e5'ten Mahir Lokantası'na...

Bu ay BAS Tasarım kurucuları sanat yönetmeni Aslı Dadak ile şehir plancısı Barış Yıkılmaz'ın tasarladıkları mekânları keşfe çıkıyoruz. Kadıköy Caferağa Mahallesi'nde tarzıyla dikkat çeken e5 Pub ile başlayan turumuz, akşam yemeğine doğru Osmanbey'in yeni lezzet durağı Mahir Lokantası'nda son buluyor.

İlk isikamet, Caferağa, e5...

Mönüye dalmadan önce, tasarıma dair sorularımı yöneltiyorum kendilerine. Acaba film mekânlarından yeme-içme mekânlarına geçişte nasıl bir deneyim yaşadılar? Sanat yönetmeninin asıl odağının mekan tasarımı olduğunu söyleyen Aslı Dadak, "Sinemada senaryoya ve yönetmenin hayalindeki kurguya göre bir mekân tasarlıyorsun. Bir mekânın iç dekorasyonunu yapmak ile sanat yönetmenliği ayrı dallarmış gibi gözüküyor ama aslında hiç öyle değil. Totalde ikisinin birleştiği nokta, renginden mobilyasına kadar mekânı tasarlamak. Aradaki temel fark ise sinema dekorlarının geçicilik üzerine kurulu olması. Dekor demek, daha geçici malzemeler kullanmak demek. Kalıcı bir mekân tasarladığında ise alışageldiğin geçici malzemelerin tam tersi malzemeler kullanmak zorundasın. Bu süreci kolay atlatmamızın nedeni, hepimizin yeterli malzeme bilgisine sahip olması ve bu konudaki yenilikleri sürekli takip etmemizdi." diyor.

Bu noktada, e5 tasarım ekibinde şehir plancısı-mimar Saadet Önemli 'nin de yer aldığını not düşelim. Sanat yönetmenliği, şehir planlama ve mimarlık gibi üç farklı formasyondan gelmenin kendilerine avantaj sağladığını öğreniyoruz Aslı Dadak'tan:

"Üç ayrı kafa, üç ayrı estetik anlayış çok kolay çatışabilir. Bizde böyle bir sorun yaşanmadı çünkü farklı arkaplanlardan gelsek de estetik beğenilerimiz aynı yerde buluştu. İki kişinin uzlaştığı noktada üçüncü kişi, şunu şöyle mi yapsak dediğinde, yaratıcılık sürecinde inanılmaz bir açıklık sağlanıyor. Farklı formasyonlardan gelmenin en güzel yanı, işbirliğinin kendiliğinden işlemesiydi."

Ana malzeme olarak demiri seçince, doğrudan özel tasarım objelere kaydıklarını ifade eden Dadak, "neredeyse her şeyi biz tasarladık" diyor. e5 Pub'ın bu anlamda en dikkat çekici öğeleri; giriş kapısı, bar ve aydınlatma elemanları.

Öte yandan sürpriz olgusunun mekânın tamamına yayıldığını söylemek yanlış olmaz. Biraz sonra tuvalette karşımıza çıkacak olan tesisat borusu çerçeveli ayna da bu esprili dokunuşlardan biri...

Kendi mekânlarında en beğendikleri bölüm(ler) neler?

"Özellikle bar ve kapı" diyor Aslı Dadak; "Bar tamamen saç kaplamadan oluşuyor. Özel bir patina vermek için üstünü paslandırdık. Tabii aydınlatmaları da çok seviyoruz. Sonuçta günümüz bar trendlerine yakın bir tasarım yaptık. e5'in ardından sokakta başka tasarım barlar da oluşmaya başladı."

Trendlere takılmayan ve 'over-designed' bir havası olmayan mekânlar yaratmaya çalıştıklarını vurgulayan Barış Yıkılmaz, e5'i tasarlarken, mekânı önceki imajından kurtarmaya yoğunlaştıklarını söylüyor: "Mekânı yenilerken nasıl daha kullanışlı ve görünür bir hale getirebileceğimizi düşündük."

Tasarım sürecini yönlendiren kriterler/veriler...

BY: İşverenden sigara içilen alanın büyütülmesi yönünde bir talep gelince kapıyı daha geriye çektik. İç mekândan feragat edince projeyi ona göre şekillendirdik. Eskiden çok arkada olan ve neredeyse görünmeyen barı öne çektik. Asma katları iki taraftan yıkıp daha arkada bırakarak sokatan görülebilecek şekilde düzenledik. 

