç gereç, teçhizat temizleyenler, marangozlar, yaycılar, okçular, dokumacılar, terziler, tamirciler, hangi birine gideyim?.. Biri bile yok ortalıkta. Nasıl emir vereceğim?.. Elimde listeler yok ki. Neye göre toplayacaklar onları? Bunun sonunda ölüm var. Kimse [kaçamayacak]. İşim bitti benim de!”
Tekfen Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Dori Kiss Kalafat, kitabın yazarları Dr. John MacGinnis (Cambridge Üniversitesi) ve Prof. Dr. Kemalettin Köroğlu (Marmara Üniversitesi) ile.
Künye
Yazarlar: Timothy Cecil Matney, John MacGinnis, Dirk Wicke, Kemalettin Köroğlu
Tasarım: Clive Crook
Türkçe metin uygulama: Tipograf
Çevirmen: Can Kantarcı
Editör: Fatma Türe
Koordinatör: Dori Kiss Kalafat
Baskı: Ofset Yapımevi
Yayıncı: Tekfen Kültür Sanat Ürünleri Yapım ve Yayın San. Tic. A.Ş.