Beyazıt Devlet Kütüphanesi

1884’te “Kütüphane-i Umum-i Osmani” adıyla kurulan Beyazıt Devlet Kütüphanesi, İstanbul’un en köklü ve önemli kütüphanelerinden biridir. Tarihi yarımadanın omurgası olan Divanyolu’na açılan en canlı kamusal alanlardan biri olan Beyazıt meydanını tanımlayan II.Beyazıt Külliyesi’nin imarethane ve han binaları kütüphaneyi oluşturur. Kütüphanenin etrafı, en az kütüphane kadar edebiyatla iç içe bağlantılar sunar, hemen dayandığı duvarda sahaflar çarşısı yer alır ve sahaflardan önce özellikle entelektüel buluşmalara yüzyıllarca mekan olmuş, değişmiş olsa da varlığını bugün de koruyan, tarihi çınar altındaki “Küllük Kahvesi” kentsel bir buluşma mekanı olarak varlığını sürdürmektedir.  Hemen karşısında, meydanın bir diğer sınırında ise İstanbul Üniversitesinin ana kampüsü bulunur.

Okuma Odası

Devlet Kütüphanesinin restorasyon projesi, iç işlevleri hassasiyetle yeniden düzenlerken çok kubbeli okuma salonunun dahil olduğu yapısal dokuyu dikkatlice ele alır. Öğeler eklemlenirken tarihi duvar ve zemin zedelenmez, kabuk ile arasına mesafe koyar ve malzemenin ve detayların keskin ancak uyumlu zıtlığında güncellenirken mekanın otantik aurasını güçlendirir. 

Müdahaleler, sadece modern bir altyapı sağlamak ile kalmaz, programatik olarak da yeni bir akış önerir. Giriş, etkileyici bir karşılama mekanı olarak avludan sağlanır. Küçük ve büyük okuma salonları, neredeyse müzeleşen nadir kitap ve el yazma kitapların sergi-depolama mekânları bu avlunun etrafında dizilir. Avlu, gün ışığını filtreleyen ve kontrollü bir atmosfer sunan hafif ve geçirgen ETFE sistem ile örtülmektedir, böylelikle farklı toplantılar ve sergilemeler için geniş ve her iklim koşulunda değerlendirilebilecek bir iç-dış mekan kazanılmaktadır.  Binanın yenilenen altyapısı içerisinde, yazma eserlerin ideal koşullarda saklanması için tasarlanan siyah cam kutular yer alır. Binanın renovasyonu sırasında ortaya çıkan Bizans dönemine ait kilise kalıntıları üzerinde yürünebilen cam yüzeyle korunaklı bir sergileme imkanı kazandırılmıştır. Arka avluda bir ‘zen bahçesi’ ile bağlanan iki yapı içerisinde Yazma Eserler Kütüphanesi ve Beyazıt Devlet Kütüphanesi iki ayrı kurum olarak faaliyet göstermektedir.

Okuma Odası

Sergi Alanı

İç Avlu

Kilise kalıntıları

Studio Dinnebier tarafından gerçekleştirilen aydınlatma tasarımı, binaların tarihi ve mekansal niteliklerini yansıtan ve etrafı ile uyum içerisinde geometrileri içerir, yükseltilmiş zeminin kenarlarından duvarları yıkayan yumuşak ışık, mekânlara ayrı bir derinlik verir.

İç avlu

Beyazıt Devlet Kütüphanesi ve Yazma Eserler Kütüphanesi’nin restorasyonu, mekânın ruhunu, tarihi dokuya eklemlenen modern altyapı ile var eden minimal müdahalesinden ötürü örnek niteliğindedir.

Beyazıt Meydanı

16. yüzyılda inşa edilmiş Bayezit Camii Külliyesi’nin bir parçası olan ve şu anda kütüphane olarak kullanılan yapının rölöve, restitüsyon ve restorasyon çalışmalarına ek olarak modern bir kütüphane olarak yeniden işlevlendirilme işi Tabanlıoğlu Mimarlık tarafından gerçekleştirilmiştir. Çağdaş standartların sağlandığı kütüphane, nadir kitapların saklanması ve sergilenmesine olanak sağlayacak bir altyapıyla düzenlenmiştir.

Vaziyet Planı

Karşılaştırmalı plan

Plan

Karşılaştırmalı Kesit-A

Karşılaştırmalı Kesit-B