1. Lorenz, E.; The Butterfly Effect, Premio Felice Pietro Chisesi e Caterina Tomassoni award lecture, University of Rome, Rome, April, 2008. Bkz. http://eaps4.mit.edu/research/Lorenz/Miscellaneous/Tomassoni_2008.pdf, son erişim tarihi 5 Nisan 2020.
2. Örneğin, Columbia Üniversitesi, “The Temple Hoyne Buell Center for the Study of American Architecture” bünyesinde bir girişim olan “POWER” kapsamında, enerji, iklimsel değişim, demokratik yönetim, vb. güncel problemlere dair eleştirel çalışma ve tartışmalar gibi. Bkz. https://power.buellcenter.columbia.edu/, son erişim tarihi 5 Nisan 2020.
3. Bkz. WHO Director-General's opening remarks at the media briefing on COVID-19-11 March 2020, https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---11-march-2020, son erişim tarihi 31 Mart 2020.
4. Bu bilgiler için bkz. https://www.aia.org/about, son erişim tarihi 4 Nisan 2020.
5. Bkz. the AIA, Disaster Assistance Handbook, http://content.aia.org/sites/default/files/2017-05/Disaster_Assistance_Handbook_050917.pdf, son erişim tarihi 3 Nisan 2020.
6. Bkz. the AIA, Disaster Assistance Handbook, http://content.aia.org/sites/default/files/2017-05/Disaster_Assistance_Handbook_050917.pdf, s. 5, son erişim tarihi 3 Nisan 2020.
7. AIA tarafindan yapılan bu tanım için bkz. https://www.aia.org/pages/6280670-covid-19-resources-for-architects, son erişim tarihi 4 Nisan 2020.
8. “COVID-19 resources for architects”, https://www.aia.org/pages/6280670-covid-19-member-resources-, son erişim tarihi 31 Mart 2020.
9. Brown, M.; “COVID19 ArchMap, Mapping COVID-10 related architecture projects”, AIA KnowledgeNet, 2020 https://network.aia.org/blogs/maggie-brown/2020/04/03/covid-19-archmap?CommunityKey=5ac54771-1122-4d1f-ac18-d2d12d6a94fb&tab=, son erişim tarihi 8 Nisan 2020.
10. COVID-19 project database form, https://www.aia.org/events/6283705-covid-19-project-survey-and-database?utm_source=kc&utm_medium=email&utm_campaign=kc20-c19-dynamic-1, son erişim tarihi 8 Nisan 2020.
11. “Architect’s Guide to Business Continuity Guidance for reducing firm disruption”, the American Institute of Architects, March 2020, http://content.aia.org/sites/default/files/2020-03/Architects-Guide-to-Business-Continuity.pdf, s. 1, son erişim tarihi 3 Nisan 2020.
12. “Architect’s Guide to Business Continuity Guidance for reducing firm disruption”, the American Institute of Architects, March 2020, http://content.aia.org/sites/default/files/2020-03/Architects-Guide-to-Business-Continuity.pdf, s. 7, son erişim tarihi 3 Nisan 2020.
13. “Architect’s Guide to Business Continuity Guidance for reducing firm disruption”, the American Institute of Architects, March 2020, http://content.aia.org/sites/default/files/2020-03/Architects-Guide-to-Business-Continuity.pdf, s. 25, son erişim tarihi 3 Nisan 2020.
14. Bkz. https://www.theaiatrust.com/an-architects-guide-to-virtual-practice/, son erişim tarihi 31 Mart 2020. Ayrıca AIA tarafından bu konuda sunulan bir kurs için bkz., “Live Course: Is Your Firm Prepared? Business Continuity Planning for Architects”, https://aiau.aia.org/courses/live-course-your-firm-prepared-business-continuity-planning-architects, son erişim tarihi 3 Nisan 2020.
15. Örneğin AIANY’un düzenlediği bu tür etkinlikler ve paylaştığı bilgi kaynakları için bkz. https://www.aiany.org/resources/covid-19-resources/, son erişim tarihi 8 Nisan 2020; ya da “Boston Society of Architects”in düzenlediği bu tür etkinlikler ve paylaştığı bazı öne çıkan bilgi kaynakları için bkz. https://www.architects.org/covid-19-resources#remote, son erişim tarihi 8 Nisan 2020.
16. Bkz. http://content.aia.org/sites/default/files/2020-03/COVID-19_survey_charts.pdf, son erişim tarihi 3 Nisan 2020.
17. AIA task force launches tool for assessing COVID-19 alternate care sites, https://www.aia.org/press-releases/6284640-aia-task-force-launches-tool-for-assessing, son erişim tarihi 8 Nisan 2020.
18. Bkz. http://content.aia.org/sites/default/files/2020-03/FINAL-AIA-Letter-on-COVID19-Stimulus-3.19.2020-v2-1.pdf, son erişim tarihi 3 Nisan 2020.
19. Sitz, M.; “How Will the $2 Trillion COVID-19 Relief Package Affect Architects?”, Architectural Record, Mart 27, 2020 https://www.architecturalrecord.com/articles/14531-how-will-the-2-trillion-covid-19-relief-package-affect-architects, son erişim tarihi 4 Nisan 2020.
20. Bkz. http://content.aia.org/sites/default/files/2020-03/COVID-Bill-3-Summary-for-members-FINAL.pdf, son erişim tarihi 4 Nisan 2020.
