Prof. Hande Suher'i Kaybettik

İTÜ Mimarlık Fakültesi’nin dekanlık yapmış ilk kadın öğretim görevlisi olan Suher, aynı zamanda Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk kadın şehir plancılarındandı.

"Kamu Yararını Öncelikli Gören Bir Yaşamöyküsü" adlı eseri ile YEM Yayın literatürüne katkıda bulunan yazarımızın ailesine, yakınlarına, mimarlık ve planlama camiasına başsağlığı dileriz.

Hande Suher kimdir?

1929 yılında İstanbul’da doğdu. Ailesi teknik alanda öğrenim gören Suher'in babası, dayısı, amcası ve ağabeyi inşaat mühendisiydi. Kendisi ise mimarlık alanını tercih etti. 

ilk ve orta öğrenimini Zonguldak’ta yapan Hande Suher, 1946’da İTÜ Mimarlık Fakültesi’ne girerek, 1951 yılında mezun oldu. Aynı yıl fakültenin Şehircilik Kürsüs'üne asistan olarak atandı. 1954 yılında İskan Üniteleri konulu Yeterlik Tezi'ni verdi. 1956 yılında Bölge Planlama alanında ülkemizde ilk çalışma olarak “İstanbul’da Bölge Planlamasına Yardımcı Bir Araştırma” konulu Doçentlik tezini tamamlayarak Doçent unvanını aldı. 1965 yılında “Yerleşmeler ve Özel Fonksiyon İlişkileri” konulu tezi ve yayınları ile Profesör unvanını aldı ve aynı kürsüye atandı. 1973 yılında Planlama Teorileri ve Metodu Kürsüsü Başkanı olarak görevlendirildi. 1983 yılında Şehir ve Bölge Planlaması Bölümü kurulduktan sonra Şehircilik Anabilim Dalı Başkanı ve Bölüm Başkanı olarak 1995 yılına kadar görev aldı.

Akademik görevleri dışında 1974-77 yılları arasında İTÜ Senatosu’nda Mimarlık Fakültesi Senatörü ve 1977-80 yılları arasında İTÜ'de ilk kadın dekan olarak Mimarlık Fakültesi Dekanı görevlerini seçimle kazandı.

1956-57 yıllarında Cenevre’de Prof. Marc J. Saugey’nin yardımcısı olarak görev yaptı. 1963-64 yıllarında Cambridge’de ve İngiltere yeni şehirlerinde, 1983 yılında Paris Metropoliten Bölgesi ve yeni şehirlerinde çalışma ve incelemeler yaptı.

İTÜ Mimarlık Fakültesi dışında, İTÜ İnşaat Fakültesi, KTÜ Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, İÜ İktisat Fakültesi Gazetecilik Enstitüsü, ADMMA Mimarlık Bölümü Şehircilik derslerini ve atölye çalışmalarını yönetti.  İTÜ Mimarlık Fakültesi Şehircilik Enstitüsü, Yapı Araştırma Kurumu, Mimarlık Tarihi ve Restorasyon Enstitüsü, İTÜ Çevre ve Şehircilik Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulları üyesi olarak Fakülte Kurulunca seçimle görevlendirildi.  İTÜ Mimarlık Fakültesi Şehircilik Enstitüsü Dergisi'nin ilk Yazı İşleri Müdürü olarak görev yaptı.

1963-89 yılları arasında 1.-6. Beş Yıllık Kalkınma Planları Özel İhtisas Komisyonlarında üye ve başkan olarak görev yaptı. 1975-76 yıllarında İTÜ Mimarlık Fakültesi ve İTÜ Senatosu’nca İmar ve İskan Bakanlığı Büyük İstanbul Nazım Plan Bürosu Başkanlığı ile görevlendirildi. Üniversite dışında ayrıca Kültür Bakanlığı Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu üyesi olarak Fakülte Kurulu ve İTÜ Senatosu'nca görevlendirildi. İstanbul 1 No.lu Koruma Kurulu Başkanı ve Koruma Y. Kurulu üyesi olarak görev yaptı. İTÜ Mimarlık Fakültesi Yetkili Kurulları ve İTÜ Yönetim Kurulu kararı ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin 2000 yılı Nazım Plan Çalışmaları Danışma ve Denetleme Kurulu'nda Üniversite, Fakülte, Bölüm temsilcisi olarak 1992-94 yılları arasında görevlendirildi.

Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Yönetim Kurulu üyesi olarak 1979’dan itibaren iki dönem seçimle görevde bulundu.

Yönetiminde 14 Doktora Tezi, Şehircilik Dalı’nda biri Fransızca dilinde olmak üzere 29 adet Yüksek Lisans Tezi, Mimarlık Dalı’nda 4 Yüksek Lisans Tezi olarak 33 adet tez hazırlandı. Şehircilik ve Şehir Planlama dersleri için öğrencilere dağıtılan 11 ders notu dışında 10 kitap, uluslararası ve ulusal bilimsel ve mesleki toplantılara sunulmuş 10'u İngilizce olmak üzere 64 bildiri ve yayımlanmış 40 makale kaleme aldı. Yönetiminde 9 araştırma projesi tamamlanmıştır. Bilimsel ve mesleki konularda panel, sempozyum, kolokyum çalışmalarına katılmış, rapor hazırlamış, radyo ve televizyon programlarında, ülkede ve yurtdışında olmak üzere toplam 58 konuşma yaptı.

İTÜ, ODTÜ, MSÜ, YTÜ, DEÜ, EÜ'de Y. Lisans, Doktora, Doçentlik, Profesörlük Tezleri Bilim Jürisi üyesi olarak ve yükseltmeler için komisyon üyesi olarak çok sayıda rapor hazırladı. T.C. Danıştay 6. ve 8. Daireleri İdare Mahkemeleri ve Bölge İdare Mahkemelerince talep edilen bilirkişi raporlarını diğer 2 üye ile birlikte sundu; böylece İstanbul, Ankara, İzmir, Eskişehir, Antalya’da imar planlarına müdahale, Kentsel ve Çevresel Koruma ve Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunması konularında kararların alınmasında katkıda bulundu.

Mesleki faaliyet olarak ulusal ve uluslararası mimari proje yarışmalarıda 17 ödül kazandı. Mimari proje yarışması sonrası inşa edilen Malatya Bölge Teknik Tarım Okulu ve İstanbul Sheraton Oteli (bugün Ceylan-Intercontinental Otel) binası AHE Mimarlık ve Şehircilik Atölyesi üyesi olarak, Giverola-Tossa Tatil Köyü ve Büyük Ankara Oteli Prof. J. Marc Saugey’nin yardımcısı olarak katıldığı uygulanmış projeleri arasındadır.

İTÜ Rektörlüğü, Döner Sermaye İşletmeleri Yönetmeliği kapsamında, Bolu Kültür Parkı ve Tesisleri ile İstanbul Demokrasi Parkı ve tesislerinin projelendirmesinde ve uygulamasında proje yürütücüsü olarak görev aldı.

Kaynak: yunusaran.org