"Saklamak ve İfşa Etmek Arasında İlginç Bir Tasarımsal Diyalektik" Olarak Lady Gaga?

E. Seda KAYIM / 09 Şubat 2010

Chicago menşeli ve internet tabanlı mimarlık galerisi ICARCH, 2003'ten bu yana konut odaklı ve oldukça olağandışı temalı yarışmalar düzenliyor. "Savaşın Evi", "Pi Sayısının Evi", "Oksimoronların Evi" gibi son derece soyut temalara yer veren, bir yandan da "Floransa San Lorenzo Bazilikası için Yeni bir Cephe" veya "Washington'da Yeni Bir Kamuya Açık Kütüphane" gibi güncel ve sorunlu başlıklara değinen ICARCH'ın imzası niteliğini taşıyan yarışmalar ise, modern tarihin ünlü aktörleri için ev tasarımına yapılan çağrılar oluyor.

Ancak ICARCH, bugüne kadar Albert Camus, Friedrich Nietzsche¸ Federico Fellini, Andrei Tarkovski ve daha pek çok ünlü felsefeci, sosyolog ve sanatçı için düzenlenen tüm bu yarışmaların ardından bu kez popa kayıyor; gösterişli, mizansen meraklısı, garip bir tür moda temsilcisi ve pop şaheseri Lady Gaga'ya yöneliyor. Üstelik de onu basitçe bir pop sansasyonu olarak ele almıyor!

ICARCH'ta "Lady Gaga için Ev Tasarımı Yarışması" ile ilgili olarak yayınlanan açıklama "Saklandıkça daha çok ifşa ediyor. Ve elbette tam tersi…" cümleleri ile başlıyor ve şarkıcı tarafından ortaya konulduğunu öne sürdükleri "saklanmak ve ifşa etmek arasındaki ilginç diyalektik" üzerine bir tür düşünme pratiği öneriyor: "Saçları, maskeleri ve duvakları, saklanmaya ve örtmeye yönelik büyük ilgi açığa çıkarıyor. Hatta dışarısı güneşli olduğunda kullandığı şemsiyeleri… Üstelik çoğunlukla fotoğraf verirken yüzünü bir şekilde elinin arkasında saklaması da aynı duruma işaret ediyor."

Metinde Gaga'nın "Paparazzi" şarkısının bile bir gizlenme ihtiyacından söz ettiği ve parçanın "çağdaş yaşamın engellemesinin neredeyse imkansız olduğu özel hayat ihlallerinin yoğun ve hatta neredeyse nevrotik bir sorgulaması" olduğu belirtiliyor. Ve ekleniyor: "Muhtemelen sonunun Prenses Diana ya da Parfüm'ün ana karakteri gibi olmasını istemiyor. Ancak şöhretin bedeli ağır!"

Tüm bunlar iyi, hoş da "Bu yarışmanın mimarlık ile ne gibi bir ilişkisi var?" diye sorabilirsiniz. ICARCH'ın Lady Gaga üzerine yürüttüğü beyin fırtınası, sadece bir pazarlama ve imaj çalışmasını değerlendiriyor gibi gözükse de, belki de şarkıcıyı tam olarak bu anlamda bir mimarlık pratiği olarak görmek gerekiyor. Ne de olsa Lady Gaga da baştan aşağıya "tasarlanıyor ve inşa ediliyor".

"İfşa edilmek", "gizlenmek/saklanmak" kavramlarından beden-ruh ve akıl-duygu dikotomilerine doğru uzanan yarışma metni, şöyle devam ediyor:

"İnanıyoruz ki bitimsiz olarak gösterilen bacaklar, dikkati şarkıcının ‘diğer taraf'ından –yani kafa ve gözlerinden, düşünce ve duygularından hatta akıl ve ruhundan- uzaklaştırmaya yönelik. İlginç bir ikili karşıtlık!"

ICARCH'ın bir pop şarkıcısı üzerine Albert Camus'ye varan –evet, yanlış okumadınız- bir fikir geliştirme zinciri oluşturması absürd, gereksiz ve deli saçması olarak nitelendirilebilir. Fakat çağdaş sanat piyasasının müthiş rekabet içeren ortamında sanatsal üretim pratiklerinin de kapitalle, şöhretle ve belki daha da önemlisi reklamasyon ile ne denli yakın ilişki içinde olduğu hatırlamak gerekiyor. Bir de belki şunu sormak: Gerçekten de Lady Gaga imaj tasarımı anlamında Damien Hirst'ten daha mı mübalağalı?

Tüm bunların da ötesinde, ICARCH'ın yarışmasına belki de şöyle bakmak gerekiyor: Mimarlığa yönelik kavramsal bir üretim yapmak için bize ilham verenin kim ya da ne olduğunun ne önemi var?

"Lady Gaga bahane, kavramlarla haşır neşir olmak şahane" diyen ve bir şeyler tasarlamak için kendine bahane arayan tüm mimarlara duyurulur.

İlişkili Haberler

Nr. 39'dan İpek Yılmaz