Cafer Bozkurt ve ekibi tarafından restore edilen Kılıç Ali Paşa Hamamı, Europa Nostra 2017 Ödülü’ne değer görüldü. Avrupa'da kültürel miras alanındaki olumlu girişimleri teşvik etmek amacıyla düzenlenen ödül programı, somut ve soyut kültürel miras alanlarındaki başarılı koruma uygulamaları onurlandırıyor.
Avrupa'nın önde gelen kültürel miras organizasyonu Europa Nostra tarafından verilen ödüllerin sahipleri, 5 Nisan 2017 tarihinde kamuoyuna duyuruldu. Cafer Bozkurt tarafından restore edilen Kılıç Ali Paşa Hamamı, Europa Nostra 2017 Ödülü’ne değer görüldü.
Geleneksel Osmanlı hamamı yeniden canlandırıldı
Hamam yapısını orijinal işlevine saygılı ve uygun bir şekilde yeniletmek isteyen sahibi Nureddin İren tarafından finanse edilen restorasyon, İstanbul Serbest Mimarlar Derneği (İstanbulSMD) üyesi mimar Cafer Bozkurt ve ekibi tarafından gerçekleştirildi.
Restorasyon projesinin temel amacı; Sinan Dönemi’ne ait Kılıç Ali Paşa Hamamı'nın geçen yüzyıllarda kaybolan mimari, strüktürel ve mekânsal özelliklerini, yapının özgün işlevine uygun şekilde, bir geleneksel Osmanlı hamamı olarak yeniden canlandırmak ve güncellemek oldu.
İstanbul'daki pek çok 16. yüzyıl yapısı gibi Kılıç Ali Paşa Hamamı da tarihteki depremler sebebiyle, özellikle ana kubbe kısmında, büyük hasarlar gördü. Ayrıca çeşitli dönemlerde yapılan olumsuz müdahaleler ve muhdes ekler de yapıya oldukça zarar vermiş. Restorasyon çalışmalarında yapısal unsurların güçlendirilmesi ve ciddi biçimde hasar görmüş yüzeylerin onarımı yanı sıra, Sinan tasarımına ait orijinal mimari detayların yeniden ortaya çıkarılması büyük önem teşkil etmiş. Zamanla değişen hamam ihtiyaçlarını karşılamak için özellikle son dönemde yapılıp, yapıyı kısmen veya tamamen örten bu eklemeler, özgün tasarımın zengin mekânsal özelliklerinin kaybolmasına neden olmuş.
Camegâh kısmında ilk yapıldığında üstü açık oturma ve dinlenme alanları olan taş sekilerin üzerine inşa edilen ahşap soyunma odaları, zamanla iki katlı bir yapıya dönüşerek ana kubbenin dahi bütünsel olarak algılanmasını engeller hale gelmiş. Cafer Bozkurt tarafından yürütülen restorasyon projesinde, güncel ihtiyaçları karşılayan ancak yapının mekânsal ve mimari bütünlüğüne zarar vermeyen tasarım çözümleri geliştirilmiş.
"Mimar Sinan’a ait bu önemli eser ustaca restore edilmiştir"
Jüri notlarında projeye ilişkin şu değerlendirmeler yer alıyor:
“Bu yaşayan kültürel miras alanı, mimari tasarım ve zanaat tekniklerindeki ustalığın bir araya gelmesi ile günümüz kent yaşamına geri kazandırılmıştır. Yapı mühim bir Osmanlı hamamı örneği. Projenin başarısı örnek olma niteliği taşımaktadır.
(...) İstanbul’un tarihi merkezinde yer alan Mimar Sinan’a ait bu önemli eser, başta ana kubbe olmak üzere, geleneksel yapım teknikleri kullanılarak ustaca restore edilmiştir. Detaylara verilen önem projenin her kısmında dikkat çekmektedir. Özellikle camegâh mekânındaki nalınlık ve sekilerin restorasyonda gösterilen özen, tasarımcının yapıyı 16. yüzyıldaki özgün haline döndürmek için ne kadar özverili bir çaba ortaya koyduğunu açıkça göstermektedir.”
Ödül töreni 15 Mayıs'ta Turku'da
Europa Nostra Ödülü, Avrupa Birliği'nin “Creative Europe” programına dahil olmayan Avrupa ülkelerindeki başarılı projelere veriliyor. Türkiye'den ödüle layık görülen Kılıç Ali Paşa Hamamı, Avrupa Birliği Kültür Mirası Ödülü / Europa Nostra Ödülleri kazanan diğer projelerle birlikte, 15 Mayıs'ta Finlandiya'nın Turku kentinde düzenlenecek törenle onurlandırılacak. Törene ünlü tenor ve Europa Nostra Başkanı Plácido Domingo ile Avrupa Kültür Mirası Ödül Töreni'ne Avrupa Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu Üyesi Tibor Navracsics ev sahipliği yapacak.
Ödül kazananlar aynı zamanda Turku’daki Üstün Başarı Fuarı’nda ve Avrupa Kültürel Miras Kongresi’nde gerçekleşecek çeşitli etkinliklerde yer alacak. Europa Nostra tarafından organize edilen kongre, iletişim anlamında ilham verici bir ortam yaratmak ve 2018 Avrupa Kültürel Mirası Yılı’na odaklanarak, kıtadaki en son gelişmelerin kültürel mirasla bağlantılı bir şekilde tartışılmasını sağlayacak.