Mimarlar Odası Ankara Şubesi ve Ankara Tabip Odası tarafından düzenlenen Maltepe Havagazı Fabrikası Yerleşkesi Değerlendirme Projesi Ulusal Fikir Yarışması; yerleşkede bulunan elektrik santralinin yıkımı sürecinde fabrikanın kent sağlığına etkisi ile kültür varlığı değerinin bir bütün olarak ele alınmasının önemini vurguluyor.
1928 yılında Alman mimar Werner Issel tarafından tasarlanan, inşasında Alman, İngiliz ve Türk işçilerin çalıştığı, son günlerde asbest tartışmaları ile gündeme gelen Cumhuriyetin ilk sanayi arkeolojisi niteliğindeki Maltepe Havagazı Fabrikası yerleşkesi için Kent Düşleri proje fikir yarışması açıldı.
Mimarlar Odası Ankara Şubesi ve Ankara Tabip Odası tarafından düzenlenen yarışma; iki meslek örgütünün, yerleşkede bulunan elektrik santralinin yıkımı sürecinde Havagazı Fabrikası'nın 350 ton asbestli malzeme içermesini ve kültür varlığı değeri ile birlikte, kent sağlığı ve halk sağlığının bir bütün olarak ele alınmasının kentsel yaşamdaki birlikteliğinin önemini vurguluyor.
Amaç, yapıların korunarak yaşatılması
Bugüne kadar Ankara Barosu ile Ulucanlar Merkez Kapalı Cezaevi, İnşaat Mühendisleri Odası ile Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü, Zonguldak Kömür Yıkama Tesisleri, Kızılay Meydanı ve Çevresi, EGO Hangarları, Mamak’ta Sosyal Konut ve Mamak Cezaevi, Saraçoğlu Mahallesi, Atatürk Orman Çiftliği alanlarına yönelik fikir projesi yarışmaları açan Mimarlar Odası Ankara Şubesi, kentsel ölçekte gündem oluşturarak bu yapıların bir bölümünün kamusal kullanımlarla yeniden işlevlendirilmesine olanak sağladı.
Kent Düşleri Proje Fikir yarışmalarından 10.'sunun teması; tescilli kültür varlığı olan bazı yapılarının hukuksuz şekilde yıkılmasına rağmen, en son elektrik santrali binasının yıkımı sürecinde, kültürel miras potansiyelinin yanında halk sağlığına etkisi ile gündeme gelen Maltepe Havagazı Fabrikası yerleşkesinin korunarak yaşatılması olarak belirlendi.
Yarışmaya ilişkin açıklama yapan Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan, şunları söyledi:
“Kent Düşleri proje fikir yarışmalarının onuncusu olan Maltepe Havagazı Fabrikası Yerleşkesi Değerlendirme Projesi Ulusal Fikir Yarışması, mimarlık öğrencilerinin ve Cumhuriyetin başkenti Ankara’da Cumhuriyetin temsil ve simge yapılarına ilişkin fikir projesi üretmek isteyenlerin kentte bulunan nitelikli ve işlevsel bir alanın kentlilerin gündelik hayatlarının özgürleştirilmesine ve zenginleştirilmesine katkı sağlayacak biçimde korunması, yaşatılması, kamusal kullanım ile yeniden değerlendirmesi ve bellek mekanı ile birlikte bilinç mekanı yönünde tasarımlar ve fikirler geliştirmelerini, üretilen önerilerin ve hayallerin paylaşılmasını ve fikirlerinin uygulanabileceği ortamların yaratılmasını hedeflenmektedir.
Yarışmayı, mimarlık öğrencilerinin kentsel sorunlara yönelik tıp fakültesi öğrencileri ile birlikte çalışarak, kent ve halk sağlığı konusunda mekanın potansiyellerini ele almaları ve bu konuda farkındalık oluşturulması açısından da önemsiyoruz. Ankara’nın Cumhuriyet değerleriyle şekillenen başkent potansiyelinin, bilim bilmez yöneticiler tarafından heba edilmesine karşı, bizim de Ankara’ya dair düşlerimiz var. Gerçekleşebilir düşler oluşturmayı ve onun varlık bulmasını önemsiyoruz. Ulucanlar Cezaevi bugün müze ise, Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüleri yapıları restore edilip kullanılmaya başlamışsa bunda en büyük pay Kent Düşleri yarışmaları ile Mimarlar Odası Ankara Şubesi'nin ortak akıl ve yol göstericiliğidir. Maltepe Havagazı yerleşkesini yüksek yoğunluklu yapılaşmaya ve ranta teslim etmeyeceğiz. Başka bir yol, başka fikirler ve kamusal kullanımla Ankara’yı öne çıkartacak yaklaşımlar da var. Topluma bunu anlatacağız.”
"Halk sağlığını tehdit eden etkenlerin sorgulanacağı bir platform"
Ankara Tabip Odası Başkanı Vedat Bulut da yarışmaya ilişkin şu değerlendirmede bulundu:
“Kentleşmenin halk sağlığına etkisinin ne kadar önemli olduğu, Mimarlar Odası Ankara Şubesi ile birlikte Maltepe Havagazı Fabrikası'ndaki 350 ton asbestli malzeme içeren Elektrik Santrali'nin yıkımına karşı verdiğimiz mücadelede kamuoyu tarafından fark edilmiştir. Yarışmayla yaratılacak düşünce zenginliğinden yola çıkarak hem yapının tarihi eser potansiyeli ve korunarak kente kazandırılması için kamuoyu oluşturmak, hem de yapıda kullanılan asbest malzemesinin sağlığa etkisi konusunda halkın farkındalığını artırmayı önemsiyoruz. Bu nedenle; bu yarışma aynı zamanda kent yaşamına ve geleceğine dair oldukça sınırlı olan düşüncelerin çoğalmasını ve yaygınlaşmasını sağlayacak, kentlilerin, uzmanların, yerel yöneticilerin, kamu idarecilerinin, demokratik kitle örgütlerinin ve sivil inisiyatiflerin bir araya gelerek çözüm önerilerini kolektif bir süreç içerisinde tartışacağı, yaşadığımız kentsel mekânların halk sağlığını tehdit eden etkenlerin sorgulanacağı bir platform da oluşturacaktır. Bu fikir yarışması ile kent sağlığı ve halk sağlığının korunmasında tıp fakültesi öğrencilerinin mimarlık öğrencileri ile birlikte çalışmalarını önemsiyoruz.”
Maltepe Havagazı Fabrikası Yerleşkesi Değerlendirme Proje Fikir Yarışması hakkında ayrıntılı bilgi ve başvuru için tıklayın.