Türkiye'nin önde gelen mimarlarına ekiplerine kattıkları kişilerde hangi özellikleri aradıklarını ve iş hayatında başarılı olmanın yollarını sorduk. Hasan Çalışlar, Boran Ekinci, Oğuz Bayazıt, Yudum Boytorun, Gürhan Bakırküre, Ayşin Sevgi Karakurt, Pınar İlki Emekçi ve Umut Cem Çağlayan kendi ilk iş tecrübelerini de aktardıkları "Mimarlara Sorduk" yazı dizisinin ikincisinde, iyi bir mimarın karakter özelliklerine dair ipuçlarını paylaştılar.
İşte deneyimli mimarlardan genç adaylara önemli tavsiyeler...
Gürhan Bakırküre / BAKIRKÜRE MİMARLIK
“Profesyonel bağlamda ekibimize katılacak kişinin yaptığı işler, portfolyosunun içeriği, grafik düzeni, sunum biçimi benim için öncelikli. Keza, kişinin mezun olduğu lise, mezun olduğu üniversite, daha evvel çalıştığı ofisler, içinde bulunduğu projeler ve kendini nasıl geliştirdiği de çok önemli.
Mimarlık özveri göstermeniz gereken, disiplin isteyen ve gerçekten keyfine varabilecek kişilerin yapması gereken bir meslek. Mimarın koordinasyon becerisi yüksek olmalı. Mimar, uyumlu bir kişiliğe sahip olmalı. Bu değerleri barındıran bir kişi ekibimizin kimyasını yakalayabilecek şekilde olumlu, enerjisi yüksek ve pozitif ise benim için çalışma arkadaşımız olabilecek bir potansiyele sahip demektir.
Kendi deneyimimden söz açmak gerekirse ilk çalıştığım mimarlık ofisinde sadece altı ay kadar kaldım. Mimari bir yarışmada birincilik almam sayesinde meslek hayatına kendi yolunu çizerek başlayanlardan oldum. Yaklaşık 28 senedir bu sektörün içerisinde kendimi sürekli geliştirerek devam etmekteyim.
Mimarlıkta başarılı olmak için gereken karakter özelliklerine gelince… Mimarlık yapmak için öncelikle mimarlığı sevmek gerek. Çok gezmek, çok görmek, öğrencilikten başlayarak çok çalışmak gerek. Mesleğimizin dinamikleri çok fazla. Mimarlık çağla birlikte yaşar, değişir; her mimar da bu değişimleri, gelişimleri ve yenilikleri takip etmeli. Araştırmaları, makaleleri, seminerleri önemsemeli, yaşanan dönemin nabzını tutarak bu ihtiyaçlara yanıt vermelidir.
Bu alanda başarılı olmak isteyen arkadaşlara vereceğim en büyük tavsiye… “Gelin, benimle çalışın” demek olur. Şaka bir yana, gözünüzün değdiği her mekânı, deneyimlediğiniz tüm anları biriktirin. Bunlarla vizyonunuzu besleyin, alanlarınızı, algınızı genişletin. Mimar olarak bizim görgümüzü, bilgimizi, perspektifimizi, vizyonumuzu genişletmemiz gerek. Bizim işimiz estetik kaygıları elden bırakmadan ihtiyaçları karşılayarak kullanıcıyı memnun etmek.
***
Pınar İlki Emekçi / GMW MIMARLIK
Ekibimize yeni birini dahil ederken öncelikle ilan kriterlerimizi tamamen sağlayıp sağlamadıklarına bakıyoruz. Bu kriterleri sağlıyorlarsa portfolyolarına bakıyoruz. Portfolyonun içeriğinin ya da sunumunun ne kadar özenle hazırlandığı bizim için önemli. Görüşmeleri portfolyo üzerinden gerçekleştiriyoruz. Portfolyolarında yer alan projeler kendi tasarımları ise bizim tasarım anlayışımız ile örtüşüp örtüşmediğine; eğer kendi tasarımları değil de çalıştıkları yerde görev aldıkları projeler ise projelere ne kadar hakim olduklarına bakıyoruz. Yoğun çalışma ortamlarında ekibin birbiriyle anlaşması ve birbirine destek olması da önemli olduğu için ekibe uyacak yapıda kişileri tercih ediyoruz.