AD: Barın arkada yer alması ve üç cepheden asma kat olması masa alanını büyütüyordu ama bunlar hiç kullanılmayan ölü noktalardı. Sokakta yürürken algılanan bar görüntüsü bize alan kaybettirdi ama gelen insan sayısını artırdı. Kapalı alan daraldı ama mekân, daha çekici ve daha çok insanın geldiği bir yere dönüşmüş oldu.

BY: Genel olarak Kadıköy de çok değişti. Eski kitle yine var ama başka yeni kitleler de buna eklendi. İnsanların kendilerini daha rahat hissettikleri bir yer olduğu için Taksim'den bu tarafa çok göç oldu. Eskiden bu tür mekanların sıkıştığı tek bir yer vardı; Kadife Sokak (Barlar Sokağı). Moda Caddesi üzerinde çok yer açıldı. Burası önceden de bardı ama tarz olarak çok farklıydı. e5 Pub, Güneşlibahçe sokağın tasarımı ve tarzıyla öne çıkan ilk barı oldu.    
     
AD: İnsanlar artık hem yeme-içme mekânlarında hem de gittikleri bar ve publarda belli bir estetik arıyor. Tam da bu nedenle trend, tasarım dediğimiz şeyler önem kazanmaya başladı. Seni çeken birşey olduğunda o mekâna girme ihtiyacı hissediyorsun. Herkesin tercih ettiği birkaç şey var ve asıl gider hep o. Onun dışındaki istekler çok da kolay gerçekleşemiyor. Bir mekân sahibi başka bir mekândaki aydınlatmayı ya da duvardaki farklı bir uygulamayı görüyor. Ve onun aynısını kendisi de yapmak istiyor. O yüzden de birbirinin kopyası bir sürü mekân ortaya çıkıyor. 

BY: Tasarımı yaptıktan sonra uygulama kısmında çok zorlanıyoruz aslında. Farklı bir şey yaptırmak hem çok pahalıya maloluyor hem de çok fazla zaman alıyor. Ustaya bunu kabul ettirmek de çok zor. Bu gerçekten bir savaşa dönüşüyor. Onu birşeye ikna etmeye çalışıyorsun. Bir sürü ikna safhası oluyor. Ustayı ayrı ikna etmek zorundasın, işyeri sahibini ayrı...  

AD: Farklı bir şey yaratmak isteyen herkesin karşılaştığı en temel sorun bu. Tam da o yüzden farklı bir şey çok yaratılamıyor. Çünkü o kadar farklı kalemlerde ve kişi ile ikna sürecin oluyor ki eminim ki bir çok kişi bu aşamada pes ediyordur. Çünkü sana heyecanını da kaybettiren bir şey.

* * *

Çoğunlukla maç izleyicisinin hakim olduğu, kimliksiz ve içe kapalı bar mekânını; sokağa açılan ve tasarımı ile yoldan geçenleri içeri davet eden bir görünüme kavuşturan ekip, bu mekansal müdahalenin ardından e5'in, hedeflediği kitleye beş ay içinde ulaştığını belirtiyor. Tasarımdan gelen güce barmen mahareti eklenince e5 Pub, Foursquare'de "Kadıköy'ün en iyi kokteyl mekânı" payesini de elde ediyor.

e5'in birincil çağrışımı otoyol imgesi olsa da tasarımcıların yönlendirmesiyle mekân, endüstriyel bir estetiğe bürünmüş. Dış mekânda kullanılan renkli pano ve yönlendirme tabelası, barda ve mutfakta bizi bekleyen sürprizli mönünün habercisi gibi...

Mekânın en çok tercih edilen kokteylleri arasında e5 Fire, Lola, Wergo, Blue Velvet, Lynchburg Lemonade, Electric Lemonade'i sayabiliriz. Bunun dışında yabancı bira çeşitlerinin de e5'te mevcut olduğunu ekleyelim. Karnı acıkanlara ise özel soslu burgerlerden Jack Daniels, Vegie ve e5 tavsiye olunur.

Sonraki sayfada: Mahir Lokantası sözlüğüne giriş; Tertürre, Lebeni, Fellah Köfte >>>>>