YEM Yayın, modern mimarlığın öncülerinden Le Corbusier'nin başyapıtı Modulor'u yayımladı. "Modulor / Mimarlıkta ve Mekanikte Evrensel Olarak Uygulanabilir, İnsan Ölçeğinde Bir Armonik Ölçü Üzerine Deneme" ve "Modulor 2 / 1955 (Söz Kullanıcılarda) 'Modulor'un (1948) Devamı" olmak üzere iki ayrı ciltten oluşan kitap, özgün tasarımına sadık kalınarak, Kalebodur'un katkılarıyla Türkçeye kazandırıldı.
"Le Corbusier" mahlasıyla 20. yüzyıl mimarlığına ve şehir planlamasına damgasını vuran İsviçre kökenli ünlü Fransız mimar Charles-Édouard Jeanneret'nin (1887-1965), mimarlık tarihinde "modern aklın ışıdığı" bir başyapıt olarak kabul edilen ve mimarlıktan sosyolojiye, şehircilikten siyaset bilimine pek çok disiplini içeren geniş bir spektrum içerisinde hakkında yüzlerce tez, kitap ve makale yayımlanarak uluslararası mimarlık alanında uzun yıllar tartışma konusu edilen kült kitabı Modulor nihayet Türkçede...
Éditions L'Architecture d'Aujourd'hui tarafından sırasıyla 1950 ve 1955 yıllarında iki cilt halinde basılan ve içeriğiyle olduğu kadar boyutu, görsel malzemesi, görsel malzemesinin sunumu, tipografisi, sayfa ve kapak tasarımlarıyla da son derece özgün olan bu kitabın Türkçe basımı, orijinal baskılara sadık kalınarak, Aziz Ufuk Kılıç'ın çevirisi ve Yrd. Doç. Dr. Levent Şentürk 'ün sunuşuyla raflarda ve kitaplıklarda yerini aldı.
İlk hazırlık aşamaları daha öncesine dayanmakla birlikte, esas olarak 2. Dünya Savaşı'nın ardından Avrupa şehirlerinde yaşanan topyekün Yeniden İnşa sürecine ve Amerika'nın başını çektiği modern sanayileşme hamlesine paralel olarak ortaya çıkan Modulor, çağın acil ihtiyaç duyduğu hızlı ve seri üretim için standartlaşmayı ve dolayısıyla tüm ülkeler ve toplumlar için standart bir ölçü sistemini önerir. Savaş sonrasında yaşanan konut sıkıntısı gözetilerek, mimarlıkta ve yapı endüstrisinde prefabrik yapı elemanlarının seri üretimini kolaylaştırmak ve evrenselleştirerek tüm dünyada uygulanabilir kılmak hedeflenir.
"Kötüyü güç, iyiyi kolay kılıyor"
Le Corbusier'nin "Modulor" adını verdiği bu sistem, o dönem geçerli olan metre'ye ve İngiliz ölçü sistemi inç-foot'a (ayak-başparmak) meydan okuyarak yepyeni bir model ortaya koyar. Mimar, insan bedeninin boyutlarına ve Altın Oran hesabına dayanarak, "kolunu kaldırmış bir adam" boyu (bir insanın elini kaldırdığında erişebildiği yükseklik) olarak kabul edilen 226 cm ve onun belli bir mantıkla geliştirilen sayı dizilerinden bütünlüklü ve tutarlı bir ölçü sistemi inşa ettiğini iddia eder.
Albert Einstein'ın, sistemini inceledikten sonra sarf ettiği "kötüyü güç, iyiyi kolay kılıyor" sözünü motto olarak benimseyen Le Corbusier, Modulor kitabının 1950 tarihli ilk cildinde bu ölçü modelini tarihçesiyle birlikte anlatmaya ve uygulamalı örneklerle kanıtlamaya çalışırken, ikinci cildinde, daha ortaya atılır atılmaz oldukça sansasyon yaratan önerisine dünyanın farklı noktalarından gelen tepkileri ve yanıtları aktararak tartışmaya açar ve savını geliştirir.
Modulor kitabı Türkiye'deki okurlar için de ayrı bir öneme sahip. Nitekim Le Corbusier, savını desteklemek üzere verdiği örnek çizimler içinde, 1911 yılında çıktığı Şark Seyahati sırasında geldiği İstanbul'da Ayasofya, Topkapı ve Kariye için yaptığı krokilere ve çeşitli gözlemlerine yer verir.
