Uzmanlar, Birleşik Krallık'ın Brexit (Avrupa Birliği'nden ayrılma kararı) nedeniyle tüm piyasalarda uzun bir dönem belirsizlik yaşanacağı yönünde ortak bir görüşe sahipler. Ancak yine de onlara göre bu konuda bazı öngörülerde bulunmak mümkün. İşte mimarlık ve inşaat dünyasının geleceğine dair birkaç ilginç yorum...
*Eğer Birleşik Krallık'ta ekonomi çökerse bütçelerdeki aşırı kısıtlama, projelerin duraklamasına ve doğal olarak da mimarlar arasında vahşi bir rekabetin doğmasına yol açabilir. Bu aynı zamanda mimar ücretlerinin de daha aşağıya çekilmesine neden olabilir.
*Birçok mimarlık firması belirsizlik ortamı nedeniyle işe alımlarını mutlaka durdurabilir.
*Yakın gelecekte İngilizler Avrupa Birliği’ne üye ülkelerde çalışma hakkından mahrum kalacaklar ancak Avrupa Birliği’ne üye diğer ülke vatandaşları İngiltere’de çalışabilecekler.
*İki yıllık anlaşma süresince İngiltere’nin tüm Avrupa Birliği hakları aynı kalacak ve İngiliz mimarlar Avrupa Birliği piyasasına ulaşımda herhangi bir ödemeye tabi tutulmayacaklar.
Ticaret
Ani şokların en çok hissedileceği alan. Müşteriler, işlerin düzgün gittiğinden emin olmak için projeleri bir süreliğine durdurma eğiliminde olabilirler. Bu belirsizlik, konut fiyatlarından uluslararası ödeneklerin kaybına kadar birçok faktörü etkileyebilir.
Uzmanlar aynı zamanda gayrimenkul değerlerinde yaşanan düşüşün, daha önceleri emlak piyasasında yapay bir biçimde yüksek olan değerler nedeniyle dikkatli hamleler yapan inşaat şirketlerini cezbedebileceği yorumunda bulunuyor. Ancak onlara göre bu, daha çok tamamlanmış projelerin ne kadar talep göreceğine bağlı. Eğer büyük şirketler Birleşik Krallık içinde kalırsa, bu yeni düzenleme pozitif etki yaratabilir ancak önümüzdeki birkaç ay içinde belirsizliğin devam etmesi muhtemel.
Toplu Konut
İngiltere’de toplu konuta duyulan talep arzın çok üstüne çıkmış durumda. Bu durumda toplu konut hisselerinde de önemli bir değişim beklenmiyor. Piyasaların Brexit sonucunda fazla dalgalanma göstermemesi, olumlu bakmak için yeterli bir neden olarak gösteriliyor. Ancak marjinal ve büyük ölçekli arsa anlaşmalarının ve lüks rezidans projelerinin risk taşıyabileceği düşünülüyor.
Eğitim
Avrupa Birliği son yıllarda mimarlar için çok geniş bir çalışma ağı sunuyordu. Bu konuda ani bir değişim beklenmiyor ancak orta ve uzun vadede Avrupa fonlarında kısıtlamaya gidilmesi Avrupalı öğrencilerin statüsü üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir.
Altyapı
Brexit’le birlikte İngilizler HS2’nin (Hızlı Tren Projesi 2) geleceğinden şüphe duyuyorlar çünkü Brexit yanlısı politikacıların çoğu bu projeye ya soğuk bakıyor ya da tamamıyla karşı çıkıyor. Britanya’da herhangi bir ekonomik durgunluk yaşandığı takdirde vergiler de baskı altına alınacak. Bunun yanı sıra eğer Boris Johnson başbakan olursa politikacının Fosters&Partners tarafından tasarlanan Thames Estuary projesi muhtemelen büyük hız kazanacak.
