Barselona’nın 1929 yılında belediye tarafından inşa edilen işçi mahallesi Bon Pastor yıkım tehlikesi ile karşı karşıya. Mahallenin temsilcileri, belediyenin uygulamakta olduğu kentsel dönüşüm projesinin ekonomik tarafının yanı sıra kökeni İspanya İç Savaşı’ndaki Anarşizm-Komünizm çekişmesine kadar dayanan politik yanına da dikkat çekiyor.
"…Anarşistler Katalanya'da hala fiili denetimi ellerinde tutuyorlardı ve devrim henüz en canlı safhasını yaşıyordu. İşin başından beri orada bulunan birisine, Aralık'ta hatta Ocak'ta bile devrim dönemi nihayete eriyormuş gibi görünebilir. Ama dosdoğru İngiltere'den gelen biri için Barselona'nın görünümü şaşırtıcı ve kuşatıcıydı. İşçi sınıfının eyer üstünde oturduğu bir şehri ilk kez görüyordum. Küçüklü büyüklü bütün binalar fiilen işçiler tarafından zapt edilmiş, kızıl bayraklarla ve anarşistlerin kırmızı siyah bayraklarıyla donatılmıştı…"
İspanya İç Savaşı'nda Franco'ya karşı Birleşik Marksist İşçi Partisi (POUM) saflarında milis olarak savaşan George Orwell, bu savaşı anlattığı kitabı "Katalanya'ya Selam"da Anarşizm ve Komünizm çatışmasında hayli hırpalanmış olan Barselona'dan böyle söz ediyordu ve ekliyordu:
"Bir milis olarak Franco'ya karşı savaşan bir askerdiniz, ama aynı zamanda iki siyasi teoriden çıkan büyük bir mücadelenin aracı oluyordunuz."
Savaş sırasında anarşistlerin kontrolü altında olan Barselona kentinde adı, savaştan sonra bölgede inşa edilen kiliseden dolayı "Buen Pastor" yani "Güzel Çoban" olarak anılan ve zamanla da "Bon Pastor"a dönüşen mahalle de, "Confederación Nacional del Trabajo / Ulusal İş Konfederasyonu" (CNT) adındaki anarşist sendikalist işçi birliklerinin merkez üslerinden biriydi. Hatta öyle ki; bu mahalleyi de içine alan Murcia bölgesi anarşistleri ile ünlüydü.
Savaşın üzerinden geçen bunca yıla rağmen Barselona'da Anarşistler ve Komünistler arasındaki çatışmanın nihayetlenmediğini ve hatta kapitalizm sosuyla tatlandırılmış bir biçimde Bon Pastor'da "Kentsel Dönüşüm Projesi" aracılığıyla devam ettirildiğini, geçtiğimiz ay Barselona-İstanbul Kentsel Dönüşüme Karşı Dayanışma Toplantısı" için İstanbul'a gelen Bonpastor'un temsilcilerinden öğreniyorduk. Bu mahallede yaşayan Antropolog Stefano Porteli, hükümette olan Sosyalist Parti'nin, bir yandan kentin değer kazanan bölgesi Bon Pastor'da uyguladığı kentsel dönüşüm projesi ile rant elde etmeye çalışırken diğer yandan da kentin hafızasından CNT'nin hatırasını silmeye katkıda bulunduğunu ileri sürüyordu. Yani projenin hem ekonomik, hem de politik yanına vurgu yapıyordu. Ve Porteli'ye göre Bon Pastor hala İspanya İç Savaşı'ndan kendilerine miras kalan, Anarşistler ve Komünistler arasındaki mücadelenin bir parçası idi.
Tüm dünyada, "hem rant peşinde koşup hem de politik bir amaca hizmet eden" bu kentsel dönüşüm projeleri farklı biçimlerde yoksul mahallelerde yaşayan, Mike Davis'e göre 1 milyar kişiyi tehdit ederken etrafı iki nehir, bir dağ ve deniz tarafından kuşatılmış "bu değerli arazide" gözler geleceğe pek de umutla bakmıyor, ama hala içinde yaşamın devam ettiği yaklaşık 600 evi kurtarma çabası sürüyor.
Ve Bon Pastor İspanyol hükümetine baskı yapabilmek için uluslararası alanda kendine destek arıyor…
İtalyan fotoğrafçı Daniele Veneri'nin fotofrafları için lütfen ilerleyiniz.