"Hızlı üretim nedeniyle konut mimarisinde iyi örnekler çıkmıyor"

Eski ortağınız Zafer Bey ile uluslararası projelerde birlikte çalışma fırsatınız oluyor mu?

Avrupa'daki mimarlık pratiği daha farklı. Portfolyonuzu gösterdiğiniz insanlar bu kadar projeyi, bu kadar kişiyle, bu sürede yaptığınıza inanamıyor, çünkü metrekareler çok büyük. Almanya'da bir senede tamamlanacak bir projeyi burada 1,5 – 2 ayda yapmış oluyoruz. Tabi oradaki projenin kalitesi, değeri buraya göre çok daha yüksek oluyor çünkü her şeyi hesaplanarak yapılıyor. Zaten enerji verimliliğiyle ilgili projelerin kaynağı da Almanya'dır. Dolayısıyla bir Türk mimarlık ofisinin Avrupa'da bina yapma olasılığı yok denecek kadar az.

Biz de SP|D. olarak Arap ülkelerine, Kafkasya'ya projeler üretiyoruz ama Avrupa'da bir proje üretimimiz maalesef yok. Tabi bir de Avrupa'da milliyetçilik Türkiye'ye nazaran çok fazla; orada bir proje yapabilmek için yavaş yavaş tırmanmak gerekiyor. Oysa burada öyle bir zorunluluk yok.

Avrupa'da çıraklık dönemi çok daha uzun denilebilir.

Evet, mesela 100 bin metrekarelik bir projeyi ilk seferde alamazsınız. Daha küçük ölçekli projelerle çıkmanız lazım o basamakları. Bence de sağlıklı olan o. Buradaki projelerin çoğunda ana sıkıntı araştırma süresinin yeterli olmaması. Proje süreci uzar, çalışma da aynı hız ve tempoda ilerlerse çok daha kaliteli ve insana yönelik projeler yapılabileceğini düşünüyorum. Maalesef şu anki şartlarda hiçbir projenin öyle bir süreci yok. Hepsinin çok hızlı tamamlanması gerekiyor.

"Aylarca bekledikten sonra danışmanla çalışmanın esprisi yok"

Proje ölçekleri büyürken, danışmanlık sunacak uzman sayısının yetersiz kalması da ayrı bir sorun.

O konuda da çok ciddi bir sıkıntı var. Biz de iki kere danışmanlık firmasıyla çalıştık. İstanbul'un bütün projeleri 6 kişilik kadroya akmış durumda. Dolayısıyla bize geri dönüşleri çok uzun sürdü; 3 - 3,5 ayda detayı ancak alabildik. Böyle bir durumda cephe danışmanıyla çalışmanın bir esprisi kalmıyor. Ben zaten bu süreçleri kısaltıp daha kaliteli hizmet alabilmek için danışman firmayla çalışmak isterim. Ama bu süreler maalesef çok uzun. Bu kadar iş yoğunluğu olduğu zaman kalite de düşecektir. Çünkü hepsini yetiştirmek zorunda, hepsine verdiği taahhütler var.

Bu durumda belki yurtdışından bir danışmanla iletişime geçilebilir.

Burada en önemli faktör, Türkiye şartları. Bizde sanayi de üretim de tamamen pratik esasa dayandırılmış durumda. İşler nasıl daha pratik çözülür zihniyetiyle hareket ediliyor. Dolayısıyla yurtdışındaki danışmanlık şirketleri, mimarlık ofisleri buraya geldikleri zaman çok başarılı olamıyor. Mutlaka bir Türk partnerle ilerlemeleri gerekiyor. Bu da çoğu kez o projeyi değişime uğratıyor. Mimar kendi tasarımından başka bir tasarıma geçmiş oluyor. Tabi diğer yandan Türkiye'de çok iyi, çok farklı projelere izin de verilmiyor. Resmi kurumlar çok zorluyor, enteresan yönetmeliklerimiz var. Bunlar çok zor aşıldığı için mimar da, işveren de daha pratik yollara doğru itiliyor. Konutta 5-6 tip var, bunlar uygulanıyor. Bir şey güzel olsa da bunu çok yaptığınızda sıradanlaşıyor. Şu anda hızlı üretim nedeniyle konut mimarisinde iyi projeler çıkmıyor.