Mimarlığın simetrik ve orantılı düzenlerden ibaret olduğunu sanıyorsanız yanılıyorsunuz. İstanbul'da soğuk bir haftasonu internette gezinirken, TEDTalks'un mimarlık videolarında Greg Lynn'in 'Mimarlıkta Organik Algoritmalar' konuşmasına rastladım...
ARTBİLEŞEN 4'0" _Teratoloji | KARAKTER 1'0" _William Bateson
Şubat 2005'te California Monterey'de kaydedilen TEDx videosunda Lynn, mimarlığın matematiksel kökleri, hesaplama ve dijital araçların modern tasarımcılara geleneksel yapı formlarının ötesine geçmekte nasıl olanaklar sağladığından bahsediyor:
"Biz daima güzelliği tabiata başvurarak tanımlamaya çalıştık. Güzel mimari, neredeyse daima tabiatın kendisini andırıyordu. Yaklaşık 300 yıllık bu tartışma, 5 sayısının mı yoksa 7'nin mi mimari oran için daha uygun olduğu üzerindeydi. Çünkü burnumuz başımızın 5'te 1'i ya da kafamız bedenimizin 7'de 1'i kadardı. Ondalık rakamlar henüz bulunmamıştı. Gotik mimarlar biçimleri tanımlamak için kalkülüs kullanmıyordu. Ancak bu dönem kuvvetin ve hareketin birlikte düşünüldüğü ilk dönemdi. Tonozların yapısal kuvvetlerinin doğrusal olarak eklemlendiğini görebilirisiniz. Aslında gördüğünüz, yapısal kuvvet ve hareketin ifadesidir. Ben hiçbir zaman ideal biçimlerle ilgilenmedim. Mükemmel anı optimize etmek ilgimi çekmiyordu. Başka bir bileşen bulunması gerektiğini düşünüyordum."
Sürekli tabiat hakkında düşünmenin araştırmacıyı, kamusal biçimin keşfine ileteceğini savunan Greg Lynn, çok aradığı bu diğer bileşene ulaşacaktı. Ancak ‘Kahramanım Darwin değil' diyerek evrimsel biyolojinin öncüsünü bir yana bırakacak ve bir Teratoloji uzmanı olan William Bateson'dan ilham alacaktı.
[ Teratoloji: "Doğuştan gelen bozukluklar ya da kusurlar için kullanılan terim", bir diğer adıyla ‘dismorfoloji'. / Wikipedia.com ]
© Google Images, Teratolojik bulgulara rastlanmış hayvanlardaki istisnai dismorfoli örnekleri
dismorfolojik _AFORİZMALAR
1'0" _İdeal yerine istisnalar.
1'1" _Simetri yerine ‘simetribozum'
1'2" _Simetri, tertip ve düzenin işareti değil, bilginin yokluğudur. Bilgiyi kaybettiğinizde simetriye ulaşırsınız. Ve ne zaman sisteme bilgi eklerseniz simetriyi bozarsınız.
1'3" _Bu haliyle simetri, bilgi ve umumi biçimin toplamından oluşur.
William Bateson, ©Wiki Images
Adaşı Greg Bateson'un babası William Bateson'ın ‘Aforizmalar' bölümünde geçen bu söylemleri, ideali veya mükemmel anı optimize etmekten kaçınan Lynn için oldukça cesaret vericiydi. Bateson'ın dismorfolojik söylemlerinden ilham alan Lynn, 1998'de ‘Teratology and Genetics: The Renewed Novelty of Symmetry' makalesinde teratoloji ve genetiğin, mimarlık ve simetrideki yansımalarına atıfta bulunuyor.
Makalenin İngilizcesi için tıklayınız.
*
ARTBİLEŞEN 4'1" _Genetik Mimarlık (Nanoarchitecture)
© Nanotechweb.org
Organik algoritmalar, teratolojik örneksemeler ve kalkülüsün sağladığı dijital kullanım araçları, Greg Lynn'in oluşturduğu mimarlık pratiğinin önemli düşünsel art bileşenleri. Bunlara ek olarak bir tanesi daha var ki, 21. yüzyılın, diğer yüzyıllara ve söylemlerine başlı başına bir cevap niteliğinde: Genetik Mimarlık.
21. yüzyılın egemen modernist Korbüzyen (Le Corbusier'e ait) retoriği, mimarlığı yaşayan bir makine olarak konumlandırıyordu. Ancak 21. yüzyılda mimarlık ve yapıları makine değil gerçek anlamda yaşayan birer canlı organizma olarak ele alan kuramcı ve pratisyenler var. Ve bu da oldukça heyecan verici bir durum.
‘Genetik mimarlık' olarak adlandırılan bu yaklaşım, hücreleri ve genetik bilgisiyle tamamen kendi kendine üreyebilen, gelişen, yaşamını sürdüren ve hatta ölen mimari mekânlar yaratmak amacında olan bir mimariyi tanımlıyor. Yapı tıpkı bir canlı organizma gibi DNA'sı tarafından yönetiliyor ve mevcut hasarlarını çevresiyle etkileşimi sayesinde giderebiliyor. Bu konuda yaptığı çalışmalarla ön plana çıkan Spiller'a göre hücrelerin kendilerini kopyalayarak çoğalmasına dayalı mekanizma yapılar üzerinde uygulanırsa, herhangi bir atom ya da molekülü (taş, tuğla vb.) tek tek yapıtaşı gibi kullanarak çeşitli yapılar oluşturulabilir.
>>>>>