İstanbul95 Programı kapsamında tasarlanacak yeşil alan ve parkların, ihtiyaç ve beklentileri karşılaması için düzenlenen atölyelerde, çocukların geleneksel parklarda yer alan salıncak ve kaydırak dışında, doğayı keşfettikleri, kendi oyunlarını kurabildikleri, farklı fiziksel aktivitelere izin veren yaratıcı parklar hayal ettikleri görüldü.
İstanbul95 programı kapsamında tasarlanacak yeşil alanlar ve parkların ebeveynler ve çocukların ihtiyaç ve beklentileri karşılaması amacıyla; Beyoğlu, Maltepe ve Sultanbeyli Belediyeleri’nde, ilçe sakini ebeveyn ve 3-8 yaş arası çocukların katılımıyla atölye çalışmaları gerçekleştirildi. Nitelikli ve çocuk dostu oyun parklarının tasarlanması için ailelere ihtiyaç ve beklentilerinin sorulduğu atölyelerde, çocukların ve ebeveynlerin farklı yanıtları dikkat çekti.
Çocukların ayrıca hayallerindeki parkları resmettiği atölyelerde elde edilen veriler İnformel Eğitim - Çocukistanbul tarafından Ebeveyn ve Çocuk Atölyeleri Çalışma Raporu’nda derlendi. Renkli ve zengin bir içeriğe sahip rapor, çocukların hayallerini, gerçeğinden çok farklı oyun parklarının süslediğini ortaya koyuyor.
Çocuklar özgürlük, ebeveynler güvenlik arıyor
Rapora göre çocuklar doğada, aile ve arkadaşlarıyla birlikte oynayabilecekleri bir park hayali kuruyorlar. Çocuklar geleneksel parklarda yer alan kaydırak ve salıncak dışında, doğayı keşfettikleri, kendi oyunlarını kurabildikleri, farklı fiziksel aktivitelere izin veren ve engellenmedikleri yaratıcı parklar hayal ediyor. Ebeveynler ise özellikle parkların etrafındaki trafiğe dikkat çekerek, güvenli ve doğayla iç içe yapılmış parklar istiyorlar. Ayrıca; oturdukları yerlerden çocuklarla birlikte parklara erişimin zorluğuna, parkların bakımsızlığına ve kirliliğine de dikkat çekiyorlar. Rapor, ebeveynler ve çocukların farklı hava koşullarına uygun parklar istediklerini de ortaya koyuyor.
Farklı yaş grupları ve ebeveynler göz ardı ediliyor
İstanbul95 Programı Yeşil Alanlar ve Parklar Projesi’nden sorumlu, Studio-X Istanbul Direktörü Mimar Selva Gürdoğan, “Çocuğun beyin gelişiminin yüzde 85’i ilk üç yılda tamamlanıyor ve çevresiyle kurduğu etkileşim bu gelişimi destekliyor. Mevcut parklar ise genellikle 3 yaş ve üzeri çocuklar için tasarlanıyor. Bu yüzden, yürümeye ve öğrenmeye yeni başlayan çocuklara ve onlara eşlik eden ebeveynlere göre de alanlar ve oyun imkanları oluşturmak gerek. Çocuklardan hayallerindeki parkları çizmelerini istediğimizde, çoğunun akranları ile oldukları kadar anne-babalarıyla, yağmur veya kar yağdığında da oynayabildikleri bir park hayal ettiklerini gördük. Ayrıca çocuklar doğayı keşfettikleri ve kendi oyunlarını kurdukları, farklı fiziksel aktivitelere izin veren ve engellenmeden oynayabildikleri özgür parklar hayal ediyorlar” dedi.
Hedef; gerçek kullanıcılar
Studio-X Istanbul ve İnformel Eğitim - Çocukistanbul’un birlikte yürüttüğü atölye çalışmalarının katılımcıları, İstanbul95 programı kapsamında ev ziyaretlerinin de gerçekleştirildiği mahallelerden seçildi. Atölyelerde, tasarlanacak parkların gerçek kullanıcılarının ihtiyaç ve önceliklerine uygun bir tasarım çerçevesi oluşturulması hedefleniyor.
Çocuk boyundan kente bakmak: İstanbul95
Bernard van Leer Vakfı, Boğaziçi Üniversitesi, Kadir Has Üniversitesi, TESEV ve Columbia Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Kent Laboratuvarı Studio-X Istanbul tarafından oluşturulan İstanbul95 Programı; Beyoğlu, Maltepe, Sarıyer ve Sultanbeyli Belediyeleri tarafından yürütülüyor. Pilot olarak uygulanan ve iki yıl sürecek olan program, İstanbul’a 3 yaşında sağlıklı bir çocuğun boyundan, 95 cm’den bakabilmenin sağlayacağı faydaları ve bunu yapmanın yöntemlerini yerel yönetimlerle tartışmaya açıyor.
Program süresince bu amaçla, 0-3 yaş arası çocuklar ve ailelerine yönelik park ve yeşil alanlar tasarlanırken, gerçekleşecek seminer, konferans ve atölye çalışmaları ile kamuoyunda erken çocukluğun önemine dikkat çekiliyor. Şehir ve erken çocukluk ilişkisine odaklanan İstanbul95 Konuşmaları, konunun uzmanlarını İstanbul’a davet ederek deneyimlerini paylaşmayı hedefliyor.