Ben ilk kez Maya İnşaat’ta, o dönemde inşaatın baş mimarı Amerikalı Paul Stevens’ın asistanı olarak üniversitedeki bir hocamın tavsiyesiyle çalışmaya başlamıştım. Hocam iyi bir referans verdiği için, özellikle kimseyi ikna etmeme gerek kalmamıştı.
Mimarlıkta başarılı olmak için öncelikle meraklı olmak lazım. Dünyada ve çevrenizde olan biteni, mesleki yayınları takip etmeli, titiz ve sabırlı olmalısınız.
Bu alanda başarılı olmak isteyen arkadaşlara bol bol gezmelerini ve bol bol okumalarını tavsiye ederim. Çalışırken de neyi niçin yaptığınızı sorgulayın, etrafınızda olan biteni de sorumluluğunuz olmasa dahi takip edip anlamaya çalışın.
***
Hasan Çalışlar / ERGİNOĞLU & ÇALIŞLAR
Ekibimize yeni birini dahil ederken karşımızdaki kişinin mesleğine duyduğu ilgiye, titizliğine ve çalışkanlığına dikkat ediyoruz.
İlk çalıştığım ofis, rahmetli Orhan Şahinler ile Fuat ve Deniz Şahinler’in mimarlık firması ODF idi. Deniz (İncedayı) MSÜ’de Uygulama Projesi Kürsüsü’nde hocaydı. Benim uygulama projesi ödevimi başarılı bulduğu için Fuat ‘a bahsetmiş, o da kendileriyle çalışmamı teklif etmişti. Yaklaşık 2 buçuk yıl birlikte çalıştık. Öğrenci olarak beni tanıdıkları için herhangi bir ikna süreci yaşamadım.
Sadece mimarlıkta değil yapılan herhangi bir işte başarılı olmak için benzer özellikler gerekiyor. Titizlik, çalışkanlık, sorumluluk sahibi olmak ve işine sahip çıkmak bence en önde gelen özellikler. Ayrıca mimarlığın teknik bir iş olduğunu unutmamak, teknik bilgilerle güçlenmek ve donanımı arttırmak da son derece önemli. Yine çok önemli bir başka karakter özelliği de merak ve öğrenme isteğini hiç kaybetmemek.
1990 yılında MSÜ Mimarlık Fakültesi’nde konferans veren Mario Botta’ya Sayın Doğan Tekeli ‘Metodunuz nedir?’ diye sormuştu. Onun verdiği yanıtı her zaman hatırlarım. ‘Çalışmak, çalışmak, çalışmak.’ Bugün benim de verebileceğim en büyük tavsiye bu.
***
Oğuz Bayazıt / OĞUZ BAYAZIT MİMARLIK
Sistematik çalışma prensibi olan; kendini her anlamda geliştirmeyi hedefleyen ve görev bilinci yüksek arkadaşlarla çalışmayı tercih ediyorum.
İlk çalıştığım mimarlık ofisi Yavuz Selim Sepin'in ofisi Sepin Mimarlık idi. Henüz 2'inci sınıftaydım ama çok başarılı maketler yapıyordum. Bu özelliğim sayesinde kabul edildim.
Mimarlıkta başarılı olmak için yüksek bir farkındalık seviyesine ve görev bilincine sahip olmak önemli. Çok çalışmaktan mutlu olabilenlerin başarılı olduklarını düşünüyorum.
Bu alanda başarılı olmak isteyen arkadaşlara öncelikle kendi kapasite ve yapılarına uygun ve mutlu olabilecekleri iş tarifini aramalarını tavsiye ediyorum. İnsanın mutlu olduğu işi yapmak istemesi ile yetenekli olduğu işi yapması arasında fark var. Ayrıca insanın önce kendine karşı sonra mesleğini icra ederken dürüst olması çok önemli.
