Pantokrator Sarnıcı
Yıllarca göz önünde olan ama içine girilemeyen yapılar da yok değil. Saraçhane'de bulunan Pantokrator Sarnıcı da bu yapılara iyi bir örnek. Restorasyon çalışmaları devam eden ve yakın zamanda ziyarete açılacak olan sarnıç, yer üstünde olması nedeniyle diğer sarnıçlardan ayrı bir özelliğe sahip. Zeyrek Kilisesi'nin su ihtiyacını karşılamak için inşa edilen sarnıcın üzerine 16. yüzyılda Piri Paşa Camisi inşa edilmiş. Caminin bahçesindeki kuyu ise sarnıçtan su çekmek için kullanılırmış. Hatta bu nedenle camiye halk arasında Soğukkuyu Camisi adı verilmiş.
Evliya Çelebi, bu sarnıcı şöyle anlatıyor ünlü Seyahatname'sinde:
"Konstantin'in bir büyük kilisesi dahi İstanbul'da Zeyrekbaşı denilen yüksek bir tepe üzerinde, Hz. Yahya adına yaptırılan 360 kubbeli manastırdır. Buraya bitişik bir sarnıç yapıp, içine kırk çeşme pınarlarını akıtıp, yerine bir medrese ve İncil evi yaptırdı. Hala Zeyrekbaşı yakınında abadan Piri Paşa Medresesi derler. Adı geçen su mahzeni sarnıca Soğuk Su derler. Yedi yüz yüksek direk üzerine yapılmış, göl gibi tatlı suyu vardır. Temmuz ayında Unkapanı gemicileri ve başka canlar, oradan susuzluklarını giderirler."
Mirelaion Manastırı
Laleli'de binaların arasında kaybolmuş Mirelaion Manastırı, halk arasındaki adıyla Bodrum Camisi altında bulunan sarnıç, bugün kapalı çarşı olarak kullanılıyor. Dairesel yapının duvar kalınlığının 5 metreden fazla olduğu tespit edilmiş. Yapının dairesel formu buranın mozole, yani mezar binası olarak tasarlanmış olduğunu akla getiriyor.
Seferikos Sarnıcı
Bir zamanlar Cibali Tütün Fabrikası olan, bugün Kadir Has Üniversitesi olarak hizmet veren yapının altında bulunan Seferikos Sarnıcı'na ise özel izinle girilebiliyor. Uzun yıllar fabrikanın tütün deposu olarak kullanılan sarnıç 11. yüzyılda inşa edilmiş.
Cami altı sarnıçları ve mahzenleri
Aksaray'ın arka sokaklarında kalan iki Osmanlı Dönemi camisinin altında bulunan sarnıçlardan Ahmediye Camisi'nin sarnıcına girilemezken, Kundakçızade Camisi altındaki sarnıç kadınların namaz kılması için düzenlenmiş.
Sultanahmet Camisi'nin alt yanında yer alan çay bahçesi ise şaşırtıcı bir sürpriz sunuyor müşterilerine. Çay bahçesinin içinden geçerek inilen eski Bizans Sarayı'nın mahzenleri, İstanbul'un kadim tarihinin nasıl günlük yaşamın içine girdiğini gösteriyor ve bu şehrin neden değerli olduğunu anlatıyor adeta...
Sarnıç Nargile Kafe'nin altı
Kelkit Tur'un altında yer alan Büyük Saray kalıntıları arasında özellikle "tek gözlü Meryem" olarak anılan üstteki fresk dikkat çekiyor.
Merak okura not:
Antonina Turizm'in düzenlediği "İstanbul'un Yeraltı Arkeolojisi" turunun en yakın tarihleri; 22 Şubat Cumartesi ve 8 Mart Cumartesi.