21. “A Message to Our Global Community”, 17 Mart 2020, https://www.som.com/news/a_message_to_our_global_community, son erişim tarihi 8 Nisan 2020.
22. Doktora tez araştırmalarım sırasında, Gordon Bunshaft liderliğinde, SOM-NYC’nin 1960-1970’li yıllar arasında, öne çıkan bazı mimari tasarım proje ve uygulamalarını, “büyük ölçekli ve farklı işveren” profilindeki değişimler ışığında incelememe yardımcı olan Mustafa Kemal Abadan ve ilgili mimarlık tarihçilerine teşekkür ederim.
23. Baldwin, E.; “Remote Work and COVID-19: SOM on Collaborating with a Global Team”, Archdaily, 2020 https://www.archdaily.com/936156/remote-work-and-covid-19-som-on-collaborating-with-a-global-team, son erişim tarihi 8 Nisan 2020.
24. Lau, W.; “How Architecture Firms Are Responding to COVID-19”, 2020 https://www.architectmagazine.com/practice/how-architecture-firms-are-responding-to-covid-19_o, 12 Mart, son erişim tarihi 9 Nisan 2020.
25. Bunun için, “Construction Dive” tarafından, ülkedeki inşaat çalışmalarının sürecini takip etme imkanı sağlayan bir çalışma bkz. https://www.constructiondive.com/news/mapping-high-impact-construction-across-the-us/551042/; ya da bir diğer çalışma için bkz. https://maphub.net/kbrown/mapping-high-value-projects-across-the-u.s., son erişim tarihi 5 Nisan 2020.
26. AIA tarafından, mevcuttaki bazı farklı işlevlere sahip yapıların, sağlık hizmeti sunmaya yönelik adaptasyonu kapsamında dikkat edilmesi gerektiren hususlara dair, ilgili uzmanlarla hazırladığı bilgilendirme için bkz. “Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Alternative Care Sites (ACS), Preparedness Assessment Tool V1.0”, http://content.aia.org/sites/default/files/2020-04/KC20_AAH_C-19_PreparednessChecklist_sm_v03_FINAL.pdf, son erişim tarihi 9 Nisan 2020.
27. Örneğin, ulusların sınır bölgeleri, veri merkezleri (“data centers”) ve mekansal ilişkilere dair bir yorum ve tartışma için bkz. Neilson, B.; “Capital Operations: Data and Waste”, at the Border, e-flux, https://www.e-flux.com/architecture/at-the-border/325813/capital-operations-data-and-waste/, son erişim tarihi 7 Nisan 2020.
28. Örnegin, kamu sağlığını bu tür salgınlardan korumak için, “önceden” teknoloji yoluyla “veriler” elde ederek, sağlık çalışanları ve kentsel tasarım disiplini işbirliği içinde, tedbirler almaya yönelik bazı güncel projeler hakkında haber için bkz. Winn, Z.; “MIT-affiliated companies take on Covid-19, A variety of companies with MIT ties are working to address aspects of the Covid-19 pandemic”, MIT News, 2020. http://news.mit.edu/2020/mit-companies-covid-19-0326, 26 Mart, son erişim tarihi 7 Nisan 2020.
29. COVID-19 nedeniyle, hemen her yetkili resmi birim, tedbir ve yeni düzenlemeler yönünde yazılı açıklamalarını yapmakta olup, bunların mimari tasarımda yeni karşılıklarını bulması olası. Örneğin, Federal Havacılık İdaresi’nin (“Federal Aviation Administration”) açıkladığı güncel bilgiler, yeni düzenlemeler gibi, bkz. https://www.faa.gov/coronavirus/, son erişim tarihi 8 Nisan 2020.
30. Örneğin, bkz. Bernstein, F.; “Competition Invites Architecture Students to Confront the Pandemic Through Design”, 2020. https://www.architecturalrecord.com/articles/14517-competition-invites-architecture-students-to-confront-the-pandemic-through-design, Mart 24, son erişim tarihi 5 Nisan 2020; ya da Barry Bergdoll ve Juliana Barton küratörlüğünde düzenlenen “Still Together” gibi, https://www.centerforarchitecture.org/exhibitions/still-together/, son erişim tarihi 5 Nisan 2020.
31. Larson, M. S.; "The Rise of Professionalism: A Sociological Analysis", University of California Press, 1977.
32. İTÜ Mimarlık eğitim sürecimizde, bizlere “bilimsel” düşünmenin önemini vurgulayan değerli hocamız Profesör Dr. Doğan Kuban’a; ayrıca 7 Nisan 2020 tarihinde İTÜ Mimarlık Öğrencileri ile “mimarlık ve bilim” eksenindeki “online” buluşmamızı organize eden ve katılım gösteren tüm öğrencilere teşekkür ederim. Doğan Kuban’ın, özellikle akademik söylem ve bilimsel bilgi arasındaki farka işaret eden konuşması için, bkz. Kuban, D.; “Bilimde Teknolojide Yoksan Kölelik Sürer”, Herkese Bilim Teknoloji, 2016. https://www.youtube.com/watch?v=KSb9YupNq08, 16 Mayıs, son erişim tarihi 6 Nisan 2020. Ayrica, “bilimsel araştırma pratiğinin bu süreç ve sonrasında izleyeceği rota hakkında” bir toplantı kaydı için, 7 Nisan 2020 tarihli, “MIT Virtual Community Gathering”e bkz. http://web.mit.edu/webcast/townhall/, son erişim tarihi 9 Nisan 2020.