TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi tarafından düzenlenen "100 Yıl'da İki Mimar Emin Halid Onat – Sedad Hakkı Eldem" başlıklı sempozyum, İstanbul Teknik Üniversitesi Prof. Nezih Eldem Konferans Salonu'nda gerçekleştirildi.
Sempozyumun açılış konuşmasını yapan Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Eyüp Muhcu, Emin Onat ve Sedad Hakkı Eldem'in, ilk mimarlık örgütlenmesinin gerçekleştiği yılda doğduklarını vurgulayarak, "Emin Onat'ın 1 numaralı Mimarlar Odası üyesi olması tesadüf değildir. Aynı şekilde Sedad Hakkı'nın Uluslararası Mimarlar Birliği Genel Kurulu'na Türkiye'den giden ilk temsilci olması da tesadüf değildir. Her ikisi de mimarlık örgütlenmesine büyük katkıda bulunmuştur" dedi.
"Eldem ve Onat, bugünkü mimarların çoğundan daha çağdaştı"
Sempozyumda "Erken Cumhuriyet Dönemi Mimarlığı" başlıklı tematik bir sunum yapan Prof. Doğan Kuban, "Eldem, Onat ve arkadaşları, bugünkü mimarların çoğundan daha entelektüel ve çağdaştılar. Çünkü çağdaş ilkeleri vardı. Bugün öyle ilkeli adamlar yok" dedi.
1923 yılında başlayan Cumhuriyet ile birlikte bir devrim çağı yaşandığına dikkat çeken Kuban, bu dönemdeki her unsurun devrim açısından değerlendirilmesi gerektiğini söyledi. "Devrim seneleri içinde filizlenen birçok hareket, birkaç kişinin elinden çıkmıştır" diyen Kuban, sözlerine şöyle devam etti: "Cumhuriyet mimarisinde iki tane kimlik sorunu vardır. Bunlardan biri Türklük kavramıdır. Çünkü Osmanlı kendini hiç Türk olarak görmemiş; millet kavramı ancak Cumhuriyet ile birlikte tanımlanmaya başlamıştır. Diğer kavram ise Anadolu'dur. Cumhuriyet'in ilk yıllarında Anadolu'ya sahip çıkmak çok önemliydi. Emin Onat, devrim yılları içinde Anadolu'ya sahip çıkmış bir mimardı. Bu yıllarda Ankara'nın başkent olması, çok önemli bir simgesel olaydır. Cumhuriyet Mimarisi'nin ilk yıllarında Ankara Palas, Ziraat Bankası, Etnografya Müzesi gibi Neo-Osmanlı yapılar yapıldı. II. Ulusal Dönem'de ise Avrupa etkisiyle Neo-Klasik eserler verildi. O zamandan beri modern ve klasik çatışması hep devam etmiştir. Eldem, ulusal ve strüktüralist bir mimardı. Emin Bey ise, mimariden şiirsel ifadelerle bahseden bir modernistti."
Mimarın kamusal sorumluluğu tartışıldı
"100 Yıl'da İki Mimar Emin Halid Onat – Sedad Hakkı Eldem" başlıklı sempozyumun birinci oturumunda, Türkiye'de mimarların örgütlenmesi ve kamusal sorumlulukları masaya yatırıldı. Mimarlar Odası Genel Başkanı Bülend Tuna'nın yönettiği oturumda; Çetin Ünalın "Mimarlığın Örgütlenmesi", Mücella Yapıcı "Mimarlar Odası'nın Kamusal ve Toplumsal Sorumluluğu", Kaya Güvenç "TMMOB'nin Öyküsü" ve Dr. Doğan Hasol "Mimarlık Dergileri" başlıklı sunumlarını yaptılar.