EVKA-3 Sosyal Merkez ve Aktarma İstasyonu

Çağın önemli problemlerinden biri olarak ortaya çıkan ‘hız’ ve buna bağlı olarak ‘hareket’ özellikle metropollerin kentliye dayattığı kavramlar olarak öne çıkmaktadırlar. Aktarma merkezi, istasyon gibi mekanlar ise bu hareketin düğüm noktalarını oluştururlar. İzmir gibi gündelik hayatın hızının ‘henüz’ kritik boyutlara ulaşmadığı bir metropolde bu düğüm noktalarının kentli ile aktif, konforlu ve sürdürülebilir ilişkiler kurabilmesi olağan görünmektedir. Gündelik hayat içinde gel-geç mekanlar olarak kullanılan bu merkezlere sosyal, kültürel ve rekreatif faaliyetlerin eklemlenmesi ve tüm bunların nitelikli bir mimari çevre ile birleştiğinde metropol insanına yavaşlamak, durmak, soluklanmak gibi imkanlar sağlaması açısında heyecan vericidir. Önerinin temel hedefi metroya ya da otobüse yetişmeye çalışan kentliyi yavaşlatıp ona bir kahve içirmek ve mümkünse bir sergiyi dolaşmasını sağlamaktır. Bu bağlamda tüm program bir yarı açık sokak etrafında organize edilmiş, yoğun, iri ve tekil bir yapısal kurgudan kaçınılmıştır. Sosyal, kültürel ve ticari alanların bir aktarma merkezi ruhu içinde ‘ayak altı’ mekanlar olması hedeflenmiştir.

Proje alanı, Güney’de Ege Üniversitesi ana kampüsü ve lojman alanları, Doğu ve Kuzey’de Evka 3 Mahallesi, Batı’da ise İzmir-Manisa yolu ile çevrelenmiştir. Hali hazırda bir aktarma merkezi görevi üstlenen alanda yaya hareketinin sağladığı potansiyel ve alternatif yaklaşımlar değerlendirilerek yakın çevresiyle sürdürülebilir bir ilişki kurarken alanın ‘aktarma istasyonu’ özelliğini kaybetmeyen-gizlemeyen, açık, hafif ve kentlinin sosyal-kültürel gereksinimlerini karşılayabilecek bir yapı kurgulamak önerinin öncelikli hedeflerindendir

Batı’da konumlanan İzmir-Manisa yoluna paralel uzanan park alanları vasıtasıyla 2 ve 3 nolu proje alanlarına yaya bağlantısı potansiyeli gözlemlenmiş ve mevcut park dokusunun iyileştirilerek proje alanları arasında bağlantısı sağlaması önerilmiştir. Diğer taraftan Evka 3 Mahallesi ile aktarma istasyonu arasında uzanan Cengizhan Caddesi üzerinde yaya ve bisiklet yolları önerilmiştir.

Aktarma İstasyonu ve Sosyal Merkez önerisi, proje alanı yakın çevresindeki yaya hareketine ve topoğrafyaya bağlı olarak 3 farklı zeminde ele alınmıştır. Yaya yaklaşımının en güçlü tarafı olduğu görülen Cengizhan Caddesi yönüne açılan yarı açık sokak önerinin omurgasını oluştururken, tüm program bu omurgaya yatayda ve düşeyde eklemlenmektedir. Programın gündelik ve ticari kullanıma yönelik bileşenleri yayanın gündelik ve aktif güzergâhı üzerinde bir çarşı kurgusu içinde ele alınmıştır. Cengizhan Caddesi’ne açılan alt zemin katta tiyatro salonu fuayesi, bir restoran ve dükkanlar konumlanırken, otobüs durakları ile metro bağlantısı bu kottan sağlanmıştır. Yeme-içme mekanları ise mevcut metro bağlantılarının bulunduğu zemin katta yer alır.

Metro çıkışlarının bulunduğu kentsel boşluğa yüzünü dönen yapı bu mekânı bir ön alan gibi benimseyerek yapıya yaklaşımın önemli bir parçası haline getirmektedir. Olumsuz peyzaj kararları ve metronun zemin üzerine çıkan teknik alanları ile birlikte niteliksiz bir gelip geçme mekânına dönüşmüş olan bu alanın potansiyeli irdelenmiş, yeni bir peyzaj düzenlemesi ile birlikte zemin üzerine çıkan teknik alanların giydirilerek birer kent mobilyasına dönüşmesi önerilmiştir. Öneri ile birlikte bir ön alan niteliği kazanan bu boşluğun günün farklı saatlerinde yaşayabilen, aktif olarak kullanılabilen bir mekâna dönüşmesi hedeflenmiş ve bu bağlamda yeme içme mekânları ve sokak doğrudan bu alana hizmet edecek şekilde kurgulanmıştır. Ön alanın yaşamasının ve aktif olarak kullanılmasının önündeki önemli engellerden biri olarak gölgelik mekan eksikliği gözlemlenmiş, yapının güney yönüne uzayan saçağı ve metro izi dışında kalan alanlardaki peyzaj kararları ile gölgelik alanlar olabildiğince artırılmıştır.

2 ve 3 numaralı proje alanları ile merkezin bağlantısı konusunda önemli bir rol oynayabileceği öngörülen park alanının bir uzantısı olarak üst zemin kat ortaya çıkar. Park yönünde bağlantıyı sağlayan platform 42.50 kotunda tasarlanan otobüs duraklarının üzerinde bir örtü vazifesi görürken otobüs duraklarını tamamen gizlemek gibi bir kaygısı yoktur. 52.50 kotunda platformun sokak ile buluştuğu noktada konumlanan medyatek, çocuk oyun okulu ve kafeteryanın bu alanı yaşatması hedeflenmiştir. Programın daha özel kullanıma dönük bileşenleri olarak yorumlanan konaklama birimi, atölyeler, kulüp odaları ve dans salonu gibi mekanlar üst zemin ve birinci katta konumlandırılmıştır.

Vaziyet Planı