Star Mimarlar, Süperstar Mimar mı Oluyor?
E. Seda KAYIM
/ 20 Ekim 2010
Sir Norman Foster'ın ünlü olduğunu biliyoruz. "Star mimar" müessesesinden haklı bir pay kaptığını da… Ancak geçtiğimiz ay bizzat tasarladığı ve inşa ettirdiği 90 milyon Euro değerindeki "Ocean Pearl" isimli yatı ile Bodrum'a demirleyen, bugünlerde ise Buckminster Fuller'ın ikonik ve antika değerindeki tasarımı "Dymaxion" isimli arabadan bir tane de kendisi için ürettiren Foster, öyle gözükür ki gerçek bir "süper star" hayatı yaşıyor.
75 yaşındaki İngiliz mimarın zenginliğine dair –bizim kulaklarımıza gelen- ilk vukuat, kendi imzasını taşıyan 41 metre uzunluğundaki "Ocean Pearl" ile Gökova koylarını gezmesi olmuştu. Ulusal basında dahi "lüks megayat" lansmanı ile yer bulan bu haber, muhtemelen tüm ünlü mimarların iştahını kabartmıştı. Nasıl kabartmasın ki! İtalya'da konumlanan Rodriquez Cantieri Navali Yacht Plus tarsanesinde inşa edildiği bildirilen ve geçtiğimiz Mart ayında ilk kez denize indirilen "Ocean Pearl"ün nitelikleri, her yerde yazıldı çizildi: 7 kişilik bir mürettabat, 25 mil hız potansiyeli, 6 süit kabin, yüzme havuzu, sinema, sauna, mini denizaltı ve su sporları araçları…
"Bucky" iki baş yapıtı jeodezik kubbe ve Dymaxion'un önünde...
Ancak gerçekten "zevk sahibi" mimar ve tasarımcıların iştahını gerçek anlamı ile çığırından çıkaracak "Foster icadı"nın, söz konusu yat olmadığı anlaşıldı. Erken 20. yüzyılın en çığır açıcı ve etkileyici tasarımcılarından "Bucky" lakaplı Buckminster Fuller'ın en iddialı hedef ve en büyük hayallerinden biri, "Dymaxion" isimli araç, Foster'ın ellerinde yeniden canlandırıldı.
İlk olarak 1930'larda devasa bir fütüristik araç inşa etmek üzere yola koyulan Fuller, aracın gerçek bir sosyal devrim olacağını, son teknoloji ile donatılacağını ve hatta "uçacağını-kaçacağını" hayal etmişti. Alüminyumdan imal edilmiş üç tekerlekli araç, gerekli durumlarda helikopter misali otoyoldan havalanabilecekti. Üstelik Fuller, tasarımının zeplinler tarafından taşınarak uzun mesafe aracı hizmeti görmesini de planlamıştı. Ancak Dymaxion'dan yalnızca üç tane üretildi. İlki yanan, üçüncüsü hurdaya dönen Dymaxion serisinin iki numarası ise, uzun süredir Nevada'daki Amerikan Ulusal Otomobil Müzesi'nde konumlanıyordu.
Bu son cümlede geçmiş zaman kullanılmasının sebebi ise, "Dymaxion No:2"nin uzun süredir Foster'ın ellerinde olması…
The Guardian mimarlık eleştirmeni Jonathan Glancey, Foster'ın "pahalı zevk"ten öte bir şey gibi duran Dymaxion macerasının 18 ay önce başladığını aktarıyor. Mimarın, bir dördüncüsünü inşa ettirerek rüyalarını gerçeğe dönüştürdüğünü ve iki numarayı "ilham" için ödünç aldığını da ekliyor.
Foster, Dymaxion No:4'ün önünde... Fotoğraf: Nigel Young
1971 yılından başlayarak 1983'e, yani vefatına dek Fuller ile birlikte çalışan Norman Foster, Glancey'e verdiği demeçte şunları söylüyor:
"Dymaxion, dönemin Ford Sedan'ı ile aynı motora ve vites kutusuna sahip. Ne var ki bu aracın üç katı hacmi, yarısı kadar benzin tüketimi ve en yüksek hızında %50'ye varan artış ile ‘az ile çoğu başarmak'tan fazlasını yerine getiriyor. On yıllar sonra kavranmaya başlayan insan taşıma misyonuna vurguda bulunuyor."
Foster'ın Dymaxion'u.
Fuller'ı "mimarlık kahramanı" ilan eden Foster şöyle devam ediyor:
"Henüz çocukken bu gibi arabalarla ve onları süren meşhur yarışçılarla kuşatılmış bir hayal dünyasında yaşardım."
Özgününün imali 8 bin Amerikan Dolarına mal olan Dymaxion'u yeniden, üstelik de orijinaline son derece sadık kalarak üretmenin Foster'a ne kadara "patladığı" açıklanmamış durumda. Üstelik arabanın mimara, tarihi aracın iç mekanını restore edip yeniden tasarlayacağı sözü karşılığında ödünç verildiği de hatırlatılmalı… Her halükarda içerisinde bir V8 Ford motoru bulunan, kasası dövme alüminyumdan yapılmış ve 1934 senesine tarihlenen bir Ford Tudor Sedan'ın şasisine oturan bu zümrüt yeşil otomobilin, tüm retro hayranları için Foster'ı "süperstar" statüsüne yerleştireceğine kesin gözü ile bakılabilir.
İlişkili Haberler
Bu Haberi Sosyal Medyada Paylaşın
Yorumlar
Bu İçeriğe Yorum Yazın