Le Corbusier'nin kenttkei pek çok idari yapsınından birisi; "Şandigar Hükemet Binası" (Chandigarh Secretariat). Foto: duncid/Flickr
Hindistan'ın, baştan ayağa Le Corbusier tarafından tasarlanan modernist kenti Şandigar'ın parça parça satılmasına "Dur!" deme vakti geldi. Başlatılan imza kampanyası ile kentin, bir araya getirilmesi imkansız bir yap-boz olmaktan kurtarılması planlanıyor.
Hindistan'ın Şandigar kenti, 1950'lerde modernist bir mucize olarak ortaya çıkmıştı. ABD'li mimarlar Albert Mayer ile Matthew Nowicki'in elinden çizime aktarılan Şandigar nazım planının yanı sıra; Hükümet Binası, Yargıtay, Yasama Meclisi ve Bilgi Müzesi de dahil olmak üzere pek çok kamu yapısına imza atan Le Corbusier, Şandigar'a muazzam bir mimari miras bıraktı.
Giderek bakımsızlığa terk edilen eserler, son dönemde geniş ölçekli bir yağmaya maruz kaldı ve Le Corbusier imzasını taşıyan her nevi tasarım (lambadan mobilyaya, mimari çizimden rögar kapağına), uluslararası antika pazarında kolaylıkla alıcı buldu. Dünyayı alarma geçiren olay ise, yine mimarın tasarımı olan bir rögar kapağının, Avrupa'daki bir müzayedede 21 bin Dolar'a satılması oldu.
Le Corbusier tasarımı rögar kapakları açık arttırmalarda 21 bin Dolar'a alıcı bulmuştu. Foto: Rossipaulo/Flickr. Gazeteci mimardan imza kampanyası
International Herald Tribune gazetesi tasarım eleştirmeni Alice Rawsthorn, Le Corbusier'nin Şandigar mirasının talan edilmesinin önüne geçebilmek için bir imza kampanyası başlattı. İmza kampanyasının asıl hedefi ise, uluslararası mimarlık ve sanat tarihi çevrelerini bir araya getirip, sosyal medyanın itici gücü ile birlikte UNESCO için baskı unsuru yaratarak, Şandigar'ın Dünya Miras Alanı (DMA) listesine eklenmesini sağlamak.
Kampanyayı yürütenler, yerel itirazların yetersiz kaldığı şu noktada, uluslararası unsurların yaptırım gücü olan açıklamalarının başarı sağlamada daha faydalı olacağına inanıyor. Şandigar'ın DMA listesine dahil olmasıyla birlikte, kamuya ait malların yasadışı yollardan ortadan kaldırılmasına ilişkin önlemlerin de daha rahat geliştirilebileceği savunuluyor.
Ne var ki, Le Corbusier mirasını korumak için yürütülen girişimler, Şandigar'daki modernist eserlerin çoğunu sınırları içinde barındıran yerel yönetimlerin bürokratik ve parçalanmış yapısı nedeniyle birtakım güçlüklerle karşı karşıya geliyor.
Pencap ve Haryana yüksek mahkemelerinden gelen son müjdeli haberde, Şandigar kenti Turizm Daire Başkanı ile ilgili belediye vekilinin, orijinal mimari öğeleri korumak ile görevlendirildiği açıklandı. Öte yandan, Şandigar Birlik Bölgesi de birimlerini bu konuda uyararak; Le Corbusier ve kuzeni Pierre Jeanneret başta olmak üzere, 1950'li ve 1960'lı yıllarda kent için çalışmış olan mimarların tasarladıkları eserlerin envanterinin çıkarılmasını istedi.
İmza kampanyası mevsusuna geri dönecek olursak; DMA ünvanının İstanbul için "koruyucu kalkan" işlevini yerine getirdiğini pek söyleyemesek de, Le Corbusier'nın hatırasına insaflı davranılacağını ümit etmekten başka çare gözükmüyor gibi... İmza kampanyasına katılmak isteyenler ise şu bağlantıdan davaya dahil olabilirler.
[Şandigar'ın, tarihi eser kaçakçıların elinde kaybolan mirasına ilişkin ayrıntılı haberimize ulaşmak için tıklayınız.]
Bu haber, domusweb.it'den derlenmiştir.