Emre Arolat ve Yalçın Ayaydın, İpekyol Fabrikası ile kazandıkları ödülü Aga Khan ve Katar Emiri'nin elinden aldılar. Bu yıl on birinci kez düzenlenen Ağa Han Ödülleri'nin kazananları belli oldu. Jüri, geçtiğimiz Mayıs ayında açıklanan 19 finalist proje arasından 2010 ödüllerine değer görülen projeleri belirledi. Ödül kazanan beş proje arasında Emre Arolat Mimarlık'ın (EAA) İpekyol Tekstil Fabrikası da yer alıyor.
2010 Ağa Han Ödülleri, bugün (24 Kasım 2010 Çarşamba) Doha'daki İslam Sanatı Müzesi'nde, Aga Khan'ın başkanlığında, Katar Emiri Sheikh Hamad bin Khalifa Al Thani ve eşi Sheikha Moza bint Nasser'in katılımıyla gerçekleşen törende sahiplerini buldu.
Jüri raporunda, ödül kazanan projelerin; zengin ve çoğulcu bir vizyona sahip olmalarına ve içinde bulundukları yapılı çevrenin iyileştirilmesindeki dönüştürücü rollerine dikkat çekildi. Raporda ayrıca, projelerin öneminin Müslüman toplumuyla olan özel ilişkileri nedeniyle daha da arttığı ve ekonomik yükselişteki ülkelerde yaşayan çeşitli topluluklar için rol modeli işlevi görebileceği de belirtildi.
Ödüle değer görülen projeler ve bunları hayata geçiren mimarlık ofisleri şöyle sıralanıyor:
- Wadi Hanifa Arazisi, Riyad, Suudi Arabistan
Moriyama & Teshima Planners Limited & Buro ve Happold ortak girişimi
- Yakın Dönem Tunus Mirasının Yeniden Canlandırılması Projesi, Tunus, Tunus
Association de Sauvegarde de la Médina de Tunis (Tunus Kenti Koruma Derneği)
- Madinat Al-Zahra Müzesi, Cordoba, İspanya
Nieto Sobejano Arquitectos, Fuensanta Nieto & Enrique Sobejano
- İpekyol Tekstil Fabrikası, Edirne, Türkiye
EAA - Emre Arolat Mimarlık
- "Bridge School", Xiashi, Çin
Li Xiaodong Atelier
Programa Başvuran 410 Proje Arasından Seçildi
EAA'nın İpekyolu Tekstil Fabrikası, 2010 Ağa Han Ödül Programı'na başvuran 410 proje arasından seçilerek, diğer dört proje ile birlikte, dünyanın en prestijli mimarlık ödüllerinden Ağa Han'ın bu yılki galipleri arasında yerini aldı.
Ödül kitapçığında, Türkiye'yi onurlandıran proje için şu açıklamaya yer verildi:
"İpekyolu Tekstil Fabrikası, işveren ve mimarın başarılı işbirliğinin bir örneği olarak, bütünleşik bir mekansal straje ile hem üretim hedeflerini hem de çalışanların konforunu bir arada sağlıyor. Temel tasarım hedeflerinin U biçimli tek bir hacimde toplanması ile proje alanı verimli bir şekilde kullanılırken, yerel malzeme seçimi, düşük enerji tüketimi ve gelişmiş ısı performansı projenin diğer öne çıkan özellikleri arasında sıralanıyor. Yapının cam kaplı güney cephesi, iç avluları, bahçeleri ve ışık kuyuları tüm kullanıcıların doğal aydınlatmadan ve manzaradan faydalanmasını sağlarken, çalışanlar için rekreasyonel mekanlar da yaratılmış oluyor."
Jüri, EAA'nın projesi için ne dedi?
Souleymane Bachir Diagne, Omar Abdulaziz Hallaj, Salah Hassan, Faryar Javaherian, Anish Kapoor, Kongjian Yu, Jean Nouvel, Alice Rawsthorn ve Basem Al Shihabi'nin yer aldığı jüri ise proje için aşağıdaki değerlendirmede bulundu:
"İpekyol Tekstil Fabrikası'nın akıllı ve yaratıcı tasarımı ve mühendisliği, tekstil sanayinde az rastlanır nitelikte bir çalışma ortamı sunarak, bu anlamda rol modeli oluşturuyor.
İşlevsel verimin insancıllık ile bütünleştiği yapı, işverene ticari avantaj sağlıyor.
Yerel malzemeler kullanılarak yapılan fabrika, proje arsası üzerine hafifçe oturuyor.
Yüksek tavanlar ve iç avlular günışığından ve doğal havalandırmadan azami ölçüde faydalanmayı sağlarken, hem daha estetik çalışma mekanları sunuyor hem de enerji tüketimini azaltıp, ısı performansını iyileştiriyor.
Çatıdan elde edilen yağmur suyu, binanın yerel sistemine aktarılabildiği gibi, fabrikada kullanılmak üzere de geri dönüştürülebiliyor.
Üretim ve yönetim birimlerinin aynı binada yer alması ekiplerin birbirlerini görebilmesini sağlıyor. Bu da iç iletişimi geliştirerek takım ruhunu güçlendiriyor.
Müslüman dünyasının hızla sanayileştiği bir dönemde, Türkiye dahil olmak üzere pek çok ülkenin, artan işgücü maliyetlerine karşı daha kaliteli ürünler geliştirmesi gerekiyor: İpekyol Tekstil Fabrikası, açık fikirli bir tasarımın nasıl daha temiz, daha güvenli, daha verimli bir işyeri yaratılabileceğinin ve böylelikle yüksek verimlilik ve karlılık elde edilebileceğinin kanıtıdır."
Proje Künyesi
İşveren: İpekyol Giyim Sanayi, Yalçın Ayaydın
Mimari Ekip: EAA - Emre Arolat Mimarlık
Emre Arolat, Gonca Paşolar, Eda Yazkurt, Ertuğrul Morcol, Meltem Emden, Ekin Erik, Gülseren Gerede Tecim
Statik Projesi: Turin Turizm İnşaat ve Ticaret A.Ş.; Semih Çetin.
Mekanik Tesisat: Toptaş Mekanik Tesisat Sanayi; Ali Toptaş.
Elektrik Tesisatı: Truva Elektrik Makine Ltd. Şti.; Hüseyin Örs.
İnşaat Alanı: 20,000 m²
Proje Tarihi: 2004-2005
Yapım Tarihi: 2005-2006
Ödül kazanan diğer projeler hakkında
Wadi Hanifa Arazisi (Moriyama & Teshima Planners Limited & Buro ve Happold ortak girişimi)
Suudi Arabistan Krallığı'ndaki Najd Platosu'nun tam ortasında yer alan Wadi Hanifa (Hanifa Vadisi), başkent Riyad yakınındaki en önemli vadi ve 4 bin kilometrekareyi kat eden doğal drenaj yolu ile bu kurak coğrafya için eşsiz bir kaynak. Arriyadh Development Authority, vadideki doğal kaynaklar ve çevrede yaşayan insanlar arasındaki dengeyi yeniden düzenlemek amacıyla kapsamlı bir kalkınma stratejisi gerçekleştirmek üzere yola çıktı. Program kapsamında Wadi Hanifa, ekolojik, rekreasyonel ve turistik bir kaynak olarak restore edilerek geliştirildi.