Küçük Ölçekli Ev Projeleri
Uzmanlar büyük ölçekte neler olabileceğini öngörebilmenin en doğru yolunun küçük ölçekli projelerin nasıl gittiğine bakmak olduğunu söylüyorlar. Son dönemlerde Londra’da insanların yeni eve taşınmak yerine yaşadığı yeri yenileme yoluna gittiğini belirtiliyor. Bu nedenle inşaat firmalarına, özellikle de Doğu Avrupalı firmalara ilgi yoğun. Ancak Brexit’in müşteri tarafını etkileyeceği düşünülüyor. Belirsizlik projelerin aksamasına ve ileri tarihe atılmasına neden olabilir. Bu aynı zamanda yapı malzemeleri sektörünü de etkileyebilir.
Kültürel ve Sosyal Projeler
Acil bir bütçe kısıtlamasına gidildiği takdirde bundan en çok zarar görenin küçük ölçekli sanat ve sosyal projeler olacağı düşünülüyor. Bu durumda ancak en prestijli kurumlar zengin yardımseverlerden ve uluslararası firmalardan para yardımı alabilirler.
Sürdürülebilirlik
Artık İngiltere Avrupa Birliği’nin 2021’de tüm binaların “yaklaşık sıfır enerji” hedefine bağlı kalmak zorunda değil. Bu kararla İgilizler AB tüzüğünün hangi maddelerinin geçerli kılınacağı, değiştirileceği ya da tamamıyla kaldırılacağı konusunda yaşanacak zorlu karar sürecinden de kurtulmuş oluyor.
Avrupa araştırma fonları ise önemli bir diğer konu. Bu kısa vadede mimarlık ofislerinin çevre araştırma bölümlerinin çalışmalarını sekteye uğratabilir.
Çalışma Hakları
Brexit’le birlikte Britanya, Avrupa Birliği’ne üye ülkeler arasındaki işçi serbest dolaşımından mahrum kalacak. İngiltere’de devlet yetkilileri, inşaat sektörünün %12’sini oluşturan 2.1 milyon işçinin yurtdışından, özellikle de Avrupa Birliği ülkelerinden geldiğini belirtiyorlar. CIOB’ye göre, ihtiyacı karşılayabilmek için sektörün 2019 yılına kadar 224 bin yeni işçi bulması gerekecek.
Değişimlerin kısa vadede ortaya çıkmayacağını akılda tutmak önemli ancak teknik becerideki azalmanın daha kötü sonuçlara yol açabileceğini de göz önüne almak gerekiyor. Bu ücretlerin tavan yapmasına neden olabilir. Referandum analistleri Brexit durumunda işçilerin ücretlerindeki artışı öngörmüştü.
Malzeme
Pound’un değeri inanılmaz bir biçimde düşüş gösterdi. En son böyle bir düşüşe 1985 yılında rastlanmıştı. Uzmanlar önümüzdeki günler ve haftalarda Pound’un daha da değer kaybedebileceğini söylüyorlar. Malzemelerinin %64’ünü Avrupa Birliği’ne üye ülkelerden ithal bir endüstride malzeme fiyatlarında ve buna bağlı olarak işçilerin ücretlerinde de önemli bir artışın görülmesi kaçınılmaz.
Yatırım
Yapılan birçok analize göre yatırımda belirgin bir düşüş yaşanacak ve bundan en çok inşaat sektörü etkilenecek. Eğer sandıktan Avrupa Birliği’nde kalma yönünde oy çıksaydı, yatırımcılar şu anda beklemede olan birçok projeye yeşil ışık yakacaktı. Ancak gelinen durumda, ekonomide belirsizlik oluşacağı için Avrupalı yatırımcı büyük olasılıkla projeleri bekletme kararı alacak.
Bazı uzmanlar Brexit’in yabancı yatırımcılar için önemli fırsatlar sunabileceğini de söylüyor. Bu düşünceye göre, sterlinin düşüş göstermesine bağlı olarak Avrupa Birliği’ne üye olmayan ülkelerden, özellikle de Amerika ve Asya’dan ticaret ve konut sektörlerine yatırımcı çekmek daha kolay hale gelebilir.
Bu haber bdonline'dan derlenmiştir.