Fransa’nın Bordeaux kentinde yer alan Niel Kışlası, GUIRAUD-MANENC mimarlık ofisi tarafından yenilenerek ESSCA Bordeaux İşletme Fakültesi'ne dönüştürüldü.
Fotoğraflar: GUIRAUD-MANENC
Kentsel dönüşüm, günümüzde tüm dünya metropollerinin yetersiz kalite ve işlevde yapı stoku içeren, sorunlu gelişen veya atıl kalan bölgelerini yenilemek ve canlandırmak için uyguladığı bir şehir planlama yöntemi. Fransa’nın Bordeaux kentinde yer alan örnek, yenilikçi ve deneysel yaklaşımıyla öne çıkıyor.
GUIRAUD-MANENC mimarlık ofisi tarafından yenilenen ve ESSCA Bordeaux İşletme Fakültesi’ne dönüştürülen tarihi Niel Kışlası, MVRDV Architects yönetiminde kentsel dönüşümden geçirilen Bastide Niel bölgesinin kalbinde yer alıyor.
Projenin tasarım yaklaşımını daha iyi anlayabilmek için MVRDV Architects’e yakından bakmak gerekiyor: MVRDV, 1993 yılında Winy Maas, Jacob van Rijs ve Nathalie de Vries tarafından Rotterdam, Hollanda'da kurulan dünyaca ünlü bir mimarlık ofisidir. Yenilikçi, sürdürülebilir ve çarpıcı tasarımlarıyla tanınan firma, deneysel mimari yaklaşımları ve kentsel dönüşüm projeleriyle öne çıkmaktadır. Tasarım felsefesi olarak yenilikçi ve deneysel yaklaşımlar benimsemekte; sürdürülebilirlik, verimlilik ve teknolojik yenilikler üzerine odaklanmakta; yoğun kentleşme ve alan verimliliği konularına dair radikal çözümler üretmektedir.
Bu arka planda, MVRDV liderliğinde dönüştürülen bölgeyle ilgili kentsel planlama düzenlemelerinde, çeşitli eğimlere sahip kompleks hacimlerin yanı sıra cephe ve çatılar için tek tip mineral kaplamalar öngörülmüştür. Duvarlarla çevrili olan ve ek arazi içermeyen 19. yüzyıldan kalma Niel Kışlası’nı eğitim yapısına dönüştürmek için mevcut binanın içi boşaltılıp yenilendi ve çatısına da yeni bir ek bölüm inşa edildi. Dış mekânları olmayan bir yapıyı tasarlamak kullanıcılara binanın içinde açık alanlar sunmayı gerekli kıldığından, endojen (içe dönük) bir mimarlık anlayışı benimsendi.
Bu sonuncunda da kışlanın beşinci katına, panoramik Bordeaux manzarasına açılan ve açık havada sosyalleşme imkânı sağlayan ferah ve yeşillendirilmiş bir teras eklendi.
2023 yılında tamamlanan proje kapsamında, eskiden subaylar için dinlenme tesisi işlevi gören Niel Kışlası’nın çatısı yıkıldı ve içi boşaltıldı. Zeminden saçaklara kadar korunan cephe kabuğunun içine yedi katlı bir bina inşa edildi. Mevcut eski cephe duvarları yeni yapıdan ayrıştırıldı; böyle yapılarak tarihi ve çağdaş cephelerin bağımsız, özerk yapılar olarak kalabilmesi sağlandı.
Klasik tarihi yapı ile üzerinde adeta havada süzülürcesine yer alan yeni yapının birleşimi, benzersiz bir mimarlığı ortaya çıkardı. Duvarlar, çatı ve uzantı şeklinde orijinal duvarların üzerinde yükselen tüm opak bölümler, krem rengi kompozit taş levhalarla kaplandı. Bu mineral kabuk, aynı zamanda güneş kırıcı görevi de gören, üç ayrı şeffaflık ve yansıtıcı özellikteki cam fasetlerle bezendi. Proje, "Jury Winner, Architecture +Glass, 12th AnnualA+Awards" ödülüne değer görülmüştür.
*****
Kışla ve eğitim kurumu demişken, 1848-1853 yılları arasında inşa edilen ve 1944 yılından itibaren İstanbul Teknik Üniversitesi adı altında Mimarlık ve İnşaat Mühendisliği Fakültesi’ne, günümüzde ise sadece Mimarlık Fakültesi’ne ev sahipliği yapan Taşkışla’yı anmadan olmaz. Çok daha sade bir örneği olan Niel Kışlası’ndan farklı olarak Taşkışla binası, cephesi, çatısı, iç mekânları ve yeşil iç avlusuyla halen en güzel tarihi yapılardan biri olma özelliğini korumaktadır. Boğaz’a nazır muhteşem ve merkezi konumuyla da dünya çapındaki en değerli eğitim kurumlarındandır. Onu otele dönüştürmek isteyen zamanındaki otoriteye karşı, başta merhum Prof. Dr. Erol Kulaksızoğlu olmak üzere, büyük mücadele vererek olduğu gibi muhafaza edilebilmesinde büyük emeği geçen herkese sonsuz teşekkür ve saygılarımızla.
Haber Architizer’den çevrilerek derlenmiştir.