50 Yaşındaki İlk 'Dönen Ev'i Kimse Hatırlamıyor!

E. Seda Kayım / 03 Eylül 2008

Bundan tam 50 yıl önce, yani 1958'de François Massau adlı Belçikalı bir kömür tüccarı müteahhitlik işine soyundu. Massau, hasta eşinin günün her saatinde güneş ışınlarından ve onun sıcaklığından faydalanması için kendi çevresinde 360 derece dönebilen bir ev inşa etti. Ne ekoloji ne de enerji korunumundan pek de bahsedilmeyen bu yıllarda Massau'nun yapısı, ilk temelinden dönebilen evlerden biri olarak tarihe geçti ve başkalarına ilham kaynağı oldu.

Bugün enerji fiyatları yükselirken, döner evler yine ‘moda' olmaya başladı. Güney Almanya'da Rolf Disch tarafından solar enerji ile çalışan bir döner ev inşa edildi; Dubai'de İsrail doğumlu İtalyan mimar David Fisher 80 katlı döner bir gökdelen tasarlamaya hazırlanıyor. Bazıları bunu ‘Ayçiçeği Mimarlığı ' olarak nitelendiriyor.

François Massau'nun ürettiği teknoloji o kadar sağlam ki, çok basit bir makine değişikliği dışında hiçbir müdahale yapılmadan bugün bile tıkır tıkır işliyor . Wavre'da lüks bir mahallede konumlanan bu evin tuğla ve betondan imal edilmiş temeli sapasağlam, üzerinde evin hareket ettiği ve küçük bir elektrikli motorla çalışan çelik paleti çalışır vaziyette. Evin betonarme çatısı da son derece iyi durumda.

Ancak bu ikonik olmasa da mimarlık teknolojisinin mihenk taşı değerindeki yapının 50'inci yıldönümü için ne bir seremoni de ne özel turlar düzenleniyor. Yapının güncel sakini Dominique Quinet "Bu ev Wavre'deki en güzel yapı" diyor. Quinet oturma odasındaki iki yeşil düğmeden birine bastığında ev, belli belirsiz bir çıtırdama sesi eşliğinde hafifçe yerinden oynuyor. Üçüncü bir kırmızı düğmeye bastığında ise duruyor. Ev 90 dakikada tam 360 derece dönmüş oluyor.

Yapının ustaca yapılmış bir diğer yeri de, karmakarışık plastik borular ve elektrik düğmelerinin bulunduğu bodrum katı. Çünkü buradaki tesisat sistemi, evin hareket sırasında da sürekli sıcak-soğuk su, elektrik ve pis su tesisatının çalışabileceği şekilde tasarlanmış.

Dört yatak odalı, mutfak, genişçe oturma odası ve yemek odası ile toplamda 130 metrekarelik konut gerçekten de enerji tasarrufu sağlıyor. Örneğin güneşli fakat karlı bir günde ana cephe güneşe yönlendirildiği takdirde, iç mekan 21 derece sıcaklığa kadar çıkabiliyor .

Öte yandan Masau gerçekten de ilginç bir figür. Torununun da belirttiği gibi, Masau ne bir mimar, ne mühendis ne de gerçek bir müteahhit. Ev inşa etmek isteyen ve aslında yalnızca ‘dönen ev'lerini inşa etmek isteyen bir figür. Belki de Masau'nun bu evler ile kurduğu ilişkiyi torununun şu tümceleri açıklıyor. "Ailem bu evi, maddi sıkıntı çeken dedemin elini rahatlatmak için ondan satın almışlar. Dedem ise her şeyini bu evleri inşa edebilmek için satmış. Şayet evi günde beş kez döndürürseniz evinizi, ışığı, her şeyi değiştirmiş oluyorsunuz. Ben, işte bu eve aşığım."

Şimdilerde Masau'nun inşa ettiği ve konuşulan onca sürdürülebilirlik tatavasına rağmen kimsenin pek de ilgileniyormuş gibi görünmediği bu üç ‘döner ev'den bir tanesi, yeni alıcısını bekliyor.

Bu haber The New York Times'ta yayımlanan bir makaleden derlenmiştir.

Bu Haberi Sosyal Medyada Paylaşın