Mimarlığın simetrik ve orantılı düzenlerden ibaret olduğunu sanıyorsanız yanılıyorsunuz. İstanbul'da soğuk bir haftasonu internette gezinirken, TEDTalks'un mimarlık videolarında Greg Lynn'in 'Mimarlıkta Organik Algoritmalar' konuşmasına rastladım...
INTRO 1'0" _Mimarlıkta Organik Algoritmalar
Mimarlığın simetrik ve orantılı düzenlerden ibaret olduğunu sanıyorsanız yanılıyorsunuz. İstanbul'da soğuk bir haftasonu internette gezinirken, TEDTalks'un ‘mimarlık' videolarında Greg Lynn'in konuşmacısı olduğu Mimarlıkta Organik Algoritmalar'a rastladım.
Konferans, 18 dakika 57 saniye boyunca izleyeni olduğu yerden çok farklı yerlere götürebilecek söylemlerle dolu. Şubat 2005'te California, Monterey'de kaydedilen video, bugüne kadar 266.644 kişi tarafından izlenmiş. Türkçe dahil toplam 17 farklı dilde altyazıyla izlenebiliyor. Greg Lynn, konferans boyunca kronolojik örneklemelerden yola çıkarak üsluplar ve kaygılarının ötesine nasıl geçtiğini anlatıyor.
*
ARKETİP 2'0"_XVII, XVIII, XIX, XX _Üsluplar ve Manifestolar
Immanuel Kant'ın ‘insanın kendi suçu ile düşmüş olduğu bir ergin olmama durumundan kurtulması' olarak tanımladığı ‘aydınlanma', 17. ve 18. yüzyıllarda başat bir etki yaratmış ve sanat, siyaset, kültür, hukuk gibi alanlarla birlikte muhafazakâr bir tutuma sahip mimarlıkta da kendini göstermiştir. 19. yüzyılda ise büyük bir üslup üretim kısırlığı hakimdir. Felsefede Yeni-Kantçılık, Yeni-Hegelciliğin mimarlıktaki tezahürleri Yeni-Klasikçilik, Yeni-Gotik ve öncüllerinin kısmi değişikliklerle beraber ‘yeni' ön eki almış devamları olan replika üsluplar çıkmıştır.
Yirminci yüzyıla gelindiğinde büyük bir patlama yaşanmış, mimari kuram üretiminde daha önce görülmemiş biçimde ve sıklıkta, yenilikçi, cesur ve günümüzde bile etkisini kısmen devam ettirebilen gelişmeler kaydedilmiştir. 1964 Ohio doğumlu Greg Lynn bu yüzyılın ikinci yarısının devrimci iklimi içinde hayata atılır. Ancak henüz 12 yaşındayken aksonometrik perspektif çizimler yapmaya yeltenen ve ‘her zaman mimar olmayı istemiş' bu gencin karşı devrim yaparken kullanacağı kanal, manifestolar olmayacaktır.
*
FİHRİST 3'0" _Greg Lynn FORM Ofis _Blobitecture
Greg Lynn FORM, © Bench.li
‘1817 Lincoln Bulvarı, Venedik, CA, ABD 90291' adresli ofis için ‘simetri bir iflas', ‘dikey binalarsa oldukça abartılmış yapı stokları' anlamına geliyor. Bu adresten çıkan fikirler yeni bir mimari akım olan ‘Blobitecture'ı yaratırken, 2008'de Venedik Mimarlık Bienali'nde Altın Aslan Ödülü'ne layık görüldü ve Time Dergisi tarafından 21. Yüzyılın En Yenilikçi İsimleri listesine Lynn'in adını yazdırdı. Dergideki yoruma göre "Etrafta Parthenon'u seven birçok mimarla karşılaşabilirsiniz. Ancak Greg Lynn blob'lara ilgi duyuyor." (Time.com / 200, 2005)
Greg Lynn, Miami Üniversitesi Mimarlık ve Felsefe bölümlerinden mezun. Princeton Üniversitesi'nde mimarlık üzerine yüksek lisans yapmış. Bilgisayar destekli tasarımı kullanarak yaptığı sıradışı, biyomorfik mimari tasarımlar, hesaplamanın (kalkülüs) mimari ifadeye eklemlenmesine dair görüşleri, sivrilmesine vesile olmuş. Lynn, ezberbozan biyomorfik biçim ve tasarımları ile, fabrikasyon için önerdiği yenilikçi dijital araçlarla bilinen Greg Lynn FORM ofisinin kurucusu. Aynı zamanda Viyana Uygulamalı Sanatlar Üniversitesi, UCLA Sanat ve Mimarlık Okulu ve Yale Üniversitesi'nde profesörlük ve stüdyo koordinatörlüğü yapıyor.
