Hayat Kısa, Sanat Uzun | Bizans'ta Şifa Sanatı

mimarizm.com / 23 Mart 2015

Suna ve İnan Kıraç Vakfı Pera Müzesi, kuruluşunun 10. yılında, dünya tıp tarihinden bir kesite ışık tutan çarpıcı bir sergiye imza atıyor.

Adını Hippokrates'in ünlü aforizmasından alan "Hayat Kısa, Sanat Uzun: Bizans'ta Şifa Sanatı" sergisi, Bizans'ta şifa sanatı ve pratiğini, Yunan-Roma döneminden geç Bizans dönemine uzanan bir süreçte inceliyor.

Küratörlüğünü Dr. Brigitte Pitarakis'in yaptığı sergide, antik dünyanın kutsal şifacıları Apollo ve Asklepios ile rasyonel tıbbın ve farmakolojinin kurucuları Hippokrates ve Dioskorides'in altyapısını oluşturduğu Bizanslılar'ın şifa yöntemleri (inanç, büyü, rasyonel tıp), İstanbul'daki şifa ve mucize merkezleri, doktor azizler gibi çeşitli konular; tıp ve botanik elyazmaları, mermer oyma eserler, ikonalar, rölikerler, muskalar, tıp aletleri, bitki örnekleri, nadir baskı kitap, gravür ve arşiv fotoğrafları aracılığıyla anlatılıyor.

Sağlık her zaman insanlığın merkezi meselelerinden biri olmuştur. Bir uygarlığı, hastalıkta ve sağlıkta bedene yaklaşımı perspektifinden değerlendirmek, onun kimliğinin derinliklerine götürür.

"Hayat Kısa, Sanat Uzun: Bizans'ta Şifa Sanatı" sergisi Bizans uygarlığına ve toplumuna, bir arada uygulanan üç geleneksel şifa yöntemi aracılığıyla kısa da olsa bir bakış sunuyor: bunlar inanç, büyü ve tıptır. Sergi, Bizans'ın kadim kültürel mirasının dinsel ve akılcı düşünceye ve bunun yanı sıra Akdeniz çevresindeki çağdaş bilimsel gelişmeler ve yenilikler üzerindeki etkisini gözler önüne seriyor. Bizans'ın şifa sanatının gelecek kuşaklara aktarılmasındaki merkezi rolü de vurgulanıyor.

Hastalığın, birincil nedeninin şeytanlar olduğuna dair inanç ile Hippokratik öğretilere dayandırılan akılcı bir algılanışın "şifa sanatı"nın öncülerinde -hekimler, eczacılar, azizler ve büyücüler- çarpıcı biçimde birlikte var oluşu ele alınıyor, sağlıklı olmak ve hastalıklardan, şeytanlardan korunmak, bedeni ve ruhu arındırmak için yapılan günlük ritüeller anlatılıyor.

İstanbul'un Bizans geçmişiyle ilgili yenilikçi kavrayışlar sunan eserler, İstanbul Arkeoloji Müzeleri, İstanbul, İstanbul Rum Patrikliği, Heybeliada Aya Triada Manastırı Kütüphanesi, Yeniköy Panayia Rum Ortodoks Kilisesi ve Mektebi Vakfı, Suna ve İnan Kıraç Vakfı Koleksiyonu, Rezan Has Müzesi, Fransa Ulusal Kütüphanesi, Oxford Üniversitesi Bodleian Kütüphaneleri ile ve Oxford Üniversitesi Herbarium'ları, Atina Benaki Müzesi, Kastoria Bizans Müzesi ve özel koleksiyonlardan derlendi.