Galeri Işık’ta ziyarete açılan “Çapraz Yansımalar/Mimarlık, Fotoğraf ve Metin” sergisi öncesinde, Le Corbusier uzmanı Tim Benton ve Jacques Sbriglio'nun katılımıyla gerçekleşen konferansta, Le Corbusier'nin bir mimar-sanatçı olarak fotoğraf ve müze ile nasıl sıkı bağlar kurduğu mercek altına alındı.
üstte: Le Corbusier'nin "Musée à croissance illimitée" projesi / foto: Lucien Hervé © FLC/ADAGP
İstanbul Serbest Mimarlar Derneği (İstanbulSMD), modern mimarlığın önemli isimlerinden Le Corbusier’nin yarım asıra yayılan yapıtlarından bir bölümünü, Fondation Le Corbusier’nin desteği ve Seranit Grup’un sponsorluğunda gerçekleştirilen bir sergi ile Teşvikiye Galeri Işık’ta ziyarete açtı.
“Çapraz Yansımalar/Mimarlık, Fotoğraf ve Metin” isimli sergi, mimarlık fotoğrafçısı Cemal Emden’in son beş yıldır oluşturduğu Le Corbusier portfolyosundan yeni bir seçkiyi içeriyor. Sergide, Emden’in fotoğraflarının yanı sıra Türkiye’den ve yurtdışından, Le Corbusier üzerine araştırma ve çalışmaları olan akademisyenlerin yazdığı metinler de yer alıyor.
Serginin açılış günü (9 Mart 2016) Işık Lisesi Muvaffak Benderli Salonu'nda, kitabın yazarlarından Open University Sanat Tarihi Kürsüsü Profesörü Tim Benton ile Le Corbusier eserleri uzmanı mimar-şehir plancısı Jacques Sbriglio'nun konuşmacı olarak katıldığı bir konferans düzenlendi.
Konferansın açılışında söz alan İstanbulSMD Başkanı Ertun Hızıroğlu, Le Corbusier'nin dünyanın çeşitli ülkelerine dağılmış eserlerinin mimarlar tarafından halen merakla takip edilen yapılar olduğunu belirterek,"Önemli bir serginin açılışı için bir aradayız. Cemal Emden, ünlü mimarın 50. ölüm yıldönümü anısına bir sergi düzenlemeyi önerince bunu memnuniyetle karşıladık. Sergiye ev sahipliği yapan FMV Işık Lisesi ile, serginin sponsorluğunu üstlenen Seranit Grup'tan meslektaşlarım Banu Uçak'a ve Ece Ceylan Baba'ya teşekkür ediyorum." dedi.
Seranit Grup Proje ve İş Geliştirmeden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Banu Uçak ise, mezunları arasında yer aldığı Işık Lisesi'ne desteği için teşekkür ederek, mimarlık kültürüne katkı koyan etkinliklere imza atmaktan duydukları memnuniyeti dile getirdi.
Mimar Le Corbusier nasıl bir fotoğrafçıydı?
Konuşmasında mimari fotoğraf prensipleri üzerine bilgiler veren Tim Benton, Le Corbusier'nin değişik dönemlerde çektiği fotoğrafları estetik ve teknik açıdan değerlendirdi. "İyi bir mimari fotoğraf, iyi bir mimari anlayışa sahip olmayı gerektirir" diyen Benton, Le Corbusier'nin, fotoğraflarında modern mimarlığın ihtişamını göstermek istediğini ekledi.
Tim Benton
Büyük Pera Yangını yaşandığında Le Corbusier'nin İstanbul'da bulunduğunu ve felaketin hemen sonrasına ait fotoğrafları olduğunu not düşen Benton, bunun farklı bir estetik sunduğunu ifade etti ve mimarın kente bakışının fotoğrafçı Abdullah Biraderler'den çok daha farklı olduğunu vurguladı. Öte yandan Le Corbusier'nin fotoğraflar ile ilgili şu veciz sözünü de eklemeyi unutmadı: "Fotoğraf tembel insanlar içindir, gerçekten bir şey görmek istiyorsanız çizmelisiniz."
Le Corbusier'nin keskin ve kusursuz fotoğraf konusunda takıntılı olduğuna dikkat çeken Benton, mimarın bu doğrultuda seri çekimler gerçekleştirdiğini ve soyut geometrik kompozisyonlar oluşturduğunu belirtti.
Le Corbusier'nin gerçekleşemeyen müze düşü...
Jacques Sbriglio ise, Le Corbusier'nin az bilinen projelerinden "Musée à croissance illimitée" (Sınırsız büyümeye açık müze)'yi mercek altına aldığı konuşmasında, mimarın 30 yıl boyunca üzerinde çalıştığı bu projenin, diğer projelerde (Villa La Roche, Cité Mondiale, Cité Universitaire de Rio, Musée de Chandigarh, Musée d'Ahmédabad, Musée de Tokyo, Masterplan de Saint Dieds) nasıl tezahür ettiğini gösterdi.
Sarmal formu ile sonsuz büyümeye işaret eden "Musée à croissance illimitée" projesi / Lucien Hervé © FLC/ADAGP
Jacques Sbriglio
Mimarlığın yanında resimle uğraşan Le Corbusier için müze olgusunun önemli bir yere sahip olduğuna dikkat çeken Sbriglio, gerçekleşmemiş projeler olarak kalsa da mimarın yaşamının sonuna kadar müze projeleri çizdiğini, ölümünden önce üzerinde çalıştığı son projenin de bir müze projesi (Musée du XXe siècle) olduğunu hatırlattı.
Sbriglio daha sonra, Marsilya'nın Avrupa Kültür Başkenti olduğu 2013 yılı için hazırladığı "Le Corbusier et la question du brutalisme" sergisi hakkında bilgi verdi. Le Corbusier ve arkadaşlarının yaklaşık bir yüzyıl önce Atina Kartası için Marsilya limanından yola çıktıklarını hatırlatan Jacques Sbriglio, sergi için limandaki hangar yapısının seçilmesinin bu anlamda simgesel bir değeri olduğuna işaret etti. Le Corbusier'nin "Sınırsız büyümeye açık müze" projesinden esinlenen Sbriglio, sergi mekanını bütçe paralelinde genişletilebilecek bir kurguda tasarlayarak, "sınırsız büyümeye açık bir sergi" kurguladıklarını söyledi. Sergide yer alan eserleri Akdeniz'e karşı yerleştiren Sbriglio, sergide Cemal Emden'in fotoğraflarından da faydalandıklarını not düştü ve Emden'e tekrar teşekkür etti.
“Çapraz Yansımalar/Mimarlık, Fotoğraf ve Metin” adlı sergi 8 Nisan'a kadar Teşvikiye Galeri Işık’ta izlenebilir. Sergi hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.