'Ugliness of Performance' atölyesi, Fabio Pavelli (İtalya), © Aatelier
Yürütücü: Julia Koerner (Mimar, Greg Lynn SUPRASTUDIO)
Lynn ve ofisi, yapı tasarımında çizgi ve orantının geleneksel diktelerini bir yana bırakarak sınırları zorluyor ve yapının özünde ne olması gerektiğine odaklanıyor. Yapı pratiğiyle ilgili keşifler stüdyoya, konsept oluşturmada hesaplamayı kullanan, karmaşık modelleme araçları sunan yeni yaklaşımlarda yardımcı oluyor.
"Lisede birilerinden teknik çizim öğrendim ve okulun ilk günü benim tüm yapısal çizimleri yapabildiğimi gördüler. Çizim benim için bir nevi spordu." diyen Lynn bu fikirlerini ilk olarak 1993'te konuk editörlüğünü üstlendiği AD dergisi ‘Mimarlıkta Kırılma' özel sayısında geniş bir biçimde dile getirdi.
1999'da Graham Vakfı'nın desteğiyle yayımlanan ‘Animate FORM' adlı kitabında ise, animasyon ve hareketli grafik yazılımlarının tasarım amaçlı kullanımına dikkat çekti.
Greg Lynn, Reimagined Sears Tower, ©Tommoody.us
1992-1999 yılları arasında Bernard Tschumi'nin dekanlığını yaptığı dönemde Columbia Mimarlık, Planlama ve Koruma Okulu'nda (GSAPP) ‘Kâğıtsız Stüdyolar'ın yürütücülüğünü yapan Lynn; Hani Rashid, Jesse Reiser ve Stan Allen'la birlikte dijital teknolojinin, yapı tasarımı ve uygulamasında kullanımını ilk keşfeden eğitimcilerden biri oldu. 1999-2002 yılları arasında Zürich Mimarlık Fakültesi'nde profesörlük yaptı.
Douglas Grofalo ve Michael Mclnturf ile yaptığı New York Queens'teki Kore Presbiteryen Kilisesi, Lynn'in tasarım konseptinde vektörel bazlı animasyon yazılımı kullandığı erken dönem projelerinden biri oldu.
New York Kore Presbiteryen Kilisesi, Sunnyside, Queens, New York, 1999
© Greg Lynn FORM, kaynak: glform.com
Lynn'in resmi internet sitesinin ‘Projeler' sekmesinde Presbiteryen Kilisesi'ne yaptığı ek proje dışında, yaklaşık 30 çalışmasıya daha detaylı olarak yer veriliyor. Bunlardan bazıları; Bubles in the Wine Enstalasyonu, Grimaldi Forum, Monako (1999), Alessi Tea and Coffe Towers (2003), HSBC Designers Lounge, Design Miami (2009).
Peki Lynn'in "Strüktürel bir çelik parçası ile diğeri arasındaki bağlantının arkaplanında on milyonlarca hesaplama yatıyor" diyerek betimlediği sanal anlatının altında yatan gerçeklik nereden geliyor?
© Greg Lynn FORM (2009)
Kaynaklar: designboom.com, glform.com , glform.com
>>>>>