İTÜ Gölet Yurtları Projesi, İTÜ'nün 2001 Atılım Projesi programı sürecinde, İTÜ öğretim üye ve elemanlarına açık davetli bir yarışma sonucunda, yarışmaya katılan 11 proje arasından birinci seçilerek uygulanmış. Projeyi mimarları Nurbin Paker Kahvecioğlu ve Hüseyin Kahvecioğlu'ndan dinliyoruz.
İTÜ Gölet Yurtları, İstanbul Teknik Üniversitesi Maslak Kampüsü'ndeki gölete bakan, eğimli ve yeşil dokusu yoğun bir yamaç üzerinde yer almaktadır. Tasarım, ‘bağış' finansman modeline bağlı olarak, her biri 52 öğrenci öğrenci kapasiteli 1400 m2'lik birimlerden oluşmaktadır. Blok sayısı yarışma aşamasında 5 blok olarak belirlenmiş; ancak, bağış talebinin artması sonucunda, 7 bloktan oluşan ikinci etapla birlikte toplam 12 adet olmuştur.
İlk eskizler
Yurtların tasarımında, üniversite eğitimi sürecindeki insanın yeri sorgulanarak; temel yaşamsal gerekliliklerin yanında, sosyal ve kültürel etkileşimin güçlü olduğu yaşam ortamları sunabilecek bir mekan tasarımı hedeflenmiştir. "Evinden kentinden" uzaktaki öğrencilerin, yeni çevre, yeni kültür, yeni yaşam biçimine adaptasyon sürecinde ve sonrasındaki üniveriste yaşamları boyunca gereksinim duyacakları, sosyal ve bireysel mekanları içeren yeni bir yurt tipolojisinin araştırılması ve oluşturulması önceliği oluşturmuştur. Bu amaçla tasarımın temel düşüncesi, tipolojik olarak yaygın ve alışıldık olan; ancak, çağdaş üniversite yaşamının gereklerini karşılayamayan öğrenci yurtları üzerine kurgulanmış "yurt imajını" aşmak üzere, özgün bir tipolojiye varabilmek üzere kurgulanmıştır. Bu yaklaşım çerçevesinde hedeflenen öğrenci yurdu tipolojisinin, öğrencilerin sahiplenecekleri, bir yandan en üst düzeyde sosyalleşmeye imkan veren ortak aktivite alanlarına sahipken, diğer yandan diledikleri kadar kişiselleşebilecekleri mekanları içeren ve yurttan çok "ev ortamı" özelliğinde olması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bu amaçla, her yurt binası 6 daireden oluşan bir konut grubu olarak tasarlanmıştır. Her bir konut, ikişer kişilik 4 yatak odasında toplam 8 öğrenciyi barındırmakta ve günlük oturma, yemek yeme gibi genel amaçlara hizmet eden ortak bir salonu, ayrı bir pişirme alanı ve wc-duş-lavabo grubunu içemektedir. İki kişilik yurt odalarındaki kişiselleşmeye imkan verebilen özel nişler, 8 kişinin paylaşacağı konutlar ve tüm yurt öğrencilerinin kullanacağı ortak mekanlar (çalışma salonları, kafeterya, günlük oturma salonu vb.) bireyselden sosyale farklı kullanım ölçekleri sunmaktadır. Her blokta ayrıca farklı büyüklükte, wc-duş-lavabo ve mutfak nişi içeren 4 adet tek kişilik "suit" oda yer almaktadır. Bu odalar, öğrencilerin yanısıra öğretim elemanlarının da kullanımına sunulmak üzere planlanmıştır. Her blokta sözkonusu sekizer kişilik konutların yer aldığı, üç katlı iki yatak grubu karşılıklı olarak yer almakta; aralarında ise, bu grupları yarım kot farklarla birbirine bağlayan sirkülasyon ve ortak aktivite alanları bulunmaktadır.
