Serpentine'a "Büyük Mimarlık Anıtları" Yerine "Belli Belirsiz" Bir Üst Örtü Geldi

E. Seda KAYIM / 27 Temmuz 2009

Geçtiğimiz senelerde Kensington'daki Serpentine Galeri'nin bahçesine kondurulan geçici galerileri bir kilometre öteden tanırdınız. Her yaz galerinin direktörü Julia Peyton-Jones ve pavyonun küratörlüğünü üstlenen Hans Ulrich Obrist, Birleşik Krallık'ta henüz bir iş çıkarmamış olan çağdaş ve ünlü bir mimarı, hazırlıksız piknikler ve kamusal etkinliklere sahne olacak "geçici bir ek" yapmak üzere çağırırlardı. Ve her sene Daniel Libeskind'den Oscar Niemeyer'e mimarlar, Kensigton bahçelerinin ortasına anıtsal bir eser oturtmak için hiçbir fırsatı kaçırmazlardı. Ancak bu senenin pavyonu, yani Serpentine Pavyonları'nın dokuzuncusu, tam tersinin yaptı. Japon mimarlık ortaklığı SANAA'nın pavyonunu, galeriye yaklaşırken bile kestirmek mümkün değil!

İnce, yekpare ve ayna halini almak üzere parlatılmış bir alüminyum panelin incecik kolonlara perçinlenmesi ile ortaya çıkan örtü, neredeyse absorbe edilmek üzere çevresini, ağaçları ve çimlikleri yansıtıyor. Ve kayboluyor. Orada mı? Değil mi?

SANAA'dan Kazuyo Sejima ve Ryue Nishizawa, pavyonun bir ikon olmadığını söylüyorlar. Bu bir anıt da değil. Onun yerine yapıyı bir "atmosfer koleksiyonu", "ruh halleri toplaması" olarak nitelendiriyorlar. Örneğin geçen senenin Frank Gehry imzalı işi, mimarın son yıllardaki ikonik "eğri büğrü"lüğünün taşınabileceği belki de son noktayı gösteriyordu: Neredeyse galeri büyüklüğünde ve cüsseli ahşap latalardan imal edilmiş masf bir anıttan söz ediyoruz.

SANAA'nın pavyonu ise, onların sözleri ile, duyarlı bir "su havuzu". Bu örtünün altında sürekli olarak gözünüz döşemeden yansıyan görüntüler ile meşgul… Bir ağaç. Bir insan. Yan taraftaki yoldan geçen bir otobüs. Çaprazlamasına gökyüzünü kesen bir kuyrukluyıldız. Dışarıdaki parkta top kovalayan bir labrador.

Obrist, yağmur yağdığında damlaların, "bir çağlayan gibi" çatıdan döküldüğünü ve içeriden bakıldığında döşemeden ters yansıyan ışıklar nedeniyle sanki aşağıdan yukarıya dökülüyormuş gibi göründüğünü söylüyor: Yazlık bir mekan birdenbire bir sanat yerleştirmesine dönüşüyor. Pavyon "ulvi" bir görünüme sahip gibi gözüküyor olabilir; ama bir bilgisayar grafiği gibi gerçek dışı da değil. Bir savaş uçağı ya da 1950'lerin yük uçakları gibi iri perçinlerle kotarılmış olan yapının üzerindeki çukur noktalar, birisi "su havuzu"na taş atmışçasına parıldayarak dalgalanıyor. Burası hem duyuları okşuyor hem de eğlenceli!

Bir amibe benzeyen "rastgele" geometrisi ve bel hizasından başlayarak ağaçların yüksekliğine kadar çıkan eğrisel formu, pavyonun çılgınlık meraklıları tarafından Londra'nın en büyük kaydırağı haline çevirmeye sevk edecek kadar akıllara ziyan verici! Gerçek anlamda bitmesi için kullanılma açılması gereken SANAA Serpentine Pavyonu'nun, sabah koşusu ya da bir sunum için buraya gelenlerle "yaşamaya" başladığı söylenebilir. Çağdaş mimarlık genellikle gözü korkutmayan bir hale büründürülmek istenir; ama entelektüel seviyesini düşürmeden. Ona dokunabilirsiniz. Isırmaz.

Pavyonun strüktürünü anlatan SANAA şunları ekliyor: ""Pavyon, insanların kitap okuması, dinlenmesi ve yazın keyfini çıkarması için gerçekleştirilmiş bir park uzantısı. Uçan alüminyum bir strüktür olan pavyon, ağaçlar arasında duman gibi serbestçe salınıyor. Yansıtıcı "tente" arazi boyunca dalgalanıyor ve park ile gökyüzüne yayılıyor. Görünüşü hava koşullarına göre değişen yapı, böylelikle çevresi içerisinde yok oluyor. Burası, duvarları olmayan bir etkinlik alanı olarak işliyor ve kullanıcılarına park boyunca kesintisiz bir görüş sunarak tüm yönlerden katılımı teşvik ediyor. Yalnızca bir cephesinden pleksi ile kapatılmış olan örtü, böylelikle mekanın oditoryum olarak değerlendirilecek kısmını İngiltere'nin o meşhur yaz rüzgarlarından koruyor."

Temmuz'da açılan SANAA imzalı Serpentine Pavyonu, Ekim'e kadar ziyaret edilebilir.

Tom Dyckhoff'un Times Online'da yayınlanan makalesinden derlenmiştir.

Pavyona ait fotoğrafları görüntülemek için lütfen devam ediniz. >>>>>

1 2 3 4 5 >>>

İlişkili Haberler