***
Yudum Boytorun / BOYTORUN ARCHITECTS
Ekibimize yeni birini dahil ederken iç değerlendirmelerde kendimize pek çok soru soruyoruz: “Teknik donanım program bilgisi nasıl?”, “Mesleğe heves duyuyor mu?”, “Araştırma yapıyor mu?”, “Seyahate ilgisi var mı?”, “Öğrenmeye açık mı?”, “Sorumluluk sahibi ve titiz mi?”, “Ekip ile uyumlu çalışabilir mi?”, “Dürüst mü?”, “Dakik mi?”.
Benim ilk patronum Nurdan Orhan’dı, öğrenciyken yanında çok şey öğrendim. Bilgisayar kullanımına yeni geçilen bir dönemdeydik, çok çalışırdık. Bir yandan aydingerden cephe revizyonları için jiletle proje kazırdık, bir yandan bilgisayarda çizim yapardık. Değişik günlerdi.
Mimarlıkta başarılı olmak için azimli olmak ve çok çalışmak gerekir. Sadece mimarlıkta değil, hangi işi yaparsanız yapın azimle çalışmaktan, okumaktan ve öğrenmekten vazgeçmeyin.
Bu alanda başarılı olmak isteyen arkadaşlara çalışmaktan vazgeçmeyip dünyayı ve yenilikleri takip etmelerini tavsiye ederim. Bunları yaparken eski yolları ve gelenekçi yöntemleri de tabii ki araştırsınlar. Bu bağlamda mesleki yayınları (yerel ve yabancı) takip etmeliler. Hem yerel, hem global, hem de teknolojik olan üzerine düşünmek çok önemli.
***
Ayşin Sevgi Karakurt / AS ARCHITECTS
Aramıza katılacak arkadaşlarımızın benimle ve mevcut ekip ile uyum sağlayabilecek yapıda olması en çok dikkat ettiğim noktalardan biri. Diğer yanda, portfolyosunun profesyonelliği ve bugüne kadar gerçekleştirdiği çalışmaların stüdyomuzun temsil ettiği çizgi ile bağdaşabiliyor olması da önemli. Dinamik ve öğrenmeye açık, sorgulama becerisi yüksek ve aynı zamanda konulara çok yönlü bakabilen adaylar benim için her zaman bir adım öndedir. Koordinasyon yeteneği ve analitik düşünme becerisi yüksek, hedeflerini açık ve net şekilde tanımlayabiliyor olmaları da esastır.
Benim ilk çalıştığım mimarlık ofisi Ragıp Buluç Mimarlık’tır. Mesleğime, çalışmaya duyduğum tutku ve heyecan sayesinde Ragıp Buluç Mimarlık’ta çalışma fırsatı bulabildiğimi düşünüyorum. Yeni mezun bir mimarın pratikteki deneyiminin çok yetersiz olduğunu göz önünde bulundurursak işe alım sürecinde kişilerin karakter özelliklerinin kendilerini ifade etmeleri adına avantaj sağlayacağı bir gerçektir. Bu nedenle belirli prensipleri taşıyan, mesleğini gerçekleştirmek adına heyecan duyan ve bu heyecanını karşısındakine yeterli ölçüde yansıtabilen gençlerin her zaman başarıya daha yakın durmaları kaçınılmazdır.
Mimarlıkta başarılı olmak için gereken karakter özelliklere gelince… İyi bir mimar her şeyden önce iyi bir gözlemci olmalıdır. Çevresini inceleyen, sorgulayan, yorumlayan ve aynı zamanda ölçek algısı güçlü bir birey olmalıdır. Mekânları hayal edebilecek 3 boyutlu geometri bilgisini ve hassasiyetini benimsemelidir. Çizime, tasarıma ve yaratıcı olmaya yatkınlığı ise elbette mimarlığın temel esasları arasında yer almaktadır. Ayrıca, iletişim gücünün yüksek olması ve uyumlu bir karaktere sahip olması, farklı insanlarla işbirliği yapabilmesi her zaman kendisine avantaj sağlayacaktır.
Bu alanda başarılı olmak isteyen arkadaşlara talep eden, araştıran, gözlemleyen, gezen bir birey olma çabasının her zaman çok önemli olduğunu söylemek isterim. Bir mimar gördüğü ve deneyimlediği kadar mimarlık yapabilir. Sorgulamak, durumlara ve çevreye farklı açılardan bakmaya çalışmak bir mimarın vazgeçilmezleri arasında yer almalıdır. Tüm bunların yanı sıra, hemen hemen tüm meslek dallarında olduğu gibi gündemi takip etmek, kendini hiç durmadan geliştirmeye açık olmak çok önemlidir. Sanata ve sosyal bilimlere ilgili duymak ise kendisi ve mesleği adına her zaman artı bir değerdir.