"Türkiye'de Le Corbusier'nin herhalde adı bu kadar çok anılıp içeriği bu kadar az bilinen eseri pek yoktur. […] Modulor'u öteden beri bir gizem halesi sarmıştır. Türkçe baskının yayımlanmasıyla beraber artık bu ‘sır perdesi'nin kalktığını söyleyebiliriz." - Yrd. Doç. Dr. Levent Şentürk ("Sunuş" yazısından)
*
LE CORBUSIER (Charles-Édouard Jeanneret) (1887-1965):
20. yüzyıl mimarlığının öncülerinden olan ve "Le Corbusier" mahlasıyla tanınan İsviçre kökenli Fransız mimar Charles-Édouard Jeanneret, Uluslararası Üslup akımının da ilk kuşak temsilcilerindendir. Aynı zamanda şehir plancısı, ressam, heykeltıraş, mobilya tasarımcısı ve yazar olan Le Corbusier, tasarımlarında modern mimarlığın işlevci anlayışını yansıtır. Charles-Édouard Jeanneret, 1887'de İsviçre'nin Fransa sınırında yer alan La Chaux-de-Fonds'da doğdu. Dekoratif Sanatlar Okulu'nda Charles L'Eplattenier'nin gözetiminde sanat eğitimi aldı ve aynı yıllarda mimarlığa ilgi duymaya başladı. 1906-11 yılları arasında Orta Avrupa ve Akdeniz ülkelerine yaptığı seyahatler mimarlık anlayışının biçimlenmesinde önemli rol oynadı. 1907'de Paris'te August Perret, 1908'de Viyana'da Josef Hoffmann ve 1910-11'de Berlin'de Peter Behrens'le çalıştı. Behrens'in bürosunda Mies van der Rohe ve Walter Gropius ile tanıştı. 1911'de Balkanlar üzerinden Bulgaristan, Yunanistan ve Türkiye'yi ziyaret etti. 1. Dünya Savaşı'nın sona ermesiyle birlikte 1917'de Paris'e yerleşti. 1918'de Kübist ressam Amédeée Ozenfant ile Pürizm akımını başlatan "Apres le Cubism" (Kübizm Sonrası) adlı manifestolarını yayımladılar. 1920'de Paul Dermée'nin de katılımıyla L'Esprit Nouveau (Yeni Ruh) adlı avangard sanat dergisini çıkarmaya başladılar. Charles-Édouard Jeanneret derginin ilk sayısıyla birlikte Le Corbusier mahlasını kullanmaya başladı. 1922'de kuzeni Pierre Jeanneret ile Paris'te mimarlık bürolarını açarak 1950'lere dek sürecek olan ortaklıklarının ilk adımını atmış oldular. İlk kitabı Vers une architecture (Bir Mimarlığa Doğru, YKY, 1999) 1923'te yayımlandı. 1922-40 yılları arasında yaptığı tasarımlar ve Salon d'Automne sergilerinde sunduğu projeler zamanına göre ileri düşüncelerin ürünü olarak değerlendirildi. 1928'de CIAM'ın (Uluslararası Modern Mimarlık Kongreleri) kuruluşunda görev aldı. 1945'ten itibaren "Modulor" adını verdiği ölçü sistemini geliştirmeye başladı.
Yapıtlarından bazıları şunlardır: Unité d'Habitation (Marsilya, 1947-52), Villa Savoye (Poissy-sur-Seine, 1928-31), Ronchamp Şapeli (Ronchamp, 1950-54), Carpenter Görsel Sanatlar Merkezi (Cambridge, MA, 1961-62), Sainte-Marie-de-la Tourette Manastırı (Lyon, 1957-1960), Batı Sanatları Ulusal Müzesi (Tokyo, 1957-59), Firminy Vert (Firminy, 1964-69), Villa La Roche (Paris, 1923-25), Chandigarh'ın kent planlaması sırasında yaptığı yapılar (1952-65). Hindistan'da ilk planlı kent olarak tasarlanan Chandigarh (Pencap, Hindistan, 1952-65), Voisin Planı (Paris, 1925), La Ville Radieuse (1935), Cezayir Kent Planlaması (1930-34), La Ville Contemporaine (1922), Rio de Janeiro için Öneri (Brezilya, 1929) ise kentsel projeleri ile ütopik önerileri arasında yer alır.
Modulor'un yanı sıra yayımlanmış eserlerinden bazıları ise şunlardır: Vers une architecture (1923; Bir Mimarlığa Doğru, YKY, 1999) Urbanisme (1924), L'Art Décoratif d'Aujourd'hui (1925), La Charte d'Athènes (1942; Atina Anlaşması, YKY, 2009), Entretien avec les étudiants des écoles d'architecture (1943; Mimarlık Öğrencileriyle Söyleşi, YKY, 1993), Les Trois Etablissements Humains (1945), Le Voyage d'Orient (1966; Şark Seyahati – İstanbul 1911, İş Bankası Kültür Yayınları, 2009).
*
MODULOR (2 CİLT / KUTULU)
1. CİLT: Modulor / Mimarlıkta ve Mekanikte Evrensel Olarak Uygulanabilir, İnsan Ölçeğinde Bir Armonik Ölçü Üzerine Deneme
2. CİLT: Modulor 2 / 1955 (Söz Kullanıcılarda) "Modulor"un (1948) Devamı
Le Corbusier
Çeviri: Aziz Ufuk Kılıç
Editör: Bahar Demirhan
YEM Yayın
Eylül 2014
14,5x14,5 cm
248 sayfa (1. Cilt: Modulor)
332 sayfa (2. Cilt: Modulor 2)
Kutulu, karton kapak
Satın almak için tıklayınız.