"Kurumsallaşma, bilgi teknolojileri kullanımını gerekli kılıyor"
Umut Bey, aslında sizin yüksek lisans teziniz de bilgi üretimiyle doğrudan ilişkili; "Mimarlık bürolarında enformasyon sistemi". Hatta internet sitenizle ABD'den bir ödül de alıyorsunuz.
Uİ: Evet, İTÜ'de Proje Yönetimi'nde bu konuda bir master çalışmam oldu. Tez danışmanım Alaaddin Kanoğlu ile konuşurken; "Proje yönetimi iyi güzel ama bizim bir ofisimiz var ve onunla irtibatlandırılacak bir konu seçmek istiyorum" dedim. Onun üzerine bu konuyu seçtik ve o bilgi birikimini ofise de yansıttık. Zaten teknoloji çok hızlı geliştiği için birtakım programlara adapte olmanız gerekiyor. İşverenlerimiz kurumsal firmalar olduğu için bizim de bir ölçüde kurumsallaşmamızı sağladılar. Öte yandan, kurumsallaşma da bilgi teknolojilerini kullanmanızı gerekli kılıyor.
"Kullanım kılavuzu; iki senenizi çöpe atmayı göze alın diyor"
Bu bağlamda BIM ile ilgili görüşlerinizi, deneyimlerinizi de almak isteriz?
Uİ: 2010'dan bu yana BIM (Building Information Modelling) ile ilgileniyoruz. Bunun bütünleşik bir aksiyon olduğunu ve bunu tam anlamda yapabildiğimizi henüz söyleyemeyiz. Ama iletişimde olduğumuz her türlü platform veya iş ortağı ile bu bilgimizi paylaşıyor, onları da bu konu ile ilgilenmeye zorluyoruz. Bunu yapma sebebimiz de geleceğe hazır olmak, gelecekte güçlü ve rekabetçi olabilmek…
MA: BIM'in mimarlık ayağında varız fakat bu çok paydaşlı bir konu. Müteahhit ayağı var, mühendislik ayağı çok önemli, ki BIM kavramının ortaya çıkmasının ana sebebi de yapılardaki mekanik ve elektrik sistemlerinin mimarlık ile olan uyumsuzluklarıdır. Şantiye ortamında bu uyumsuzlukları gidermek çok pahalı bir konu olunca, ABD'deki inşaat sektörü bu işe start verdi. 2002 yılında başlayan bu süreç ilk düzgün sonuçlarını 2006 yılında verdi. O tarih sonrasında yine Amerikalı firmalar ile Avrupa'ya ve ülkemize geldi. Bizde konunun ele alındığı düzgün bir platform henüz oluşmadı. Yazılım firmaları ve akademiden bazı eğitimciler ile bu konuyu aramızda tartışıyoruz. BIM'in inşaat sektöründeki kullanım oranları ABD'de %75-80, Avrupa'da %40-50. Özellikle, İngiltere ve Danimarka, kamunun da güçlü desteği ile çok ileride. Biz de uzun vadeli planlar yapmayı tercih ettik.
"Revit daha emekleme aşamasında"
Tam anlamıyla olmasa da büyük ölçekli BIM projeleri yaptık ve yapmaya da devam ediyoruz.
Uİ: Bir de BIM sadece mimarlık ya da proje süreciyle başlayan bir şey değil. BIM projesi yaptım diyebilmeniz için yapım aşamasında müteahhidinden tutun da işverenine kadar, hatta kullanım sonrası değerlendirilmesine yönelik birtakım imkanların da layığıyla kullanılması gerek. Süreç bütüncül olarak işlemeyince aksaklıklar ortaya çıkıyor, bu da paydaşların verimliliğini düşürüyor. Peki bunu gerçekten kim yapıyor? ABD'de yapmaya başladılar, İngiltere'de var. Geriye kalan coğrafyada çok fazla gelişme yok, hatta direnç var. Çünkü kullanım kılavuzunda, AutoCAD gibi düşünmeyin, BIM'e geçiş için en az 2 senenizi çöpe atmayı göze alın diyorlar. Bizim de BIM ile başlayıp, hadi geç kalıyoruz AutoCAD'e geri dönelim deyip çöpe attığımız 3 tane projemiz var. Ama, şimdi büyük projelerde vazgeçilmez noktalardan bir tanesi bence bu. Çünkü bir bilgi üretiyorsunuz ve onu sonraki projelerde de kullanabiliyorsunuz. Uzun vadede süreçlerinizi kısaltmaya başlıyor. Tabi o kırılma noktasına ulaşmak çok sancılı, ekibiniz kaçabiliyor. BIM'de binayı sanal olarak ürettiğiniz için detaylara kadar çözme kapasitesine sahip olmanız lazım. Burada da tecrübe, yani yaşınızın ilerlemiş olması gerekiyor. Öte yandan program kullanabilme kapasitesi de gençlerde. Bu noktada bir kopukluk var. O kopukluğu giderme konusunda nasıl bir çalışma sistematiği gerektiği yavaş yavaş oturuyor. Örneğin biz Revit kullanıyoruz ve bu program daha emekleme aşamasında. AutoCAD'in belli bir noktaya gelmesi zaman almıştı. Revit daha çok genç bir proje...
Kullanıcı deneyimi üzerinden iyileştirilmesi açısından yazılımcılara feed-back verebiliyor musunuz?
MA: Autodesk University'ye gittiğimizde işin ne kadar ciddiyetle yapıldığını, Autodesk'in sektöre ne kadar penetre ettiğini ve bunu desteklediğini görüyorsunuz. BIM'in Türkiye'de gelişmesi çok kolay değil. Paydaşların, yani işveren, müteahhit ve mühendislerin kanun ve yönetmelikleri hazırlayan devletin de adım atması gerekiyor. Önümüzdeki süreçte Türkiye'de bir BIM Platformu oluşturma gayreti içerisinde olacağımızı belirtelim…