Bir "Gehrego" Var Gehry'den İçeri...
E. Seda KAYIM
/ 12 Ocak 2010
Bir projeyi neredeyse gerçek dışı yapan faktörler neler olabilir? Belki görselliği? Ya da geometrisi? Hatta kim bilir, konsepti? Polonya'nın Lodz şehrinde gerçekleştirilecek olan bir proje, "sürreel" olmak anlamında bunları ve daha fazlasını bir araya getiriyor.
Elimizdeki "kalem"ler ise şunlar: Frank Gehry, David Lynch, eski bir elektrik santrali, Gehry'nin "Gehrego" olarak geçtiği Lehçe bir haber, Lodz'un "Vuuç" diye okunup "tekne" anlamına geldiği gerçeği ve Lynch'in, Avrupa Birliği'nden fon dilenen yerel yönetime yazdığı "acıklı" mektup … Şimdi buyurun, parçaları birleştirelim!
Henüz uluslararası basına kapsamlı şekilde yansımayan ancak Polonya'dan süreli yayınların oldukça geniş yer verdiği habere göre, Lodz şehrine son yıllarda yapılan müdahaleler ve yenileme çalışmalarının son ayağını oluşturacak olan bir proje, şehrin "kültürel çekirdeği"ni kurgulama görevini üstlenecek. 90 hektarlık bir alanı kapsayan Gehry imzalı planda, yeni bir ulaşım planı, kültür merkezi ve bir müzeye, Lynch'in sinema stüdyosunu barındıracak -artık kullanılmayan- bir elektrik santrali yenilemesi eşlik edecek.
Gehry'nin merkezi, Lynch'in Oscar ödüllü İtalyan sinematograf Vittorio Storaro ile kurmayı planladığı stüdyonun işlevine paralel şekilde bir tür "sinema merkezi" –tam adıyla "Camerimage Center"- olarak programlandırılacak. "Polish Architecture" isimli mimarlık blogunun verdiği bilgiye göre yapı, çok sayıda sinema salonu ile bir büyük bir de küçük oditoryuma ev sahipliği yapacak.
Her ne kadar -Curbed LA'de de vurgulandığı gibi- tek başına "Gehrego"nun varlığı ve olan biteni anlamak için mahkum olunmuş Google tercümeli Lehçe edilmiş bir haber, söz konusu projeyi sürreel bir hikayeye çevirse de, bu proje haberine ilişkin asıl gerçeküstülük, David Lynch etrafında dönüyor. Sinemasal anlatım niteliklerinin onun etrafında yarattığı şöhret aurası size yeteri kadar sürreel çağrışımlarda bulunmuyorsa, ünlü yönetmenin projenin kuruldan geçirilmesi için Lodz yerel yönetimine yalvar-yakar yazdığı mektuba bakmak yeterli olabilir gibi gözüküyor. Lynch, Lodz belediye meclis üyelerine şöyle sesleniyor:
"Lütfen kendi şehrinizi geliştirme şansını kaçırmayın. Lütfen elinizden geleni yapın ve çocuklarınızın, hatta torunlarınıza gurur duyabilecekleri, Avrupa'nın en ilginç şehirlerinden biri olmuş bir yerde yaşama şansını verin. Bu projelerin altında yatan büyük potansiyeli görmezden gelmeyin. Bu projelerin Avrupa'nın ve dünyanın her yerinden izleyici kitlelerini -sanatçıları, girişimcileri ve turistleri- çekeceğinden şüphe yok! İnanıyorum ki bugün bu projenin reddedilmesi, gelecekte Lodz'un kültürel ve ticari anlamda ölmesine neden olacaktır."
Lynch'e göre Lodz'u "ya batıracak ya da çıkaracak" olan projenin kaderi ise, yönetmenin ümit ettiği gibi yalnızca şehrin meclis üyelerinin ellerinde değil. Yeni AB'li ama eskiden beri "ekonomik krizli" Polonya'nın böylesine kapsamlı bir projeyi hayata geçirmek için yardım fonuna ihtiyacı var. Lodz meclisinin aktardığı rakamlara göre, zaten çoktan onaylanmış olan planın uygulanabilmesi için Avrupa Birliği'nden 87 milyon Euro'luk bir hibe alınması gerekiyor. Bu tutarın 174 milyon Euro'luk kısmının inşaat masraflarına, 16 milyonunun ise tasarıma ayrılması öngörülüyor. Ama mesele bununla da bitmiyor! Çünkü aslında, Lynch'in Lodz'un gelecek kuşakları için hayat-memat meselesi olarak gördüğü projenin, ülkenin kamusal mimarlık kanunlarına göre yarışma ile belirlenmesi gerekiyor.
Lodz'un kaderi Gehry ve Lynch'in ellerinde midir, bilinmez. Ancak Polonya'nın bu küçük şehrinde olan bitenleri anlayabilmek için en azından İngilizce bir basın bülteni çok faydalı olabilirdi. Belki de, en azından proje gerçekleştirilemezse, Frank Gehry'nin Atlantic Yards'da kopardığı kıyamete benzer bir şamata ya da Lynch'in gözü yaşlı demeçlerinden bir kaçıyla daha karşılaşabiliriz.
Bu haber, Curbed LA , Polish Architecture ve Naszemiasto'dan derlenmiştir.
İlişkili Haberler
Bu Haberi Sosyal Medyada Paylaşın
Yorumlar
Bu İçeriğe Yorum Yazın