Türkiye'de 1964 yılından beri Mart ayının son Pazartesi günü ile başlayan Kütüphane Haftası kapsamında, geçtiğimiz yıllarda dünyanın çeşitli yerlerinde hayata geçirilmiş farklı ölçeklerdeki kütüphane tasarımlarını derledik.
Kadokawa Kültür Müzesi, Japonya
Japonya’da inşa edilen Kengo Kuma & Associates ve Kajima Design tasarımı Kadokawa Kültür Müzesi’i dört tektonik plakanın çarpışmasıyla meydana gelen bir alanda bulunuyor. Bu nedenle tasarım magmanın bir bileşeni olan granitin, tektonik plakalardaki çatlaklardan yükselirken katılaştığı bir mimari olarak ele alındı. Dinamik ve fütürist olarak tanımlanan iç mekanda geniş bir kütüphane, sergi ve etkinlik alanlarıyla bir araya getirildi.
MAYU Architects ve Mecanoo işbirliği ile tasarlanan ve bu yıl hizmete açılan Tainan Halk Kütüphanesi ise Tayvan’da, yerel kültürün zenginliğinden ilham alan bir mimari dile sahip. Yapının yükselirken basamak basamak genişleyen kütlesi, en üst kotta desenli bir güneş kırıcıyla vurgulanıyor. Oranları dikkatlice belirlenen strüktür, kütüphaneye büyük esneklik sağlayarak gelecekteki olası değişimlere de açık bir kapı bırakıyor.
Foster + Partners’ın Birleşik Arap Emirlikleri’nde gerçekleştirdiği Bilgelik Evi Kütüphane ve Kültür Merkezi ise geniş saçağıyla dikkat çekiyor. Bu saçak altında bir araya gelen pek çok işleve, geniş bir alana sahip giriş avlusundan ulaşılıyor. Zengin bir yeşil dokuyla donatılarak bu mekan kullanıcılarına sakin ve doğayla bütünleşik bir okuma deneyimi sunuyor.
2019 yılında ABD’de inşa edilen Billie Jean King Ana Kütüphanesi, Skidmore, Owings & Merrill imzası taşıyor. Ahşap strüktürle kurgulanan tasarımda ana fikir kullanıcılara erişim kolaylığı tanımak idi. Bir kütüphanenin temel işlevlerinin yanı sıra çeşitli sosyal etkinliklere ev sahipliği yapan yapıda mekânsal deneyim zenginleştirildi; topluma katkı sunmak amacıyla farklı gruplara ayrılan özel alanlar oluşturuldu.
Fransa’da Dominique Coulon & Associés tarafından gerçekleştirilen Pélissanne Medya Kütüphanesi, yapımı 1642 yılına uzanan Maureau Konağı’nın arazisine yerleşiyor. Projede iki dönem arasındaki diyalog, tarihi yapının dikey hatları ve ek yapının yataylığı aracılığıyla kurulurken arşıtlık ise cephe malzemesinin farklı tonları ile vurgulanıyor.
İç mekan tasarımı J.C. Architecture tarafından üstlenilen Not Just Library projesi ise Tayvan’da eski bir hamamın dönüştürülmesiyle hayata geçirildi. Tarihi hamamın işlevsel olasılıkların sınırsız olduğu bir konsept kütüphaneye dönüştürülmesi ile kullanıcılarına deneysel bir mekan sunuyor. İnsanların bir araya geldikleri ve mekanın potansiyelini zorlayabilecekleri bir alan tanıyor.
Studio Infinity’nin Hindistan’da gerçekleştirdiği The Book Room projesinde ise okuma ve bilgi paylaşımı, tasarım düşüncesinin merkezine yerleşiyor. Yetişkinlerin yanı sıra çocuklara da hitap eden mekana, büyük bir topluluk masası yerleştirilerek etkileşimi artırmak hedeflendi. Çevresel farkındalıkla doğal havalandırma ve aydınlanma için cam yüzeyler artırıldı.
SHAU Indonesia Mimarlık Ofisi'nin Endonezya’daki Warak Kayu mikro-kütüphanesi düşük gelirli bir kesimin yaşadığı bir bölgede, hayır kurumlarının desteğiyle inşa edildi. Bölgedeki geleneksel evlerden ilhamla yerden yükseltilen kütlenin geniş basamakları, toplumsal etkinliklere ev sahipliği yapacak şekilde düzenlendi. Yerel ekonominin desteklenmesi amacıyla da yapı yerel ahşap malzemeler kullanılarak inşa edildi.
Yuan Architects’in Çin’de gerçekleştirdiği Okuma Köyü , toplam 80 metrekarelik alanda birbirinden ayrı pavyonlardan meydana geliyor. Yeşil bir alana yerleşen yapı grubu, doğa ve insan arasında kuvvetli bir ilişki kurulmasını da teşvik ediyor. Okuma eylemini de doğayla bütünleşik bir mekana taşımaya aracı oluyor.
Güney Kore’de, EUS+ARCHITECTS tarafından dünyayı keşfetmeye son derece hevesli olan yeni neslin ihtiyaçları gözetilerek katılımcı bir sürecin ardından tasarlanan OOZOORO1216 Kütüphanesi ise renkli, hareketli bir mekan sunuyor. Ev ve okul arasında üçüncü bir mekan olarak tanımlanan kütüphanede mekânsal organizasyon, çocuklarla gerçekleştirilen bir atölye çalışmasının ardından çözüldü.
Haber, archdaily’deki projelerin çevrilmesiyle derlenmiştir.