Ankara Hızlı Tren Garı

mimarizm.com / 09 Mart 2017

A Mimarlık Tasarım imzası taşıyan tasarımda; çatı elemanları, atriyumlar ve binanın uçlarında her katta bulunan açık teraslar aracılığıyla doğal ışık kontrollü bir şekilde, peron kotuna kadar kesintisiz ulaştırılarak, yaşayan mekânlar elde edilmiş.

Ankara Tren Garı, Alman şehir plancısı Jansen’in tasarladığı şehir planına göre, Cumhuriyet Caddesi’nin bittiği noktada konumlanır. Cumhuriyet dönemi modernleşme hareketinin mimari ürünlerinin konumlandığı cadde üzerindeki Gar binası, döneminde hem şehre giriş kapısı hem de şehrin bittiği nokta olarak kabul edilmiştir. Yurtiçi kullanımı hızla yaygınlaşan “hızlı tren” altyapısının da gelişmesi yeni bir gar gereksinimini oluşturmuştur.

Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı (AHTG) projesi, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) tarafından yap işlet devret modeliyle 2013 yılında yapılan ihaleyle Cengiz-Limak-Kolin (CLK) ortaklığına verilmiştir. 220.000 m2 kapalı inşaat alanı olan proje 24 aylık bir sürede tamamlanarak, 29.10.2016 tarihinde AHTG binası kullanıma açılmıştır.

Yapı uygulama çalışmaları başlamadan, yatırımcılar ihale projesi üzerinden yaptırdıkları fizibilite sonuçlarına göre proje tasarımının ve kullanım işlevlerinin olumsuzluklarını TCDD yönetimiyle birlikte değerlendirerek yeni bir proje geliştirilmesini A Tasarım’dan istemişlerdir.

Yeni proje önerisinde; Gar binasının Cumhuriyet dönemi mimarlık ve kent kültüründeki yeri, ayrıca kentin-kentlinin hafızasındaki yeri ve önemi de düşünülerek, yeni tasarlanacak (eklenecek) olan Yeni Gar Binası’nın kentsel ve mimari değerleri gözeten ve öne çıkaran bir değer oluşturması tasarımın çıkış noktası olmuştur. Öneri proje tarihi eski gar binasını kendine eklemeye çalışan, eski garı kent ölçeği içinde değerlendiren, bağımsız algısına zarar vermeden kendinin bir parçası olarak işlevselleştiren bir tasarımdır. Öneri tasarı, eski gar binasının markizinin saçak kotundan başlayarak, Celal Bayar Bulvarı yönüne doğru yükselerek, imar kurallarının izin verdiği en üst düzey yüksekliğe ulaşmakta, kente ana giriş cephesini oluşturmaktadır. Var olan durumun en önemli sıkıntılarından birisi; Celal Bayar Bulvarı ve TCDD arsasının konut ve üniversiteler bölgesi ile eski kent bölgesi (Ulus) bağlantısını engelleyen bir bariyer olmasıdır. Öneri tasarımda Ankaray Maltepe durağı çıkışından başlayan, Celal Bayar Bulvarı üzerinden geçerek, Yeni Gar önerisine bağlanan ve Eski Gar binasının meydanında sonlanan kamusal geçişle, iki tarafı (Ulus ve Maltepe semtlerini) bağlayan önemli bir bağlantı aksı oluşturularak, Gar’ın yeniden kentin bir parçası olması, kentle güçlü bir ilişki kurması da hedeflenmektedir. Yeni Tren Garı önerisi yalnızca bir ulaşım yapısı olarak ele alınmamış, kentsel bir merkez olarak planlanmış, bu anlamda ulaşım işlevinin yanısıra ticaret, yeme içme, konaklama gibi işlevlere yer verilmiştir.

Yatırımcılarla birlikte geliştirilen konsept proje TCDD’ye sunulmuş, yapılan karşılıklı görüşmelerde binanın kütlesel formunun önce onaylanan ihale projesine (Serdar Akünal+SUDOPAK tarafından hazırlanan proje) uygun olması kararına varılmıştır. İhale projesinde bulunan kütle ve cephe ana kararları üzerinden ilerleyerek cephe tasarımı yeniden etüt edilmiş; iç mekân yapı kurgusu tümüyle yeniden ele alınarak uygulama projeleri hazırlanmıştır. Yeni öneride Celal Bayar bulvarında kent girişi olarak tasarlanan ana cepheden yapıya yaklaşan kullanıcılar, yapının kalbi olarak ele alınan giriş holünden yapının katlardaki bütün işlevlerini izleyebilir ve mekânsal örgütlenmesini kavrayabilir. Ayrıca çatı elemanları, atriyumlar ve binanın uçlarında her katta bulunan açık teraslar aracılığıyla doğal ışık denetimli bir şekilde, peron kotuna kadar kesintisiz ulaştırılarak, yaşayan mekânlar elde edilmiştir. Yapıda her biri 400 metre uzunluğunda TCDD servis hizmetlerinin de sağlanabildiği üç peronda aynı anda 12 adet hızlı tren hizmet verebilmektedir. Yapım yöntemi olarak yapıda konvansiyonel, çelik, prefabrik sistemler bir arada kullanılmıştır. Cephe sistemlerini geliştirirken Priedemann Cephe Danışmanlık firması ile birlikte çalışılarak bütün malzemeler uluslararası standartlara uygun olarak seçilmiştir. Yapının güvenlik kurgusu, yaya dolaşım alanları içinde zonlara ayrılmıştır, bu zonlar ana giriş holünde birbirlerine tek güvenlik noktasında bağlanmıştır. Kullanıcılar ve TCDD personeli için yapı genelinde farklı işlev kullanımlarını desteklemek, Ankara içinde simgesel yapılara vista verebilmek için farklı yönlerde ve farklı büyüklüklerde açık alanlar da tasarlanmıştır.

ANA YAKLAŞIM