***
Boran Ekinci / BORAN EKİNCİ MİMARLIK
Ekibimize yeni birini dahil ederken kişinin işe olan sevgisi ve ofisin ortamına uyum sağlayıp, bizden biri olabilme potansiyeli en önemli kriterimiz. Bunun yanında analitik beceri bizim için çok önemli. Yeni mezun mimarlar için ise okul derecesine dikkat ediyoruz.
İlk çalıştığım mimarlık ofisi Ankara’daydı. Bu ofiste 15 gün boyunca tıkanmış rapido temizledim ve metrekarelerce çim taradım.
Mimarlıkta başarılı olmak için en başta başarılı olmaya çalışmamak gerekiyor. İşi severek yapmak, yapmaya fırsat kollamak daha önemli.
Bu alanda başarılı olmak isteyen arkadaşlara, “İşi yaparken mutlu oluyorsanız gerisinin önemi yok” demek isterim. Başarı denilen şeyin ne olduğu şüpheli, başarısızlığın ikiz kardeşi bile olabilir.
***
Umut Cem Çağlayan / CAGLAYAN ARCHITECTS
Ekibimize yeni birini dahil ederken ilk dikkat ettiğim konu, mimarlığa bakış açısının benimkiyle ve ekiple aynı noktada olması. Kısaca özetlersek gelişime her zaman açık olmak ve bunun için çabalamak, takım çalışmasının öneminin farkında olmak ve sorumluluk almak için istekli olmak. Daha pek çok farklı özelliklere de dikkat ediyorum, ancak bunlar ilk sayabileceklerim.
Kendi ilk iş deneyimime gelince… Okulda öğrenciyken çalışmayı kafasına koymuş biri olarak o dönem için beğendiğim mimarlık ofislerinin bir listesini çıkarmıştım. Kariyerime bu ofislerden biri ile başlamak en önemli hedeflerimden biriydi. Yaklaşık 10 ofisten oluşan bir listeydi. Bu ofislerin hiçbiri yeni bir arayış içerisinde değildi ancak ben yine de hepsiyle görüşmeye kararlıydım. Listenin tepesinde bulunan ilk ofisin kurucusuna ulaşmak kolay olmadı ancak bu kararlı tavrımdan etkilendiğini söyleyerek benimle görüşmeyi kabul etti. Daha öğrenciydim ve gösterebileceğim şeyler sadece okul projelerimdi. Buna rağmen beni ekibine katmayı kabul etti ve hedeflediğim yerde kariyerime başlama şansını böylece yakalamış oldum.
Sadece mimarlıkta değil, bence her alanda başarılı olmak için planlı olmak, disiplinli olmak ve hedeflerinden vazgeçmemek üç ana temel öğedir. Bu üç ana temel öğe zaten sizi belli bir noktaya getiriyor ancak ondan sonrası da var tabii ki. Mimarlık için gerekli olduğunu düşündüğüm özellikler ise biraz daha karmaşık diyebiliriz. Öncelikle farkındalık; yani kendinin, projenin, kullanıcının kısacası bir projeyi doğru oluşturmak için gerekli olan tüm etkenlerin farkında olmak ve bunu değerlendirebilecek vizyona sahip olmak. Kendini geliştirmek, sabırlı olabilmek, analitik düşünebilmek sonrasında gelen ana özellikler diyebiliriz.
Başarıya giden yolun tek bir yol olmadığını ve başarı dediğimiz kavramın kişiden kişiye değişkenlik gösteren bir kavram olduğunu düşünüyorum. Gerçekten başarılı olmak için yola çıkmış ve bunun için çabalayan arkadaşların tavsiyeye ihtiyacı olacağını düşünmüyorum; çünkü zaman içerisinde hedefledikleri başarı çıtasına ulaşmak için kendi yollarını net çizgilerle çizdiklerine zaten tanık oldum