Arazinin eğimli topoğrafyası yapıya iki farklı kottan ulaşım imkanı vermektedir. Her blokta bir yönetici odası, iki ayrı ortak çalışma salonu, bir günlük oturma, tv izleme vb. amaçlar için kullanılabilecek ortak salon-kafeterya alanı bulunmaktadır. Çok amaçlı kullanım imkanına sahip bu salon, alt zemin katta yer almakta ve önündeki nitelikli yeşil ve doğal alana açılmaktadır. Her yapı bloğunun alt zemin kotlarında ayrıca teknik servis alanları, çamaşır yıkama ve ütü alanları ile öğrencilerin yazın giderken eşyalarını bırakıp depolayabilecekleri bir depo alanı bulunmaktadır. Bu depolama olanağı, yurdun sürekli kullanıcısı olan öğrencilerin yaz aylarında üniversitede bulunmadıkları dönemlerde odalarını boşaltarak yurtların gereği halinde yaz okulu kullanıcılarına, konuk öğrenci ve öğretim elemanlarına hizmet vermesini sağlamaktadır.
Yapıların kitle kurgusunda, içinde yer aldıkları yoğun yeşil doku ile ilişki sağlamak üzere, siluette parçalı ve hareketli olarak algılanacak bir biçimlenmeye gidilmiştir. Kitle kurgusunun biçimlenmesindeki bir diğer kriter ise, tüm öğrenci odalarının ve ortak mahallerin gölet manzarasına ve yeşile açılabilmesi olmuştur. Yapının tüm yaşam mekanları ve sirkülasyon alanlarının organizasyonu, gün ışığından maksimum yararlanacak ve doğal havalandırma sağlanacak şekilde gerçekleştirilmiştir. Eğrisel çatı bitişleri ile biçimsel benzerlik içindeki Fransız balkonları, dış yüzeylerde oluşturulan farklı doku ve renk yüzeyleri gibi bileşenler, yapının görsel karakterini oluşturan unsurlardır.
Proje ile ilgili diğer referanslar:
• http://v2.arkiv.com.tr/p687-itu-golet-yurtlari.html
• Sağlamer, A., Aksoy, M., Dursun, P., (ed.ler), 2004, "İTÜ Ayazağa Gölet Yurtları, Ayazağa Kampüsü", İTÜ'de 1996-2004 Dönemi: İTÜ 2001 Atılım 2005 Yeni Ufuklar '96-'04 kitabı, s.96-107.
Proje Künyesi:
Proje Tarihi: 1997 -1998 (yarışma projesi, 1. Ödül)
İnşaat: 1998 (1. Etap); 1999-2000 (2. Etap)
Tasarım: Nurbin PAKER – Hüseyin KAHVECİOĞLU
İşveren: İTÜ Rektörlüğü
Statik: İpekar Mühendislik
Mekanik: Tanrıöver Mühendislik
Elektrik: Eprom Ltd. Şti.
Yüklenici: SUTEK İnşaat Ticaret Sanayi A.Ş.
Yer: İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ), Maslak Kampüsü, Gölet Bölgesi
Program: Her biri 52 kişi kapasiteli Öğrenci Yurdu: çift kişilik odalar, suitler, günlük oturma, duş-wc, mutfak, teraslar, giriş-danışma, ortak çalışma alanları, yönetim, çamaşırhane-depo-teknik hacimler vb. servis alanları...
Yapı Alanı: 1400 m2 x 12 Blok / 16.800m2
Yapı: BA Karkas
Bağış Sahipleri: Saadet Öcalgiray (1. Blok: Saadet Öcalgiray Yurdu ), Prof. Dr. Gülsün Sağlamer (2. Blok: Prof. Dr. Gülsün Sağlamer Yurdu), Turan Karakullukçu (3. Blok: Turan Karakullukçu Yurdu), Ata İnşaat (4.-5. Blok: Ata İnşaat Yurtları), Şevket Demirel (6. Blok: Şevket Demirel Yurdu), Aksa Akrilik A.Ş. (7. Blok: Aksa Akrilik A.Ş. Yurdu), Demir Finansal Kiralama A.Ş. (8. Blok: Nuran Cıngıllıoğlu Yurdu), Ova Elektrik (9. Blok: M. R. Çolakoğlu Yurdu), İstanbul İli Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Vakfı (10. Blok: İstanbul İli S.Y.D.V. Yurdu ), Dr. Natuk Birkan (11. Blok: Zeynep Birkan Yurdu; 12. Blok: Ayşe Birkan Yurdu)